بی‌آزار شیرازی: بیشتر اختلافات مذهبی ناشی از بی‌اطلاعی از یکدیگر است

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بی‌آزار شیرازی؛ نویسنده و استاد پیشکسوت حوزه و دانشگاه، شامگاه ۱۵ آبان‌ماه در مراسم نکوداشت و رونمایی از برخی آثار خود که از سوی انجمن ادیان و مذاهب حوزه در ساختمان انجمن‌های علمی حوزه در قم برگزار شد با بیان اینکه قبل از انقلاب بیشترین توجه طلاب به فقه و اصول بود و بسیاری دوست داشتند مرجع تقلید شوند، گفت: این در حالی بود که در مورد تفسیر قرآن و ادیان و … فعالیت چندانی وجود نداشت و مرحوم علامه طباطبایی وارد تفسیر شدند و شاگردانی قرآنی تربیت کردند که باعث تحول تفسیری در حوزه شدند.

وی با اشاره به بحث تفرقه در بین امت اسلامی، افزود: بیشتر اختلافات مذهبی  به خاطر بی‌اطلاعی پیروان ادیان از عقاید و افکار یکدیگر است و اگر این آشنایی ایجاد شود بسیاری از بدبینی‌ها کنار خواهد رفت.

بی‌آزار شیرازی با بیان اینکه خداوند یک دین بیشتر ندارد و آن اسلام است، اظهار کرد: در قرآن کلمه ادیان هم نیامده است بلکه مفرد بیان شده است(دین)؛ امام خمینی(ره) هم همیشه از کلمه وحدت استفاده می‌فرمود و نه تقریب؛ قرآن کریم هم از الفت میان قلوب مؤمنان نام می‌برد و در مورد آن تحدی کرده و فرموده است: وَأَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ ۚ لَوْ أَنْفَقْتَ مَا فِی الْأَرْضِ جَمِیعًا مَا أَلَّفْتَ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ وَلَٰکِنَّ اللَّهَ أَلَّفَ بَیْنَهُمْ ۚ إِنَّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ؛ یعنی معجزه پیامبر است که الفت بین مسلمین جهان و ادیان جهان برقرار کرده است.

استاد پیشکسوت دانشگاه مذاهب اسلامی، افزود: در گذشته علم‌الخلاف داشتیم که علمای مذاهب در کنار هم جمع شده و یافته‌های خود را عرضه می‌کردند؛ پیامبر(ص) فرمودند مؤمنان مرآت و آینه همدیگر هستند لذا همه ادیان و مذاهب باید در کنار هم جمع شده و خود را در آینه همدیگر ببینند و از نقاط مثبت یکدیگر استفاده کرده و نقاط ضعف را برطرف کنند.

استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه مقام معظم رهبری فرمودند تا زمانی که ممالیک روی کار نیامده بودند علمای ادیان و مذاهب کنار همدیگر بودند، افزود: علمای شیعه در مجالس علمای اهل سنت شرکت داشتند و در نتیجه بسیاری از سوء تفاهمات برطرف می‌شد ولی از قرن هشتم که فقه مقارن کنار رفت، تعصبات جایگزین این علم شد و آنقدر به هم بدبین شدند که حتی پیروان مذاهب اربعه اهل سنت هم در نمازهای همدیگر شرکت نمی‌کردند.

این پژوهشگر افزود: در قم، آیت‌الله بروجردی با چاپ کتاب الخلاف فقه مقارن را احیا کردند و خودشان هم آن را تدریس داشتند و با فرستادن کتاب مبسوط شیخ طوسی و مجمع‌البیان طبرسی برای استادِ شیخ شلتوت در الازهر کاری کردند که نگاه به شیعه را که اغلب کشورهای اسلامی آن را تکفیر می‌کردند عوض شود و به عظمت فقه و تفسیر شیعه بردند تا جایی که شیخ عبدالمجید سلیم، استاد شلتوت نوشت من توصیه می‌کنم تفسیر مجمع‌البیان را به عنوان بهترین تفسیر جهان اسلام در مصر چاپ کند و با پاورقی چندتن از علمای الازهر چاپ شد.

وی افزود: فکر می‌کردند شیعه فقه اجتهادی ندارد ولی با دیدن کتاب مبسوط شیخ طوسی فهمیدند که شیعه فقه مدون دارد بنابراین در کنار هم جمع‌ شدن و اطلاع از سایر مذاهب و ادیان داشتن نقش مهمی در وحدت و همبستگی اسلامی و انسانی دارد. در گذشته ۶۰ علم در حوزه تدریس می‌شد که در کتاب جامع العلوم فخررازی این علوم تبیین شده است؛ یکی از این علوم، علم‌الخلاف بوده است که بعدا به صورت فقه مقارن درآمده است.

بی‌آزار شیرازی بیان کرد: علم فقه مقارن ابتدا در قم احیا شد و در الازهر توسط شیخ عبده و بعد توسط شاگردان او از جمله شیخ شلتوت احیا شد؛ ابتدا فقه مقارن میان چهار مذهب بود ولی وقتی ثمره آن را دیدند فقه زیدیه و امامی را هم اضافه کردند و مجمع البحوثی در کنار الازهر تدوین شد که قانون مدنی مصر را براساس فقه مقارن بازبینی کردند و از فقه سایر مذاهب هم استفاده بردند که بیشترین استفاده از فقه امامیه بوده است. امام موسی صدر هم در این زمینه نظر دادند و ۲۰ قانون از قوانین مصر براساس فقه امامیه تغییر یافت.

دانشیار دانشگاه مذاهب اسلامی با بیان اینکه سایر کشورهای اسلامی قوانین خود را با الگوگیری از مصر تغییر دادند، گفت: ادیان و مذاهب آینه یکدیگرند و می‌توانند از محسنات همدیگر استفاده کنند چنانچه در دوره نادرشاه فقهای چند کشور دور هم جمع شدند تا مذهب جعفری را به رسمیت بشناسند. در دوره قاجار هم فقهای اصولی با استدلال مهمی که داشتند اخباری‌گری را کنار زده و اصول‌گرایی را ایجاد کردند که تاکنون شاهد آن هستیم.

فعالیت تقریبی سیدحسن نصرالله