محمدرضا لایقی، عضو پژوهشگاه نورالثقلین و مدرس دانشگاه با گذری ساده به سخنان امام علی(ع) در نهجالبلاغه، بیتالغزل مرام امیرالمومنین(ع) را حق و حقیقت دانست.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، محمدرضا لایقی، عضو پژوهشگاه نورالثقلین و مدرس، «برای بسیاری نگاشتن درباره الهیمردی چون علی(ع)، بسیار دشوار مینماید. شرط ادب آن بود که این قلم نیز، دهان آلوده خود را به نوشتن از مردی چون او نگشاید. باری اما از نگاهی دیگر سخن گفتن درباره او بسیار سهل تواند بود. کافی است هرچه خوبی و خیر را تصور کنی، علی(ع) را محور آن خواهی یافت. این سخن نه شعاری است گزافه که عشق ما به این مرد بر دهانمان میراند. گذری ساده به سخنان علی(ع) در نهجالبلاغه گواه روشن این مدعاست.
متن زیبای خطبهها و نامههای حضرت، آن هم در شرایط و موقعیتهای متفاوت و متضاد، انعکاس روحی آرام و جانی لبریز از زیبایی است که جز زیبایی از او تراوش نمیکند. ببینید چگونه بر ناآگاهان نهیب زده و آنان را به جایگاه خود در هدایت و رستگاری آگاه میکند:
«بِنَا اهْتَدَیْتُمْ فِی الظَّلْمَاءِ وَ تَسَنَّمْتُمْ الْعَلْی وَ بِنَا انْفَجَرْتُمْ عَنِ السَّرَارِ وُقِرَ سَمْعٌ لَمْ یَفْقَهِ الْوَاعِیَهَ وَ کَیْفَ یُرَاعِی النَّبْأَهَ مَنْ أَصَمَّتْهُ الصَّیْحَهُ…؛ موقعى که در تاریکى گمراهى و نادانى بودید به سبب ما هدایت شدید و به راه راست قدم نهادید، و بر کوهان بلندى سوار شدید و بواسطه ما از تیرگى شبهاى آخر ماه داخل روشنائى صبح گشتید. کر شود گوشى که از فریاد رهنما پند نگیرد. هرچند گوشى که از صداى رسا سنگین و کر گشته چگونه صداى آهسته را مىشنود» (خطبه؛۴).
دانش علی(ع)، دانشی آسمانی است. او راههای آسمان را بهتر از راههای زمین میشناسد: «أَیُّهَا النَّاسُ سَلُونِی قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِی، فَلَأَنَا بِطُرُقِ السَّمَاءِ أَعْلَمُ مِنِّی بِطُرُقِ الْأَرْضِ؛ اى مردم از من بپرسید پیش از آنکه مرا نیابید که من به راههاى آسمان داناترم از راههاى زمین»(خطبه ۱۸۹).
راستی و وفاداری بندگان درگاه امامند. علی(ع) وفا و راستی را همزاد دانسته و چیزی را نگاهدارندهتر از راستی نمیداند: «إنّ الوَفاءَ تَوأمُ الصِّدقِ، و لا أعلَمُ جُنَّهً أوقى مِنهُ؛ اى مردم وفا همراه راستى است، و سپرى محکمتر از آن سراغ ندارم» (خطبه،۴۱).
عدالت و مساوات علی(ع) نه تنها شامل حال دوستان و همراهان، که دشمنان و مخالفانش را نیز در دامان خویش جای میدهد. هنگامی که برخی یاران او را به دلیل تقسیم مساوی بیتالمال سرزنش میکنند، دلیرانه به آنها میگوید: «أَتَأْمُرُونِی أَنْ أَطْلُبَ النَّصْرَ بِالْجَوْرِ فِیمَنْ وُلِّیتُ عَلَیهِ؟ وَ اللهِ لَا أَطُورُ بِهِ مَا سَمَرَ سَمِیرٌ، وَ مَا أَمَّ نَجْمٌ فِی السَّمَاءِ نَجْمًا؛ آیا مرا فرمان مىدهید تا پیروزى بجویم به ستم کردن درباره آنان که سرپرست ایشانم؟ به خدا مادام که جهان سرآید، و ستارهاى پى ستارهاى برآید، چنین نخواهم کرد.» (خطبه؛۱۲۶).
حق و حقیقت، بیتالغزل مشی و مرام علی(ع) است. علی(ع) با حق است و حق با اوست. دلخواهترین کار نزد علی(ع)، کاری است که به حق نزدیکتر باشد. این توصیه اوست به والیانش: «وَلْیَکُنْ أَحَبَّ الاْمُورِ إِلَیْکَ أَوْسَطُهَا فِی الْحَقِّ؛ باید محبوبترین کارها نزد تو امورى باشد که در جهت رعایت حق از همه کاملتر است» (نامه؛۵۳).
علی(ع) سرشار از مهر و عاطفهای شامل و همهگیر است. او حکومت و کشورمداری را بر محور مهر و محبت به شهروندان و رعایا تعریف میکند. نگاه علی(ع) به آدمیان نگاهی انسانی است. او که امام مسلمین است حق بشری هرکس را برایش محفوظ میداند و والی خود را به محبت و مهربانی به مردم و رعایت حق آحاد مردم توصیه میکند: «وأشعِرْ قَلبَکَ الرَّحمَهَ لِلرَّعِیَّهِ ، والمحبَّه لَهُم، واللُّطفَ بهِم، ولاتَکونَنَّ علَیهِم سَبُعا ضارِیا تَغتَنِمُ أکلَهُم؛ فإنَّهُم صِنفانِ: إمّا أخٌ لَکَ فی الدِّینِ، أو نَظیرٌ لَکَ فی الخَلقِ؛ دل خود را آکنده از مهر و محبّت و لطف نسبت به مردم گردان و مبادا براى آنان چون جانور درندهاى باشى که خوردنشان را غنیمت دانى؛ زیرا که مردم دو دستهاند: یا برادر دینى تو هستند و یا همنوع تو».(نامه؛۵۳).
باری کتاب نیکی و زیبایی و والایی او را آب بحر کافی نیست. پس گفتن از علی(ع) آسان است.»