هفت دستور العمل عاشورایی برای تبلیغ حجاب
ادیان نیوز: طبق مستندات تاریخی حضرت زینب(س) تلاش های وصف ناپذیری کرد که اگر آن ها را انجام نمى داد، شاید امروز نام و فرهنگی از واقعه عاشورا بر زبان ها نبود و پیام نهضت در کربلا همراه با ابدان مطهر شهدا در همانجا مدفون مى شد. این بانوی بزرگوار با فعالیت هاى همراه با سیاست خود به خوبی از عهده وظیفه خبررسانى و انتقال مفاهیم و اهداف والای واقعه عاشورا برآمد.
شاخص هاى اصلی این موفقیت در انتقال اهداف این قیام توسط کاروان اسرای اهل بیت می تواند الگوى مناسبی براى تمامى فعالین فرهنگی و مبلغان شیعی در بسط و توسعه فرهنگی دینی به خصوص فرهنگ عفاف و حجاب باشد. این شاخص ها عبارتند از:
◄واقع گویى و صداقت
بیان واقعیت از ویژگى هایى است که در فرهنگ اسلامى به ویژه قرآن کریم، بر رعایت آن تأکید شده است.
این ویژگى در خبررسانى واقعه کربلا به خوبى مشهود است. زینب کبری(س) به عنوان پیام آور در خطبه خود در مجلس ابن زیاد، بر صداقت خود چنین تأکید کرد: «…اى پسر زیاد! رسوا نمى شود، مگر فاسق و دروغ نمى گوید، مگر فاجر! و آن چیزى است که ما از آن به دوریم…».
صداقت حضرت در پیام رسانى واقعه عاشورا سبب جلب اعتماد مخاطبان و عبرت آموزى مردم شد.
◄شجاعت
از ویژگى هاى اساسى خبررسانى، شجاعت در بیان خبر و نهراسیدن از پى آمدهاى آن است.
هنگامى که کاروان اسیران وارد کاخ ابن زیاد شد، زینب(س) بدون هیچ ترس، با بى ارزش دانستن دشمن، در پاسخ ابن زیاد که پرسید: کار خدا را با برادرت چگونه دیدى؟ فرمود: «از خداوند درباره برادرم جز احسان ندیدم. او و یارانش افرادى بودند که خداوند براى آن ها شهادت را مقرر فرمود. اى فرزند زیاد! در روز قیامت براى تو جایگاهى است که باید براى جواب دادن آماده باشى. چگونه مى توانى این گناه عظیم را پاسخ دهی؟».
◄بلاغت زبان
فصیح بودن، توازن و شفافیت کلام، در رساندن پیام به مخاطب نقش مهمى دارد.
شیوایى زبان حضرت زینب(س) چنان لرزه اى در کاخ یزید افکند که همگان را تحت تأثیر قرار داد. زینب(س) هنگامى که در بازارکوفه سخن گفت؛ ابتدا به حمد پروردگار پرداخت پس از این آغاز شکوهمندانه، با صدایى گیرا و کلامى پرصلابت فرمود:
اى مردم کوفه! آیا براى ما گریه مى کنید؟ هنوز چشمان ما گریان است. شما مانند زنى هستیدکه رشته مى بافد و آن گاه خود، آن را پاره مى کند. پس از آن که ما را کشتید، بر ما گریه مى کنید؟ آرى به خدا سوگند که باید بسیار گریه کنید.
◄سرعت
انتقال سریع از دیگر ویژگى هاى اساسى خبر و انتقال مفاهیم است که تأثیر مهم در اثربخشى کلام دارد.
حساسیت اطلاع رسانى، نیاز مخاطبان به دانستن سریع خبرها و از دست نرفتن فرصت براى تصمیم گیرى صحیح، بر ضرورت سرعت در کار خبررسانى و انتقال مفهوم مى افزاید.
این ویژگى نیز به خوبى در خبررسانى واقعه عاشورا رعایت شده است. زینب(ع) از همان لحظه شهادت برادرش، رسالت پیام رسانى نهضت را آغاز کرد. وى در آغاز ورود به کوفه، اشعارى را در مظلومیت برادرش خواند. در شهر کوفه نیز با خطبه آتشین خود، مردم را منقلب کرد و در همان لحظه هاى اولیه ورود به کاخ ابن زیاد، خطبه اى ایراد کرد که در دل او هراس افکند. و وقتی یزید به آن ها پیشنهاد کرد که به مدینه بازگردند، زینب(ع)فرمود: «پیش از هر چیز باید براى کشتگان خود سوگوارى کنیم.».
◄روشن سازى افکار عمومى
یکى از وظایف مهم خبررسان و مروج یک فرهنگ، تلاش براى روشن سازى افکار عمومى و بى اعتنا نبودن نسبت به جهل مردم در جامعه است.
یکى دیگر از شاخص هاى بارز خبررسانى عاشورا، آشکار ساختن چهره پلید امویان بود. حضرت زینب(س) فرمود:
اى مردم! مى دانید چه پاره جگرى از پیامبر شکافتید؟ کدام پرده نشینان عصمت را از پرده بیرون آوردید؟ آیا مى دانید چه خونى از پیامبر بر زمین ریختید و از او هتک حرمت کردید؟
◄برجسته سازى
از تأکید در بخشى از آیات قرآن کریم درمى یابیم که خداوند، توجه خاصى به آن بخش از آیه و موضوع داشته است.
در واقعه عاشورا نیز سفیران کربلا، از تمامى امکانات استفاده کردند تا واقعه مهم عاشورا را برجسته سازند. حضرت زینب (س)، امام سجاد (ع) و ام کلثوم(س) از ابزارى چون شعر، خطبه و برپایى مراسم سوگوارى بهره بردند تا خبر کربلا را به همگان برسانند. و چگونگى بیان واقعه در شهرها بر حسب اوضاع فرهنگى، اجتماعى و سیاسى هر شهر صورت مى گرفت.
◄مقابله با تحریف
یکى از اصول اخلاقى ترویج فرهنگ و اطلاع رسانی و خبرسانی پیرامون آن، مقابله با انتشار اخبار تحریف شده است. در قرآن کریم نیز علماى یهودى که کتاب آسمانى خود را تحریف کرده بودند، نکوهش شده اند.
پس از واقعه کربلا، حکومت پلید اموى قصد داشت نهضت حسینى را تحریف کند. عقیله بنی هاشم و امام سجاد(ع) با خطبه هاى روشنگر خود، از این تحریف جلوگیرى کردند و سخنان آنان، مجال هرگونه تغییر در واقعیت را از دشمن گرفت.
در این هفت دستور العمل به خوبی نمایان شد که در ضمن اقدامات فرهنگی چطور می توان با استفاده از ظرفیت های محدود و تنها با درایت و کیاست، فرهنگی را جایگزین فرهنگ غلطی کرد و مردم را در جریان اصیل هدایت کرد و از چه روش هایی استفاده کردد تا پیام ها اثربخشی بیشتری داشته باشد.
منبع: باحجاب