حج صحنه پیشرفت و مظهر همبستگی مسلمانان تبدیل به صحنه دلالی عربستان برای اسرائیل شده است

به گزارش خبرنگار ردنا (ادیان‌نیوز)، همایش بین‌المللی «بازشناسی جایگاه حج در تقویت همگرایی اسلامی، فرصت‌ها و چالش‌ها» به همت مرکز صلح و گفت‌وگوی دانشگاه ادیان و مذاهب و با پیام مرجع عالیقدر حضرت آیت‌الله سبحانی ساعت ۹ صبح امروز ۵ شنبه ۱۶ تیرماه۱۴۰۱ با حضور و سخنرانی شخصیت‌های علمی و بین‌المللی برگزار شد.

حضرت حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابوالحسن نواب ‌‌‌«رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب» با انتقاد از سیاست های عربستان سعودی بیان کرد: جهان اسلام انتظار دارد تا کشور عربستان به عنوان برگزارکننده مراسم عظیم حج، عاملی وحدت بخش میان امت مسلمان و جهان اسلام قلمداد شود. اما متاسفانه چندسالی است که این مُهِم اتفاق نمی افتد!

ما را به خیر تو امید نیست، شر مرسان

رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب ادامه داد: اقدامات و عملکرد چندساله عربستان سعودی در قبال استفاده از ظرفیت حج مصداق این بیت معروف است و باید گفت: ما را به خیر تو امید نیست، شر مرسان. چرا که کارنامه سیاسی و فعالیت سردمداران این کشور و نوع مواجهه و کنش آنان در دنیای بین المللی نشان می دهد، عربستان در حال سوءاستفاده از جایگاه عظیم حج به نفع مقاصد سیاسی خویش است.

دلالی برای عادی سازی روابط با اسرائیل

سید ابوالحسن نواب با نشانه رفتن مقاصد پنهان و فعالیت های پشت صحنه سعودی ها، اظهار کرد: تحرکات و مصادیق مختلفی نشان می دهد امروزه عربستان با سوءاستفاده از صحنه حج در پیِ عادی سازی روابط خود و برخی کشورها با رژیم صهیونسیتی است. و ظرفیت عظیم حج را صحنه دلالی برای رژیم صهیونیستی کرده است.

وی خاطرنشان کرد: متاسفانه همه ساله حج برخلاف اینکه صحنه پیشرفت مسلمین و مظهر وحدت و همبستگی باشد، مبدل به جایگاه دلالی و واسطه گری عربستان در جهت عادی سازی روابط کشورهای اسلامی با اسرائیل شده است.

حج دعوتی برای فراخوانی به وحدت کلمه

ضمن اینکه حضرت آیت الله سبحانی در پیامی به مناسبت فرارسیدن ایام حج که در همایش «بازشناسی جایگاه حج در تقویت همگرایی اسلامی، فرصت‌ها و چالش‌ها» قرائت شد، تأکید کردند: حج برای امت اسلامی فرصتی برای همگرایی و شناخت و شناساندن متقابل است.

مشروح پیام مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی سبحانی به شرح ذیل است:

بسم‌الله الرحمن الرحیم
فِیهِ آیَاتٌ بَیِّنَاتٌ مَّقَامُ إِبْرَاهِیمَ وَمَن دَخَلَهُ کَانَ آمِنًا وَلِلَّـهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَیْهِ سَبِیلًا
در آن، نشانه‌هایى روشن است [از جمله‌] مقام ابراهیم است؛ و هر که در آن درآید در امان است؛ و براى خدا، حج آن خانه، بر عهده مردم است؛ [البته بر] کسى که بتواند به سوى آن راه یابد.

حج تمتع یا همان حجهالاسلام از جمله فرائض اسلامی است که ماهیت و محتوای آن نشان می‌دهد که یک آیین صرفاً عبادی نیست، بلکه در کنار بعد عبادی اصیلش، از ابعاد اجتماعی و سیاسی نیز برخوردار است. به عبارت دیگر عبادتی که در حج، تشریع شده فقط رابطه‌ی بندگان و خدا را سامان نمی‌دهد، بلکه در پی ساماندهی مناسبات مسلمانان با یکدیگر نیز است. حج تشریع شده است تا اهل قبله در کنار تعمیق کلمه‌ی‌ توحید، به توحید کلمه برسند.

