هیئت تحریریه ادیان نیوز در این گزارش سعی کرده با توجه به کتاب مقدس یهودیان و زیست زندگی اجتماعی آنان به بررسی ابعاد مختلف پوشش زنان کلیمی در ایران پرداخته و ریشههای تاریخی، آموزههای دینی و معانی عمیق آن را واکاوی نماید.
به گزارش سرویس اجتماعی ردنا (ادیان نیوز)، حجاب در دین کلیمیان ایران، نقشی فراتر از یک رسم یا تکلیف دینی دارد. پوشش زنان در دین کلیمیان ایران، موضوعی عمیق و پرمغز است که فراتر از ظاهر و زیبایی، نمادی از هویت، عبادت و فروتنی در برابر خداوند متعال تلقی میشود.
پوشش زنان در دین کلیمیان ایران، ریشه در آموزههای تورات و فرهنگ چند هزار ساله این اقلیت دینی دارد.
این مفهوم عمیق، در طول تاریخ با فرهنگ، هویت و معنویت زنان یهودی در ایران گره خورده و نمادی از تعهد آنان به آموزههای تورات، احترام به خداوند و حفظ ارزشهای دینی و اخلاقی است.
در این جستار، به بررسی ابعاد مختلف پوشش زنان در دین کلیمیان ایران میپردازیم و گشتی در تاریخ، فرهنگ و معنویت این مفهوم خواهیم داشت.
تاریخچه حجاب در میان زنان کلیمی
ریشههای حجاب در دین یهود به دوران باستان و آموزههای تورات باز میگردد.
در کتاب مقدس یهودیان، به زنان سفارش شده است که با پوششی مناسب و عفیف در انظار عمومی ظاهر شوند.
این امر به عنوان نشانهای از احترام به خداوند، خود و دیگران تلقی میشود.
پوشش سنتی زنان کلیمی در ایران
پوشش سنتی زنان کلیمی در ایران، تنوع و غنای فرهنگی این جامعه را به نمایش میگذارد.
در گذشته، زنان یهودی در مناطق مختلف ایران، از جمله اصفهان، تهران، کاشان، همدان، شیراز و تبریز، از پوششهای متفاوتی استفاده میکردند.
برخی از این پوششها عبارت بودند از:
- شال و روسری: شال و روسری از رایجترین پوششهای سر زنان کلیمی در ایران بود.
زنان یهودی از شال و روسریهای رنگارنگ و با طرحهای مختلف استفاده میکردند که بر زیبایی و ظرافت پوشش آنان میافزود.
- چادر: چادر نیز از دیگر پوششهای رایج زنان کلیمی در ایران بود.
زنان یهودی در مناسبتهای مذهبی و یا هنگام حضور در اماکن عمومی از چادر استفاده میکردند.
- تنبان و پیراهن: تنبان و پیراهن بلند و گشاد، از دیگر اجزای اصلی پوشش سنتی زنان کلیمی در ایران بود.
این لباسها به زنان یهودی اجازه میداد تا به راحتی حرکت کنند و در عین حال، حجاب خود را حفظ کنند.
با ظهور اسلام در ایران، پوشش زنان کلیمی نیز دستخوش تغییراتی شد
زنان کلیمی موظف شدند که از روسری و چادر استفاده کنند و بدن خود را تا حد زیادی بپوشانند.
این امر، تا حدی به دلیل حفظ امنیت و احترام به فرهنگ حاکم در جامعه اسلامی بود.
در دوران قاجار، پوشش زنان کلیمی در ایران تنوع بیشتری پیدا کرد
زنان ثروتمند یهودی از لباسهای فاخر و جواهرات استفاده میکردند، در حالی که زنان طبقات پایینتر از لباسهای سادهتر و ارزانتر استفاده میکردند.
با این حال، در تمام طبقات اجتماعی، زنان کلیمی موظف به رعایت حجاب اسلامی بودند.
