۵ راز نهفته در کفن‌کردن میت

می‌شود، اما به هرحال طبیعی است که فلسفه‌ی همه قوانین به سرعت قابل تشخیص نیست و چه بسا برخی از این دلایل هیچ گاه توسط بشر شناخته نشود.

دلیل برخی از آیین و آداب مربوط به غسل، کفن و خاکسپاری نیز طبق روایات و احادیثی از معصومین قابل بررسی و کشف است، برای مثال طبق روایتی از امام رضا(ع)، دلیل کفن کردن میت 5 جهت دانسته شده است: پوشاندن عورت برای مردان و پوشاندن تمام بدن زنان، اینکه مردم نتوانند به او نگاه کنند، رنج و بیماری و یا قبیح المنظر بودن آن باعث قساوت قلب دیگران نشود، کفن کردن باعث احترام و عظمت پیش چشم مردم باشد و نزد مردم محترم جلوه کند و همچنین میت باید کفن شود تا محبت و مودت او نسبت به فرزندان و خویشاوندان حفظ شود.(وسائل الشیعه ج۲، ص ۷۲۵)

هم چنین از آن حضرت نقل شده است که دلیل غسل دادن مردگان نیز این است که هم از انواع مرض‌ها و آلودگی‌های قبل از مرگ نظیف شوند و هم ملاقات با ملائکه و اهل آخرت بدون نظافت و طهارت سزاوار نیست.(همان، ص ۶۷۹) ‌

و اما کیفیت کفن، پارچه‌ی ساده و سفید رنگی است که گاهی ادعیه و آیاتی برروی آن نوشته می شود که این امر، یعنی اصل کتابت و نوشتن ادعیه برروی کفن طبق برخی روایات صحیح است، از جمله آنکه از امام زمان(عج)، پرسیدند که از امام صادق(ع) روایت شده است که آن حضرت بر کفن فرزندش اسماعیل مکتوب فرمود: “اسماعیل شهادت می دهد که هیچ معبودی جزالله نیست” آیا برای ما نیز جایز است که آن جمله را بر کل قبر یا غیر آن بنگاریم یا خیر؟ که حضرت پاسخ فرمودند: این مورد جایز است‌.

بنابراین اصل کتابت و نگاشتن اذکار بر روی کفن ریشه‌ی روایی دارد اما مسلم است که این مورد نیز همچون دیگر آداب و قوانین اسلامی بعضا دستخوش خرافات کسانی شده که آگاهانه و یا از روی جهالت خرافات و بدعت به آن وارد کرده اند؛ در آداب و آیین غسل، کفن و دفن میت تا آنجا که طبق نص صحیح روایات و احادیث عمل شود شبهه ای به آن وارد نبوده و همانطور که گفته شد قطعا در ورای همه‌ی این مسائل که شارع مقدس امر فرموده دلیلی نهفته که جز به منفعت بشر نیست.

همانطور که گفته شد، به دلیل افزودن برخی خرافات غیر معقول و غیر مستند، شبهاتی به برخی از این آداب و آیین اسلامی وارد می شود از جمله چرایی سفید بودن رنگ کفن میت که در پاسخ به این شبهه باید گفت که اولا سفیدی رنگ آن امری است واجب نه مستحب، چنانچه اکنون این امر عرف شده است، اما اینکه دلیل سفارش به سفید بودن این رنگ چیست، مسئله‌ی دیگری است.

در پاسخ به سوال دوم، نیز باید گفته شود اولا رنگ سفید مظهر پاکی و طهارت دانسته شده است و نکته مهم تر آنکه یک دست بودن و یک رنگی کفن بیانگر یکسانی فقیر و غنی پس از مرگ است؛ چه بسا که این موضوع باید به انسان یادآوری شود که هرچقدرهم که دردنیا متعلق به طبقه بالای اقتصادی و اجتماعی باشد، پس از مرگ تنها بهره ای که از دنیا نصیب او می شود، پارچه‌ی سفید بی ارزشی به نام کفن است.

این نکته نیز باید یادآوری شود که رنگ سفید خاصیت میکروب زدایی داشته و مانع از انتشار آن در بدن میت می‌شود، همچنین گفته شده است که رنگ سفید موجب افزایش فرح و شادی در انسان شده و آثار غم را از بین می‌برد. اما آنچه قابل تامل است این است که دین
اسلام از هنگام انعقاد نطفه بشر، تولد، سیر زندگی او و نهایتا مرگ، دستورات ویژه و به خصوصی دارد که همگی جز منفعت و سعادت بشر، هدف دیگری در بر ندارد؛ اما همانطور که گفته شد برخی آگاهانه و یا از روی جهالت خرافاتی را به اصل قوانین و آیین اسلام وارد می کنند که موجب سو برداشت از قوانین اسلامی شود، در صورتی که اگر در عمل به همه‌ی قوانین اسلامی به نص صحیح آن رجوع شده و طبق آن عمل شود، خواهیم دید که هیچ کدام از قوانین اسلام بی علت و هدف نبوده و نیست.

حجت الاسلام والمسلمین عبدالله شایان راد ، در رابطه با برخی خرافات وارد شده در احکام میت گفت: بهترین مرجع جهت عمل صحیح احکام غسل، کفن و دفن میت، رساله مراجع و علماست و هر آنچه که توسط خود مردم بدون هیچ سند و مدرکی به این احکام ورود پیدا کرده، خرافات است.

وی افزود: اصل مسئله‌ی غسل و کفن میت از ابتدای اسلام وجود داشته و در برخی ادیان دیگر همچون یهودیت و مسیحیت نیز وارد شده است، این استاد دانشگاه در خصوص احکام میت در هندوئیسم، جِینیسم و بودائیسم گفت: در این ادیان، میت همراه با لباس خود
سوزانده می‌شود و هیچ اعتقادی نسبت به کفن کردن میت در آیین و احکام ادیان مذکور وجود ندارد، درصورتی که اسلام به جهت حرمتی که برای مسلمان قائل است، چنین آداب و آیینی را درنظر گرفته است؛ چراکه بدن میت پس از دفن متلاشی شده و کفن کردن موجب عدم هتک حرمت میت می شود.

شایان در پایان خاطرنشان کرد: از آنجا که نماز میت احتیاجی به وضو و طهارت ندارد و خواندن این نماز حتی در حالت حیض و جنابت صحیح است، برخی این شبهه را مطرح می کنند که این مسئله هتک حرمت میت مسلمان است؛ علی رغم این موضوع، از آنجا که دفن میت از واجبات کفایی است و به هیچ عنوان دفن میت نباید به تاخیر بیفتد بنابراین مسلمانان در هر حالتی می توانند نماز میت را به جا آورند تا دفن میت مسلمان هرچه سریع تر انجام شود.