انتخاب افراد صالح و شایسته برای جامعه یهودیان از دیدگاه تورات و کتب مقدس یهود

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، یکی از مسائلی که جامعه ما یهودیان با آن روبروست موضوع انتخاب افراد صالح و شایسته برای ساماندهی به امور جامعه (چه نماینده مجلس و چه هیئت مدیره و بازرسین انجمن و چه مسئولین و صندوقداران محترم کنیساها) است. در خصوصیات چنین افرادی ما به پاسوق هایی (آیه هایی) برمی خوریم که راهنمای ما هستند. در کتاب شموت (خروج) فصل ۱۸ پاسوق (آیه) ۲۱ آمده:

וְאַתָּה תֶחֶזֶה מִכָּל הָעָם אַנְשֵׁי חַיִל יִרְאֵי אֱלֹקִים אַנְשֵׁי אֶמֶת שׂנְאֵי בָצַע

یعنی «تو با آن قدرت الهی و فکر وسیع خودت (خطاب به حضرت موسی)، افرادی از میان قوم انتخاب کن که آنها شجاع و با شهامت و لایق و شایسته باشند، ترس خد.ا در وجود آنها بوده و افرادی مؤمن و امین و با ایمان باشند، اشخاصی که از خد.ا ترسیده و از امور مادی و آن چه که وابسته به این زندگی دنیوی است، بیزارند (دشمن سود نامشروع هستند) و تو آنها را به عنوان کسانی که رده های مختلف جامعه را سازمان دهی بدهند انتخاب کن» کلمه אַנְשֵׁי חַיִל که آن را افراد شجاع و با شهامت، لایق و شایسته ترجمه شده به مفهوم کسانی هستند که شخصاً و ذاتاً به این که در چنین مَسنَدی قرار بگیرند احتیاج ندارند. در رساله ی آووُت (فصول پدران) آمده «قهرمان و شجاع کیست؟ کسی که بر نفس اماره خود غلبه کند» کسی که بتواند بر نفس اماره خود غلبه کند چنین شخصی که دلبستگی به مقام در وجودش نباشد و نفس اماره او را وادار به قدم گذاشتن در امور اجتماعی به خاطر کسب شهرت، مقام، مال و نام، نکرده باشد، لایق و شایسته است تا در سازمان دهی وضع جامعه خودش سهیم بوده و انتخاب شود.

יִרְאֵי אֱלֹקִים به معنای کسانی است که ترس خد.ا در آنها یک خصیصه ذاتی و دائمی می باشد. کسانی که آن چه می گویند، می شنوند و عمل می کنند فقط به اتکاء و پشتوانه ترس از خد.ا است. به عبارت دیگر هیچ فکری و خیال و قصد دیگری برای آنها در کاری که می کنند مطرح نیست مگر خد.ا و فرموده خد.ا یعنی تورات مقدس. کسانی که این اصل مذهبی یهودی « שִׁוִּיתִּי ה “ לְנֶגְדִּי תָּמִיד » «خد.اوند را همواره در مد نظر خود قرار می دهم» در مورد آنها صادق است دائماً از یک وجود می ترسند و آن خد.ا است، و کسی که از خد.ا می ترسد از انسان ها نمی ترسد و کسی که از انسان ها نمی ترسد، شهامت انجام کارهایی را دارد که می تواند به نفع کُل جامعه باشد.

אֲנְשֵּׁי אֱמֶת افرادی که حقیقت برای آنها مطرح است حقیقتی که ناشی از ایمان است، کسانی که گفتارشان، پندارشان، کردارشان و حتی جَدَلشان فقط از روی امانت و ایمان و وفا به یک چیز است و آن ذات حقیقت گرائی است.
حقیقت گرائی که طبق فرموده ی انبیاء و در رأس همه آنها طبق قوانین تورات مقدس برای ما مشخص شده است.

