چنین روزی پیروزی در اَنشان و پایه‌گذاری سلسله هخامنشیان

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، برپایه‌ی نوشته‌های هرودوت و دیگر تاریخ‌نگاران در زمینه‌ی تاریخ ایران باستان، پژوهش و دریافتی‌های باستانشناسان، هخامنش از بزرگان پارس در نخستین ماه پاییز (اکتبر) سال ۶۷۵ پیش از میلاد شهر «انشان ‏Anshan» در ۴۶ کیلومتری شمال شیراز امروز را تصرف کرد که آغازی بر دودمان هخامنشیان نامیده شده است. واژه هخامنش، دارنده اندیشه راست را می‌رساند. وی نیای بزرگ هخامنشیان و سرپرست خاندان پاسارگادیان بود.

شهر «انشان» یکی از دو پایتخت عیلام بود. پایتخت دیگر عیلام شهر شوش بود. با این پیروزی، شهریاری ایران پایه‌گذاری شد که هفت دهه بعد، کوروش بزرگ (کوروش دوم) با تصرف بابل آن را تکمیل و شهریاری هخامنشیان، فرمانروایی بزرگی شد؛ از این رو کوروش بزرگ از نوادگان (شاه انشان، کوروش یکم، کمبوجیه یکم) را بنیانگذار شهریاری هخامنشی می‌دانند.

کوروش بزرگ در اکتبر سال ۵۳۹ پیش از میلاد در همین شهر آن را به آگاهی همگان رساند که شرح آن در استوانه کوروش آمده است. این استوانه سفالی که در موزه بریتانیا نگهداری می‌شود را هرمزد رسام در سال ۱۸۷۹ در کاوش باستان‌شناسی بابل به‌دست آورد. همین استوانه نخستین منشور ملل و اعلامیه حقوق انسان شناخته شده که سندی گرانمایه و مایه‌ی سرافرازی بشر است. هگل فیلسوف بزرگ آلمانی، ایرانیان را نخستین ملت تاریخی و شاهنشاهی ایران را نخستین فرمانروایی تاریخ می‌داند.

پس از هخامنش، به ترتیب تیسپسTeispes، کوروش اول، آریارامنس Ariaramnes و کامبیز اول بر پارس به پایتختی اَنشان فرمانروایی کردند.

اورمزد روز و آبان‌ماه پرشگون باد

اورمز, هورمزد, هرمزد: مخفف اهورامزدا, خدای یگانه, نام ستاره مشتری, نام فرشته‌ای, نام نخستین روز از هر ماه در گاهشمار زرتشتی است.

اورمزد یکی از نام‌های خدای بزرگ ایرانیان باستان و زرتشتیان, آفریننده‌ی زمین و آسمان و آفریدگان. امشاسپندان و ایزدان نیز آفریده اویَند او دانای توانا و بن‌مایه‌ی نیکی و راستی و پرهیزکاری و اشویی است .

امروز اورمزدست ای یار میگسار

برخیز و تازگی کن و آن جام باده آر

ای اورمزد روی بده روز اورمزد

آن می که شادمان کندم اورمزدوار

اَهورامَزدا (به اوستایی مزدا اهوره. «مَزدا اَهورَه») نیز با نام‌های: اهورا، اورمَزد، هورمَزد، اورمُزد، هورمُز و هُرمُز نامِ آفریدگارِ نِکویی‌ها و دادار و پروردگارِ همه‌ی هستی در مَزدَیَسنا است.

اهورامزدا آفریننده جهان است. مزدیسنان اهورا مزدا را می‌پرستند. اهورامزدا خالق و داور همه‌ی چیزهای مادی و معنوی و نیز آفریننده‌ی روشنی و تاریکی و برقرار کننده نظم هستی (اشا) است. او با اندیشیدن همه چیز را هستی بخشیده ‌است، پس در واقع او از عدم می‌آفریند و با خود تنهاست. برای اهورا مزدا در هرمزدیشت، در حدود شصت صفتِ نیک آورده شده و تقریباً همه‌ی چیزهای خوب به وی منتسب شده‌است. همچنین او در مزدیسنا دارای شش صفتِ برجسته زیر است:

سپنتا مینو یعنی مقدس‌ترین روان، خشثره‌ویرنه به گویش امروزی شهریور یعنی شهریار و پادشاهی که باید برگزیده شود، سپنته‌آرمیتی است یعنی پارسایی مقدس. هورتات بگویش امروزی خورداد به چم (:معنی) جامعیت و رسایی و امرتات جاودانگی و بی مرگی. او اشه یعنی راستی و درستی و قانون ایزدی و پاکی است. همچنین وهومَنَه است به معنی خوب منش. این صفات در مزدیسنا به نامِ امشاسپندان خوانده می‌شوند و پایه‌های کمال در دین زرتشتی برای رسیدن به روشنایی بی پایان است. از این هفت امشاسپندان است که هفت شهر عشق و هفت آسمان و هفت خوان اسفندیار و هفت خوان رستم و هفت سین و هفت کشور و … اقتباس شده است.

یاد روز آیینی مهرماه:

چهارم آبان‌ماه، آبان روز و آبان‌ماه جشن آبانگان در پیش است.
۲۶ مهرماه، ششم، هشتم، ۱۵ آبان‌ماه، وهمن، ماه، گوش و رام روزهای نَبُر پرهیز از خوردن گوشت هستند.