خدای بزرگ مرحوم‌ آیت‌الله محمد حسین آل کاشف‌الغطا را بیامرزد که می‌فرمود: «بنی الاسلام علی دعامتین: کلمه‌ التوحید و توحید الکلمه». آری اسلام بر دو پایه یا بر دو کلمه استوار شده است؛ توحید و اتحاد. حج والاترین کانون و بالاترین مظهر تحقق این دو اصل الهی، یعنی دعوت به خدای یگانه و فراخوانی به وحدت کلمه است.

روشن است که وحدت و تقریب هرگز به معنای دست‌کشیدن از مذهب خود یا کوتاه آمدن در عقائد مذهبی نیست. وحدت اسلامی در پی همگرایی امت اسلامی در راه اهداف مشترک اسلامی و در برابر دشمنان و چالش‌های مشترک است. طبعاً برای هر نوع همگرایی‌ای باید همه‌ اطراف این همگرایی، پیش از هر گام عملی، همدیگر را و باورهای همدیگر را به درستی بشناسند. این شناخت و شناساندن متقابل، دقیقاً وظیفه و مسئولیتی است که در توان و بر عهده‌ی عالمان دینی و همه نخبگان مسلمان است.

حج می‌تواند فرصت خوبی برای این تعارف یا شناخت متقابل باشد. همچنان‌که می‌دانیم امامان ما، به ویژه امام صادق (ع) در موسم حج و حتی در ایام تشریق، خیمه‌های بحث و گفت‌وگو را برپا می‌کردند و متکلمان اصحاب را فرامی‌خواندند و به درخواست مخالفان مذهبی و حتی گاه ملحدان برای گفت‌وگو پاسخ مثبت می‌دادند.

حج، روزی شرق و غرب عالم را در برمی گیرد

در ادامه جلسه، آقای حجت الاسلام والمسلمین قاضی عسگر نماینده ولی فقیه در حج، ضمن تسلیت بمناسبت سالروز شهادت امام محمد باقر(ع) با اشاره به ویژگی های مثبت نهفته در فریضه حج تصریح کرد: حج دارای منافع و ظرفیت‌های بسیاری است. استفاده از فریضه دینی حج در توصیه ائمه به فضیلتی دنیوی و اخروی تشبیه شده است. تعبیر امام رضا(ع) نیز در تشبیه فریضه حج بسیار زیبا است، چرا که حج شرق و غرب عالم را در بر میگیرد و همگان از آن بهره مند می شوند. شیوه این بهره مندی به گونه ای تعریف شده است همه کسانی که استطاعت شرعی دارند برای یکبار در طول عمر به این سفر مشرف شوند تا از احوال همدیگر مطلع شوند.

قاضی عسگر ادامه داد: حج می تواند منشأ فضایل اخلاقی باشد و همینطور امکان دستیابی به منافع سیاسی و اجتماعی و اقتصادی در ابعاد دیگر این فریضه دینی قرار دارد. امروزه همه گردشگران در سفر خود به کشورهای مختلف در عین حال که از آثار باستانی و تاریخی دیدن می کنند، با فرهنگ و سنت های مختلف اجتماعی و فرهنگی آن جوامع نیز آشنا می شوند. حج نیز دارای چنین ظرفیت بزرگ گردشگرانه را درون خویش دارد. چرا که در تبیین، مقوله حج با نگاه مترقیانه‌ای مطرح شده است که بسیار کم‌نظیر است.