שׂנְאֵי בָצַע (دشمن سود نامشروع) این افراد می بایست از امور مادی بیزار باشند، نه به این معنا که چنین افرادی دنیا را ترک کنند و یا تارک دنیا باشند بلکه حاضر باشند زمانی که صلاح جامعه آنها ایجاب می کند از امور مادی و یا حتی از حق مشروع خود بگذرند، تا چه رسد به این که کسی این مقام را وسیله ای برای کسب مال و ثروت بپندارد. از مطالب گفته شده (آیه ۲۱ فصل ۱۸ کتاب شموت یا خروج) به طور خیلی خلاصه می توان این گونه نتیجه گرفت که : افرادی برای سامان دهی و رتق و فتق امور جامعه شایستگی دارند که افرادی شجاع، امین، غنی از لحاظ دلبستگی نداشتن به امور دنیوی، خد.ا ترس و بیزار از گرایش به امور مادی باشند.

علاوه بر این خصوصیات، خصوصیات دیگری هم لازم است که در قسمت های دیگری از تورات مقدس به آنها اشاره شده است:
در کتاب دواریم (تثنیه) فصل یک پاسوق ۱۳ نیز به صورت گسترده تری خصوصیات این افراد عنوان شده است:

הָבוּ לָכֶם חֲכָמִים וּנְבוֹנִים וִידֻעִים این آیه اشاره به این مطلب می کند که افرادی شایستگی چنین مقامی را دارند که افرادی دانشمند، عاقل، فهیم و خبره باشند. کلمه ی וִידֻעִים به معنی شناخته شده است. باید مشخص، معلوم و واضح و روشن باشد که افرادی که می خواهند انتخاب شوند چه کسانی هستند، سطح فکر و معلومات آنها تا چه اندازه است آنها به اصطلاح امروزی در خانواده شان از چه خطی پیروی می کردند، بر مبنای تورات مقدس و شریعت و راه خد.ا و یا برمبنای دیگر …. افرادی که ناشناخته اند، شایسته انتخاب شدن نیستند پس این صفات را هم می توان به صفات قبلی اضافه کرد افرادی شایستگی انتخاب شدن را دارا هستند که «افرادی عاقل، فهیم و شناخته شده برای جامعه باشند» تا حد امکان لااقل از کم و کیف زندگی آنها بااطلاع باشند.

در قسمت های دیگری از تورات مقدس (پاراشاه שׁוֹפְטִים ) اشاره به خصوصیات دیگری شده است و آن پاک بودن حساب افراد است افرادی که می خواهند برای سامان دهی امور اجتماع خود انتخاب شوند باید در عملکردهای خود پاک باشند و جوابگوی کارهایشان برای مردم باشند.

در اواخر پاراشاه פְּקוּדֵי ما به مطالبی طولانی و مفصل در مورد چگونگی برپایی میشکان (مسکن سیاری که حضرت موسی در بیابان بر پا کرد) برمی خوریم که حضرت موسی (ع) به عنوان یک رهبر به صورت صریح و مشروح جزء به جزء میزان طلاها و دیگر فلزات و سایر منسوجاتی که در ساختن میشکان به کار رفته را ارائه می دهد. و این مطلب نشان دهنده این است که انسان هایی که در مقام سازمان دهی هستند باید حضرت موسی (ع) را سمبل و الگوی خود قرار دهند و در اعمالشان آن گونه صحت و درستی وجود داشته باشد که هر لحظه لازم شد بتواند صورت اعمال و حساب خود را ارائه بدهد.

یکی از شرایط مهم و لازم برای انتخاب این افراد، داشتن حسن سابقه است و این که امتحان خود را به خوبی داده و نشان داده باشند که هم درد جامعه خود را به خوبی می شناسند و هم درمان آن را.

