گفت‌‌وگوی ادیان؛ یعنی فهم دیگری با تکیه بر اصل «کرامت انسانی»

به گزارش خبرنگار ردنا (ادیان نیوز)، آیت الله دکتر سید مصطفی محقق داماد عصر امروز در نشست «گفت‌‌وگو بین ادیان، تاریخچه، وضعیت کنونی و افق پیش رو» از سلسله وبینارهای امام گفت‌‌وگو که از سوی دانشگاه علوم اسلامی رضوی برگزار می‌شود، اظهار کرد: ارتباط با پیروان ادیان دیگر یا ارتباط پیروان ادیان با همدیگر شامل احتجاج، جدال، مباحثه، مناظره و‌ گفت‌‌وگو است.

وی تصریح کرد: گفت‌‌وگو مقوله ای متفاوت از احتجاج، جدال، مباحثه و مناظره و در سطحی بالاتر از همه آنهاست چرا که گفت‌‌وگو به معنای درک و فهم متقابل است.

رئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم ایران عنوان کرد: احتجاج با هدف اثبات حقانیت و غلبه بر خصم، اثبات مدعای خود و ابطال ادعای طرف مقابل است در واقع حجت آوردن به گونه ای که طرف مبهوت شود.

وی افزود: مباحثه فقط با پیروان ادیان دیگر نیست بلکه از درون خود ما شروع می شود، مباحثه از آداب درسی و یکی از زیباترین روش های نظام آموزشی سنتی حوزه های علمیه است. فن مناظره نیز در میان مسلمانان پس از علم فقه پدید آمد چون مجبور بودند برای اثبات ادعای خود مناظره کنند.

گفت‌‌وگوی ادیان یعنی فهم دیگری

حجت الاسلام‌والمسلمین محقق داماد خاطرنشان کرد: گفت‌‌وگو در اصطلاح امروز که ترجمه انگلیسی «dialogue» و عربی «حوار» می باشد، نه احتجاج و جدال، نه مباحثه و مناظره است بلکه گفت‌‌وگو در تعریف امروز بین ادیان «understanding each other» به معنای فهم دیگری است.

وی با اشاره به این آیه سوره آل‌عمران؛ «قُلْ یا أَهْلَ الْکِتابِ تَعالَوْا إِلی‏ کَلِمَهٍ سَواءٍ بَیْنَنا وَ بَیْنَکُمْ أَلاَّ نَعْبُدَ إِلاَّ اللَّهَ وَ لا نُشْرِکَ بِهِ شَیْئاً …» ابراز کرد: قران کریم در این آیه سنتی را آموزش می دهد که‌ متأسفانه آن را دنبال نکرده‌ایم.

رئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم ایران مطرح کرد: ادیان ابراهیمی به تصریح قرآن کریم ادیان توحیدی هستند و در این آیه پیشنهاد می هد که به امر مشترک کَلِمَهٍ سَواءٍ یعنی نقطه مشترک «توحید» برای مقابله با شرک و الحاد جهانی تکیه کنید.

وی افزود: قرآن در این آیه آموزش می دهد که خشکاندن درخت دشمنی با توافق بر نقطه مشترک محقق می‌شود و این یکی از وظایف ماست که با ادیان توحیدی باید با کَلِمَهٍ سَواءٍ گفت‌‌وگو کنیم.

آیت الله سید مصطفی محقق داماد تصریح کرد: این دعوت نشان دهنده احترام به افکار دیگران است چرا که به طور پیش‌فرض باید حق تفکر و اندیشه برای دیگری قائل باشیم و چنانچه کسی فقط برای خودش حق اندیشه قائل باشد حق گفت‌‌وگو ندارد و نباید وارد این میدان شود.

وی با اشاره به اینکه یکی از حقوق بشر امروز «حق بر خطا» است، متذکر شد: کسی می تواند گفت‌‌وگو کند که نه تنها برای دیگری حق اندیشیدن و تفکر قائل باشد که به فکر و اندیشه او نیز احترام بگذارد در واقع گفت‌‌وگوی ادیان بر اصل «کرامت انسانی» استوار است.

رئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم ایران خاطرنشان کرد: گفت‌‌وگوی ادیان بازآموزی امور مشترک یعنی توحید و اتحاد توحیدی در مقابل شرک و الحاد جهانی است.