نگاهی به کتاب «مبانی فکری سلفیه جدید»

به گزارش خبرنگار ردنا (ادیان نیوز)، کتاب «مبانی فکری سلفیه جدید» پژوهشی جدید درباره گونه‌های مختلف سلفی گری در عصر حاضر و نیز بررسی مبانی فکری آنها با تأکید بر سلفیه جدید است.

مسئله سلفی گری  و مبانی فکری سلفیان در جهان اسلام از جمله مسائل مورد توجه پژوهشگران در عصر حاضر است. نادیده گرفتن تفاوت ماهوی سلفیان به ویژه تکفیری و جهادی با دیگر فرق و مذاهب اسلامی و پیامدهای مخرب رفتارهای نا به هنجار آنها در عرصه بین الملل بر اساس رهیافت اعتقادی ایشان، ضرورت کاوش در رابطه با گونه های مختلف سلفی گری و نیز بررسی مبانی فکری آنان در حوزه های مختلف را اقتضا می کند.

در این اثر برای نخستین بار علاوه بر طرح گونه های مختلف سلفی گری عصر حاضر، مبانی عام سلفیان، همچنین مؤلفه های فکری سلفیان جدید با رویکرد جهادی بر اساس دلایل عقلی و نقلی مورد پذیرش اندیشمندان مسلمان عامه و خاصه، مورد نقد و بررسی عالمانه قرار گرفته است.

در عصر کنونی بیش از گذشته مخالفان و معاندین در قالب اسلام هراسی، به شیوه های متنوع در عرصه جهانی، در معرفی سلفیان به ویژه با رویکرد تکفیری و جهادی به عنوان نماد و نماینده اسلام تلاش دارند در حالی که اعتقادات و مبانی فکری آنها با اکثر فرق و مذاهب اسلامی در گذشته و حال تفاوت اساسی دارد.

از ویژگی های برجسته این اثر بررسی مبانی معرفت شناسی، روش شناسی، هستی شناسی و معناشناسی سلفیان و نیز کاوش جامع درباره مؤلفه های فکری و اعتقادی سلفیان جدید(جهادی) می باشد.

این اثر علاوه بر رصد دقیق زمینه های مختلف پیدایش جریان سلفی عصر حاضر از جمله اثبات نظریه متأثر بودن سلفیان تکفیری به لحاظ فکری از اندیشه های برخی از صحابه پیامبر خدا(ص)، در قالبی جدید برای نخستین بار مبانی اعتقادی آنها بر اساس مبانی مورد پذیرش اندیشمندان مسلمان عامه و خاصه به چالش کشیده شده است.

این کتاب از سه بخش اصلی مباحث مقدماتی پژوهش، مبانی فکری مشترک سلفیان و مبانی فکری سلفیه جدید با تأکید بر سلفیه جهادی تشکیل شده است.

بخش اول در قالب سه فصل به کلیات، مفهوم شناسی(معناشناسی واژگان اصلی و معناشناسی واژگان فرعی) و گونه شناسی اجمالی جریان های سلفی معاصر(سلفیه منطقه عربستان، سلفیه منطقه شبه قاره و جریان سلفی منطقه شمال آفریقا پرداخته است.

در بخش دوم در قالب چهار فصل به معرفت شناسی در نزد سلفیان، روش‌شناسی در نزد سلفیان، معناشناسی در نزد سلفیان و هستی شناسی در نزد سلفیان پرداخته می شود.

بخش سوم شامل فصول با عناوین مفاهیم توحید و شرک، مفهوم حاکمیت و خلافت، مفهوم عبودیت، مفهوم طاغوت، مفهوم جماعت، مفهوم جاهلیت، مفاهیم دارالاسلام و دارالکفر، مفهوم هجرت، مفاهیم عدو قریب و عدو بعید و مفهوم جهاد است.

معناشناسی توحید، توحید در نزد سلفیان، مراتب توحید، معنای شرک، مراتب شرک، سلفیان جدید و مسئله شرک، جایگاه توحید الوهی و ربوبی نزد سلفیان، معناشناسی واژه خلافت، مسئله حاکمیت الهی و خلافت اسلامی در اندیشه سلفیان جهادی، پیامدهای مخرب خلافت اسلامی سلفیان جهادی، مفهوم شناسی عبادت، سید قطب و مسئله عبودیت، رهبران القاعده و مسئله عبودیت، معناشناسی طاغوت، دسته بندی طواغیت از نظر سلفیان جهادی، مصادیق طاغوت در عصر حاضر و دیدگاه سلفیان جهادی در مورد طاغوت از مباحث دیگر زیر مجموعه فصول این کتاب است.

جماعت در نصوص دینی، سید ابوالاعلی مودودی و مسئله جماعت، اخوان المسلمین مصر، سید قطب و مسئله جماعت پیش تاز، گروه جماعت المسلمین، عبدالسلام فرج، ابوقتاده فلسطینی، معناشناسی واژه جاهلیت، روند شکل گیری اندیشه جاهلیت در عصر حاضر، بررسی اندیشه جاهلیت بر اساس آیات قرآنی، احکام و آثار دارالاسلام و دارالفکر، مؤلفه هجرت در عصر حاضر، سید قطب و مسئله هجرت، هجرت در نزد سایر سلفیان جهادی، احکام هجرت از منظر فقهای سلفیه جهادی، اولویت جهاد بر علیه عدو قریب در اندیشه سلفیان جهادی و تغییر اولویت جهاد سلفیان جهادی از عدو قریب به عدو بعید از عناوین مباحثی است که زیر مجموعه فصول این اثر مطرح شده است.

جهاد در فقه اهل سنت و شیعه، انواع جهاد، اصول، نکایه، توحش و تمکین، ابن تیمیه و جهاد، جهاد در نزد وهابیان، زمینه های اجتماعی سیاسی رشد جریان های جهادی در عصر حاضر و مسئله جهاد در نزد روشنفکران و سلفیان معاصر را می توان از دیگر عناوین مطرح شده در فصول این کتاب اشاره کرد.

کتاب مبانی فکری سلفیه جدید اثر محمد میرهاشمی در ۳۷۰ صفحه تألیف شده و به همت نشر ادیان به چاپ رسیده است.