تحقق کامل همگرایی و همبستگی اجتماعی در مراسم حج نهفته است

قاضی عسگر افزود: منافع حج به حدی است که باعث تحقق کامل همگرایی و همبستگی جوامع می شوند. گفتگو و ارتباط اولیه حجاج و آشنایی افراد مختلف از همدیگر در جهان اسلام بسیار تأثیرگذار خواهد بود. به طوری که، بهانه ای برای بیان مشکلات و مسایل، ارتقای معلومات دینی حجاج در صحنه حج امکانی را برای تقویت معارف دینی و گسترش معلومات و نشر آن به نقاط مختلف فراهم می آورد.

حجت الاسلام قاضی عسگر ضمن اشاره به این پرسش که چه میتوان کرد تا جهان اسلام به منزلت و جایگاه بالاتری دست یابد تا در برابر سلطه گران همواره پیروز و قدرتمند باشد، اذعان کرد: استفاده از ظرفیت های اقتصادی در جهت گسترش تولیدات اقتصادی و مالی برای جهان اسلام از رهگذر حج وجود دارد. لذا علاوه بر ابعاد فرهنگی و اجتماعی آن باید بر دستاوردهای اقتصادی حج نیز تکیه و توجه فراوانی کرد.

وی در ادامه بیان کرد: شبهه زدایی در خصوص مقولاتی مانند: تحریف قرآن، مناسک و شیوه عبادت مسلمین زمینه هایی را برای استفاده از پتانسیل حج در راستای آگاه‌سازی عموم مسلمین از این مسئله بسیار اهمیت دارد. ضمن اینکه زمینه سازی برای تقویت دین و محور توسعه فرهنگ دینی و اسلامی امکان تحقق خواهد داشت.  چرا که حج به گونه‌ای طراحی شده است تا همگان بتوانند با آزاداندیشی به تعامل و گفتگو با همدیگر بپردازند.

یکسان‌سازی انسان‌ها در یک صحنه برابر بدون نگاه طبقاتی از دستاوردهای حج است

حجت الاسلام والمسلمین قاضی عسگر در پایان خاطرنشان کرد: پیام دیگر حج از بین بردن تفاخر و فاصله میان انسان‌های غنی و فقیر است. یکسان‌سازی انسان‌ها در یک صحنه برابر و بدون نگاه طبقاتی مرسوم بسیار مهم و تأثیرگذار خواهد بود. چرا که امتیاز و برتری افراد به تقوا و میزان ایمان آنان خواهد بود و کنار هم قرار گرفتن بدون توجه به نژاد و ملیت و رنگ پوست انسان‌ها به مثابه یک امت واحده در کنار همدیگر بسیار ارزشمند خواهد بود. طراحی حج به این صورت است و قابل بهره‌برداری برای جهان اسلام می باشد.

احساس همگرایی میان حجاج اولین نشانه کانون وحدت بخشی و خصلت جایگاه حج است

آیت‌الله مبلغی بیان کرد: حج حوزه مهمی برای نظریه‌پردازی است. حوزه حج و وحدت اسلامی چگونه و با چه زمینه‌هایی امکان ظهور و پدیداری خواهد داشت. آیه مربوط به بیت‌الله الحرام و جمله معروف حضرت ابراهیم (ع) نشانگر خاستگاه مهم تولید وحدت است. اساسا میهمانان دعوت شده به یک بزم بزرگ باعث برقراری یک رابطه ویژه‌ای خواهد شد. تقویت احساس فی‌مابین میهمانان و پدیدآمدن احساس همگرایی میان حجاج نخستین نشانه از کانون وحدت‌بخش و خصلت جایگاه حج را بازنمایی می‌کند.

ایشان در پایان جلسه تصریح کرد: حضور افراد از اقوام و مذاهب و نژاد و ملیت‌های مختلف در حج به همسانی و همسطحی و حضور بر سر سفره مبسوط الهی به باروری و بازتولید وحدت گرایی می‌انجامد. چرا که یکی دیگر از عوامل وحدت‌زا در حج، اقامه نماز به مثابه یک فرایند اجتماعی می‌باشد. عبادت به روی کعبه و ایستادن در برابر بیت‌الله یکی دیگر از مقولات وحدت‌بخش در حج محسوب می‌شود.

تهیه گزارش و خبرنگار: محمد پناه زاده