در کتاب بمیدبار (اعداد) فصل ۱۱ پاسوق ۱۶ اشاره به انتخاب افرادی می کند که در سامان دهی وضع جامعه شرکت کردند که می فرماید: « וַיֹאמֶר ה “אֶל משֶׁה אֶסְפָה לִי שִׁבְעִים אִישׁ מִזִּקְנֵי יִשְׂרָאֵ-ל אֲשֶׁר יָדַעְתָּ כִּי הֵם זִקְנֵי הָעָם וְשֹׁטְרָיו…… » «خد.اوند به حضرت موسی (ع) فرمود: برای من هفتاد نفر از پیران قوم (مُسن و دانشمند و مُتقّی)که آنها را می شناسی و می دانی که پیران و پاسبانان قوم هستند گردآوری کن ». راشی (بزرگ ترین مفسر تورات مقدس) و دیگر مفسران یهود عنوان می کنند که منظور از پیران و پاسبانان قوم اشاره است به همان اشخاصی که در مصر به سمت کارفرما و پاسبان از طرف کارگزاران مصری بودند.

همان گونه که می دانید زمانی که مصری ها، بنی اسرائیل را در مصر به بردگی واداشتند برای هر چند ده نفر یک نفر از همان افراد قوم را به عنوان שׁוֹטֵר (پاسبان) می گماردند و مأمورین و کارگزاران مصری که برای گرفتن تعداد مشخصی خشت و آجر به آنها مراجعه می کردند، اگر چنانچه این تعداد مشخص آماده نبود این پاسبانان یهودی را با شلاق و تازیانه مورد ضرب قرار می دادند و این پاسبان های یهودی با اینکه این قدرت و اجازه را داشتند که برادران یهودی خود را برای آماده نمودن خشت های لازم با تازیانه، تحت فشار قرار بدهند و با آنها ستمگری کنند. با این حال تورات مقدس درباره آنها شهادت می دهند که וַיֻכּוּ הַשׁוֹטְרִים …. پاسبانان (یهودی) کتک خوردند. این پاسبانان یهودی حاضر بودند که توسط کارگزاران و مأمورین مصری مورد ضرب و شتم و تازیانه قرار بگیرند ولی برادران خودشان را شکنجه ندهند. از آیه فوق نتیجه می گیریم که خد.اوند به حضرت موسی (ع) می فرماید:

آنهایی را انتخاب کن که میدانی همان پاسبان ها هستند و حسن سابقه دارند. آنهایی هستند که ضرب تازیانه های مصری را بر بدن خود به جان خریدند ولی حاضر نشدند بر بدن برادران خود تازیانه ای فرود بیاورند. در واقع اگر به صورت خلاصه بیان کنیم خد.اوند به حضرت موسی (ع) فرمود همان اشخاصی را انتخاب کن که حسن سابقه شان مشخص و معین بود، اشخاصی که درد جامعه شان درد خودشان بود و آمادگی آن را داشتند که در قبال جامعه شان خودشان را فدا کنند افرادی که حاضر بودند تحت ستم مصریان واقع شوند ولی برادران خود را تحت ستم قرار ندهند و از این آزمایش سربلند بیرون آمدند.

پس همکیشان بزرگوار و گرامی بیاییم اولاً حتماً در انتخابات (چه برای نماینده مجلس شورای اسلامی و چه برای هیئت مدیره و بازرسین انجمن کلیمیان و چه برای اعضاء انجمن کنیساها) شرکت کنیم، چون وظیفه شرعی و وجدانی ماست. ثانیاً برای ساماندهی به امور جامعه کسانی که دارای صفات و خصوصیاتی که تورات و کتب مقدس ما را راهنمایی کرده از جمله افرادی باشند خد.ا ترس، مطلع، شجاع، فهیم، شایسته مخصوصاً شناخته شده باشند را انتخاب کنیم.

در خاتمه امید است که به عنوان یک زمینه خوب فکری برای شناخت صفات افراد محترمی که می بایست انتخاب شوند، این مقاله کمک و مددی برای ما باشد.