در دوران معاصر، پوشش زنان کلیمی در ایران با تحولات مختلفی روبرو بوده است
با افزایش آزادیهای اجتماعی و سیاسی، زنان کلیمی در انتخاب پوشش خود آزادی عمل بیشتری پیدا کردهاند.
امروزه، زنان کلیمی در ایران از تنوع لباسهای مختلفی استفاده میکنند، از لباسهای سنتی یهودی گرفته تا لباسهای مدرن غربی.
با این حال، بسیاری از زنان کلیمی همچنان به رعایت حجاب اسلامی پایبند هستند و آن را به عنوان بخشی از هویت و ایمان خود میدانند.
پوشش رایج زنان کلیمی در ایران امروز
- روسری: روسری ساده یا طرحدار، از رایجترین پوششهای سر زنان کلیمی در ایران امروز است. زنان یهودی از روسری برای پوشاندن موها و حفظ حجاب خود استفاده میکنند.
- مانتو و شلوار: مانتو و شلوار بلند و گشاد، از دیگر اجزای اصلی پوشش زنان کلیمی در ایران امروز است.
این لباسها به زنان یهودی اجازه میدهد تا به راحتی در جامعه حضور پیدا کنند و در عین حال، حجاب خود را حفظ کنند. امروزه، پوشش زنان کلیمی در ایران تا حدودی تغییر کرده و با شرایط مدرن زندگی سازگار شده است. با این حال، زنان یهودی همچنان به حفظ حجاب خود به عنوان نمادی از هویت دینی و فرهنگی خود پایبند هستند.
معنای حجاب برای زنان کلیمی
حجاب برای زنان کلیمی در ایران، فقط به پوشش ظاهری محدود نمیشود، بلکه شامل رفتار و گفتار نیز میشود.
زنان یهودی موظفند در صحبت کردن با دیگران ادب و احترام را رعایت کنند، از غیبت و دروغ پرهیز کنند و در رفتار و کردار خود پاکدامنی و صداقت را پیشه کنند.
حجاب برای زنان کلیمی در ایران نقشی اساسی در:
- حفظ هویت دینی و فرهنگی: حجاب به زنان یهودی کمک میکند تا هویت دینی و فرهنگی خود را حفظ کنند و به نسلهای آینده آن را منتقل کنند.
- محافظت در برابر وسوسهها و گناهان: حجاب به زنان یهودی کمک میکند تا در برابر وسوسهها و گناهان محافظت شوند و به زندگی پاک و پرهیزکارانهای پایبند باشند.
- تقویت ایمان و تقوا: حجاب به زنان یهودی کمک میکند تا ایمان و تقوای خود را تقویت کنند و به خداوند متعال نزدیکتر شوند.
به طور کلی حجاب زنان کلیمی در ایران نمادی از تعهد آنان به آموزههای تورات، احترام به آئین و رسوم مذهبی و اجتماعی خویش است.
مصاحبه با علمای دینی و حاخامهای کلیمی
حاخام کاشانی در این باره میگوید: “حجاب در دین کلیمیان به عنوان نمادی از احترام به خداوند، خود و دیگران نیز تلقی میشود.
حاخام موسی تبریزی در این زمینه توضیح میدهد: “حجاب در دین کلیمیان، نمادی از هویت دینی و فرهنگی آنان است.
یکی از علمای یهود در همدان در این باره میگوید: “زنان کلیمی با پوشیدن حجاب، به خداوند متعال ابراز بندگی و تسلیم میکنند و از غرور و خودبزرگبینی پرهیز میکنند.”
منابع :
- تاریخ یهودیان در ایران، تألیف: دکتر همایون سادات هاشمی
- تاریخ جامع یهودیان در ایران، تألیف: دکتر محمد ابوالحسنی (منظور)
- یهودیان ایران در عصر قاجار، تألیف: دکتر لاله هاشمپور
- مقاله “پوشش در دین یهود” در وبسایت “حجاب خورشید” (https://hejabkhorshid.com/)
- مقاله “حجاب در آیین زرتشت” در وبسایت “مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی”