معرفی کتاب‌های مقدس ادیان بزرگ جهان
کتاب‌های مقدس ادیان آموزه‌های اصلی هر دین را در خود جای داده‌اند. آموزه‌هایی که حقیقت معنوی هر دین را بیان می‌کنند و مبنای ارتباط با ذات الهی، تقویت هویت جمعی، انعکاس تجربیات عرفانی و تبیین اعمال معنوی در آن دین می‌باشند.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)؛ تقریباً همه‌ی مکاتب اندیشه و عقیده‌ی دنیا متونی برای راهنمایی پیروان خود دارند. این کتاب‌ها یا به عبارتی متون مقدس، آموزه‌های اصلی هر دین را در خود جای داده‌اند. آموزه‌هایی که حقیقت معنوی هر دین را بیان می‌کنند و مبنای ارتباط با ذات الهی، تقویت هویت جمعی، انعکاس تجربیات عرفانی و تبیین اعمال معنوی در آن دین می‌باشند.
اسلام
قرآن (Quran): قرآن کریم در دین اسلام «کلام‌الله» یعنی کلام خدا نامیده می‌شود که در طول ۲۳ سال بر قلب حضرت محمد «صلی‌الله و علیه و آله و سلم» نازل شده است.
قرآن کتاب مقدس اسلام، آخرین و کامل‌ترین پیام الهی است که توجه ویژه‌ای به کتب برجسته‌ی ادیان الهی پیش از خود نموده است. کتاب‌هایی که بر هدایت الهی انسان تأثیرات بسزایی داشته‌اند. قرآن سریعاً تأکید دارد که آنچه می‌گوید ادامه‌ی تعالیم هدایت بخش کتب آسمانی پیشین است (انعام ۹۲) اما در یک سطح بالاتر و برتر (یونس ۳۷). قرآن به اصل کتب مقدس احترام می‌گذارد و تعالیم آن‌ها را نور و هدایتی از جانب خداوند می‌داند (مائده ۴۴ و ۴۶). ضمناً اشاره می‌کند که کتب کنونی آکنده از تحریف‌های متعددی است که توسط معاندان یا عالمان منحرف و فاسد بر پیکره‌ی آن‌ها وارد شده و تعالیم آن‌ها را مسموم ساخته است (بقره ۷۹).
کتاب مقدس مسلمانان، همه‌ی پیامبران از آدم تا خاتم (صلی‌الله علیه و آله) را مسلمان و موحد دانسته و جز در مراتب کمال، هیچ فرقی بین تعالیم آن‌ها قائل نیست (بقره ۱۳۶).
مسیحیت
کتاب مقدس (The Bible): کتاب مقدس مسیحیان، تنها انجیل نیست، بلکه این عنوان به مجموعه کتاب‌های مقدس مسیحیان و یهودیان اشاره دارد.
کتاب مقدس دارای دو بخش است، عهد عتیق که شامل کتب مقدس و مورد تأیید یهودیان است و عهد جدید که شامل کتب مقدس و مورد تأیید مسیحیان است.
اناجیل چهارگانه نیز از کتب عهد جدید هستند که توسط چهار تن از یاران مسیح نگاشته شده و به عقیده مسیحیان مانند چهار تصویر، زوایای مختلف زندگی مسیح را توصیف می‌کنند.
هندوئیسم
وداها و اوپانیشادها (Vedas and Upanishads): هندوها کتاب‌های مقدس بسیاری دارند اما معروف‌ترین آن‌ها وداها و اوپانیشادها هستند.
وداها سرودهایی هستند در مدح و ثنای خدایان گوناگون که در شکل کتبی خود حدود چهار تا شش هزار سال پیش گردآوری شده‌اند.
این متون مقدس از چهار کتاب تشکیل شده‌اند. «ریگ ودا» یا نیایش‌ها، «یجوردا» یا نیایش کنندگان، «سام‌ودا» یا سرودها و «آتارودا» یا فلسفه و سیاست.
اوپانیشادها بخش آخر و فلسفی وداها هستند که آن را «ودانتا» یا «پایان ودا» نامیده‌اند. در واقع اوپانیشادها اوج آموزه‌های ودایی هستند که با دستورات و حکمت‌های پندآموز خود منشأ تجلیات معنوی در آیین هندو از دیرباز تاکنون بوده‌اند.
در تعالیم اوپانیشاد، تقوا ملاک برتری انسان‌هاست.
بودیسم
تری‌پی‌تاکا (Tripitaka): کتاب مقدس آیین بودا «تری‌پی‌تاکا» است که از آن با عنوان «کلام بودا» نیز نام برده می‌شود.
این کتاب در حدود قرن اول قبل از میلاد مسیح نوشته شده است و عمدتاً در میان بودائیان فرقه تراوادا معتبر است. این فرقه بیشتر به جنبه عملی، اخلاقی و عرفانی دین خود اهتمام می‌ورزند.
سیکیسم
گورو گرانت صاحب (The Guru Grant Sahib): تنها متن مقدس آیین سیک، گورو گرانت صاحب است. منظور از واژه گورو، خداست و در متون مقدس سیکی خدا و گورو اغلب مترادف‌اند. این کتاب مقدس به زبان پنجابی است و توسط «گورو آرجن»، پنجمین رهبر سیک‌ها طی سال‌های ۱۵۶۳ تا ۱۶۰۶ میلادی گردآوری شد.
این کتاب برای پیروان آیین سیک بسیار مقدس و مورد احترام است.
یهودیت
تنخ (The Tanakh): تنخ یا تناخ، نام عبری کتاب مقدس یهودیان است که شامل سه بخش است:
- تورات (فرمان یا شریعت)
- نوییم (کتب انبیاء)
- کتوویم (مکتوبات یا نوشته‌ها)
تورات (Torah): پراهمیت‌ترین کتاب در آیین یهود «تورات» است. به باور آن‌ها تورات به وسیله‌ی یهوه (خدا) به موسی (ع) وحی شده است.
اولین بخش از کتاب تنخ، تورات است که خود مشتمل بر پنج کتاب می‌باشد. به همین خاطر گاه«کتب پنج‌گانه‌ی موسی» نیز خوانده می‌شود.
تورات به معنای فرمان، مبنا و اساس قانون و شریعت یهود است. این کتاب مقدس شامل ۶۱۳ فرمان از جانب خداوند است.
تلمود (Talmud): تلمود از کتاب‌های اصلی یهودیت ربانی است.
این کتاب مقدس دارای دو بخش است؛ بخش اول حاوی تفسیر خاخام‌های یهودی بر تورات است که «تورات شفاهی» نامیده می‌شود و بخش دوم شامل نوشتارهای خاخام‌هاست درباره مسائلی فراتر از آنچه در تورات آمده است. تلمود دارای نظر هزاران خاخام در مورد مسائل مختلف از جمله هلاخا (مجموعه قوانین شریعت یهود)، اخلاق یهودی، فلسفه، تاریخ و … می‌باشد.
تائوئیسم
دائو د جینگ (Dao De Jing): اصلی‌ترین کتاب در آیین تائوئیسم، «دائو د جینگ» است. این کتاب دارای متنی فلسفی است که توسط لائوزی (Laozi) در قرن ششم پیش از میلاد مسیح تألیف و حاوی بسیاری از مفاهیم و آموزه‌های مهم فلسفی و دینی می‌باشد که در ۸۱ فصل تبیین گردیده است.
جینیسم
آگاماس (AGAMAS): آگامس نام متون مقدس آئین جینیسم می‌باشد. آگاماس به معنای پندار بوده و در ۴۶ نوشتار گردآوری شده است.
شینتوئیسم
کوجی کی (Kojiki): کتاب مقدس شینتو «کوجی کیم» نام دارد. کوجی کی قدیمی‌ترین کتاب مذهب شینتو در ژاپن می‌باشد که قدمت آن به اوایل قرن هشتم میلادی باز می‌گردد.
این متن اولین بار به زبان ژاپنی و برای اولین بار نیز در سال ۱۸۸۲ میلادی به انگلیسی ترجمه شده است. آداب و رسوم و مراسم گوناگون مذهب شینتو در این کتاب گردآوری شده است.
آیین بهائیت
کتاب اقدس (THE KITAB-I-AQDAS): در میان کتب پرشمار «بهاءالله»، بنیان‌گذار آیین بهایی، «کتاب اقدس» از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این کتاب از قوانینی با عنوان (السبب الأعظم لنظم العالم و حفظ الامم) یعنی بزرگ‌ترین وسیله برای نظم دنیا و حفاظت انسان‌ها، نام برده است.
هفت وادی (The Seven Valle): هفت وادی در سال ۱۸۶۰ میلادی توسط بهاءالله در بغداد نوشته شد. در این کتاب هفت مرحله سیر و سلوک سالکان تبیین شده است. وادی عشق، وادی معرفت، وادی استغناء، وادی توحید، وادی حیرت و وادی فقر حقیقی و فنای اصلی.
چهار وادی (The Four Valley): چهار وادی در سال ۱۸۵۷ میلادی توسط بهاءالله در بغداد نوشته شد. این کتاب به خصوصیات و درجات سالکان پرداخته و حاوی تعالیمی برای تعالی این خصوصیات و درجات می‌باشد. در این کتاب آمده است، سالکان حق،گاه تنها در چارچوب قوانین دینی این راه می‌پیمایند،گاه با منطق، عقل و دلیل،گاه تنها و تنها با عشق حضرت دوست بر نفس و عقل پا می‌گذارند و جز او نمی‌بینند و یا آن‌ها که با هر سه، گام در این راه می‌دهند.