ده نکته برای کنشگران حقوق حیوانات

به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، حجت الاسلام والمسلمین دکتر سیدحسن اسلامی اردکانی عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب در یادداشتی آورده است:

در بخش نخست، سه نکته اصلی برای بحث درباره حقوق حیوانات را آوردم و اینک ادامه آنها بر اساس آنچه پیتر سینگر و هنری سپیرا نوشته‌اند:

۴. همواره اطلاعات و مستندات دقیق ارایه کنید و هرگز در رسانه‌ها اطلاعات مخدوش، مشکوک یا مبهم را پخش نکنید. هیچ هدف مقدسی با شیوه‌های نامقدس و فریبنده به دست نمی‌آید. گاه ناخواسته هیجان‌زده می‌شویم و با این تصور که حمایت از حقوق حیوانات مهم است، اطلاعات نادرست و نادقیق را بازنشر می‌کنیم. این کار با هر هدفی صورت گیرد، در نهایت به بی‌اعتباری خودمان و ایده‌ای که از آن دفاع می‌کنیم می‌انجامد.

۵. مردم جهان را به دو گروه قدیسان و مجرمان تقسیم نکنید. شخصی کردن بحث گیاهخواری و توهین به کسانی که موضع ما را ندارند، مشکلی را حل نمی‌کند. انسان‌ها تغییر می‌کنند. گیاهخواران نیز زمانی گوشتخوار بودند و تغییر کردند. مهم آن است که خود را به جای آن دیگران بگذاریم و فکر کنیم اگر چه کاری می‌کردیم، تغییری در رفتارشان حاصل می‌شد.

۶. همواره در پی گفت‌وگو، حل مسائل و ارایه طریق باشید، نه صرف بیان مشکلات و پافشاری بر مواضع خود. بحث حقوق حیوانات مربوط به همگان است و نباید کسانی را که مانند ما فکر نمی‌کنند فاقد عواطف و مروت بدانیم. بهترین کار آن است که در کنار اشاره به مشکلات، راه‌های بدیل اما واقع‌بینانه و کارآمد معرفی کنیم.

۷. آماده تغییر روش و ابزار خود باشید. مواجهه با مشکلات طبیعی است و اگر دیدید که روش‌های شما کارآمد نبوده است، ‌در پی گسترش کانال‌های ترویج اندیشه خود برآیید و بکوشید آگاهی عمومی را نسبت به حقوق حیوانات و ضرورت توجه به آنها بالا ببرید. در فرهنگی که هنوز بسیاری کسان تصور می‌کنند حیوانات صرفا «فرآورده‌های گوشتی» یا «پروتیینی» هستند، جا انداختن حقوق حیوانات نیازمند تلاش هوشمندانه و پیگیری مستمر این هدف است.

۸. از بوروکراسی دوری کنید. کسانی که تجربه پیگیری امور اداری و شرکت در جلسات رسمی را دارند، می‌دانند که چگونه اینها روح آدمی را می‌فرسایند. افرادی که برای دفاع از حقوق حیوانات در پی تاسیس سازمان و انجمن بر می‌آیند، باید وقتی را صرف ثبت رسمی آن کنند، سپس در پی جایی برای استقرار برآیند. آنگاه مساله جذب نیرو و بعد هم نوبت یافتن منابع مالی می‌رسد. کمی که بگذرد، عمده انرژی و توان کسانی که مدافع حقوق حیوانات بوده‌اند، صرف کارهای اداری و تامین منابع مالی و مسائلی از این دست می‌شود و به تدریج اصل قضیه کمرنگ می‌گردد. بهتر است که از خودتان شروع کنید و با گفت‌وگو و فعالیت‌های غیر رسمی به گسترش اندیشه حمایت از حقوق حیوانات بپردازید و در عین حال به شکل مناسبی مساله سازماندهی را دنبال کنید.

۹. به اقدامات قانونی و حقوقی برای حل مساله حقوق حیوانات متکی نباشید. هیچ مصوبه و قانونی تا پذیرش و مقبولیت عمومی نداشته باشد، کارایی نخواهد داشت. خطر تاکید بیش از حد بر پیگیری قانونی حمایت از حقوق حیوانات آن است که گاه جایگزین فعالیت واقعی برای دفاع از حقوق حیوانات می‌شود. تا زمانی که جملاتی از این دست می‌شنویم که «در جایی که حقوق انسان‌ها رعایت نمی‌شود، سخن از حقوق حیوانات بی‌معنا است»، اصولا وضع مصوبه و قانون معنای روشنی نخواهد داشت. باید نخست در پی ارتقای فهم عمومی در این زمینه باشیم که نقض حقوق انسان‌ها، مانع از توجه به حقوق حیوانات نیست و این دو لزوما به هم گره نخورده‌اند، آنگاه که این فهم فراگیر شد، می‌توان در پی قانونی ساختن برخی اقدامات و مجرمانه شمردن برخی رفتارها برآمد. بارها و بارها محیط‌بانان شرافتمند، در پی دفاع از محیط‌زیست و حفظ جان حیوانات، جان خود را از دست داده و کشته شده‌اند و گاه برای دفاع از خودشان شکارچیان مهاجم را کشته‌اند و خود تا مرز اعدام و قصاص پیش رفته‌اند. پس بهتر است آگاهی عمومی را مقدم بر چیزهای دیگر بدانیم.

۱۰. همواره از خود بپرسید «این روش جواب می‌دهد؟» هدف از فعالیت و کنشگری در عرصه محیط‌زیست و دفاع از حقوق حیوانات آن است که تغییر محسوسی در جامعه رخ دهد. نکات پیش‌گفته نیز همه مقدماتی هستند برای این هدف. پس باید مراقب باشیم که آرمان دفاع از حقوق حیوانات یا گیاهخواری به یک «ایدئولوژی مقدس»! با اصول و مناسکی خشک تبدیل نشود. مهم آن است که این اندیشه و آرمان عملا به سود حیوانات و محیط‌زیست تمام شود وگرنه یک بازی نظری مانند دیگر بازی‌ها خواهد بود. قرار است که از حقوق حیوانات دفاع کنیم، نه از مواضع خودمان.

مشخصات کامل این مقاله به این شرح است:

“Ten Points for Activists “, Henry Spira and Peter Singer, InDefense of Animals, edited by peter Singer, Blackwell Publishing, 2006, p. 214-224