برنامه‌های ماهواره کدام حقوق خانواده‌ها را نادیده گرفته است؟
به گزارش ادیان نیوز، این پوشش ماهواره‌ای درحالیست که
ﺗﻌﺪاد ﺷﺒﻜﻪﻫﺎی ﻓﺎرﺳﻲزﺑﺎن ﻣﺎﻫﻮاره‌ای نیز ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ زﻳﺎدی در ﺣﺎل رﺷﺪ اﺳﺖ .
ﺑﺮای ﻣﺜﺎل، اوﻟﻴﻦ ﺷﺒﻜﻪ ﻓﺎرﺳﻲزﺑﺎن در ﺳﺎل ۱۳۷۵ ﺗاﺳﻴﺲ ﺷﺪ، در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ
ﻫﻢاﻛﻨﻮن اﻳﻦ ﺗﻌﺪاد ﺑﻪ ﺣﺪود ۴۵ ﺷﺒﻜﻪ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ؛ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﻫﺮ ﺳﺎل
سه ﺷﺒﻜﻪ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎی ﻓﺎرﺳﻲزﺑﺎن اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﺷﻮد.
با توجه به تاثیرگذاری ماهواره در
تمام ابعاد زندگی فردی و اجتماعی، گفت‌وگوی پیش رو به تاثیر ماهواره در
ابعاد مختلف نهاد خانواده از جمله حقوق خانواده در برابر شبکه‌های ماهواره
می‌پردازد.
دکتر محمد روشن، عضو هیات علمی
دانشگاه ابتدا با ذکر آماری درمورد
ماهواره گفت: ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﺨﻤﻴﻦﻫﺎی ﻏﻴﺮرﺳﻤﻲ، ﺣﺪاﻗﻞ سه ﻣﻴﻠﻴﻮن دﺳﺘﮕﺎه ﮔﻴﺮﻧﺪه و
ﺑﺸﻘﺎب ﻣﺎﻫﻮاره‌ای در ﻛﺸﻮر وﺟﻮد دارد. ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺮآورد ﻣﺬﻛﻮر، ﺑﺎﻳﺪ اذﻋﺎن داﺷﺖ
ﻛﻪ ﺣﺪود ۱۵ ﻣﻴﻠﻴﻮن اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪی ﺻﺪﻫﺎ ﻛﺎﻧﺎل ﻣﺎﻫﻮاره‌ای دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻛﻨﺘﺮل
ﻧﺸﺪه‌ای دارﻧﺪ.
وی همچنین اضافه کرد: ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﻲﻫﺎی
اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در ﻓﺎﺻﻠﻪ سالهای ۱۳۷۳ ﺗﺎ ۱۳۸۳ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻲ از ﻣﺮدم
ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﻣﺎﻫﻮاره‌ای دارﻧﺪ و اﺳﺘﻔﺎده از آنها را ﺑﻪ
ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻳﺎ ﻣﺸﺮوط ﺣﻖ ﺧﻮد ﻣﻲداﻧﻨﺪ. به گونه‌ای که ﺑﺮاﺳﺎس آﻣﺎرﻫﺎی ﻏﻴﺮرﺳﻤﻲ
ﻣﻴﺰان اﺳﺘﻔﺎده ﻣﺮدم از ﻣﺎﻫﻮاره در ﺳﺎل ۱۳۸۶ ﺣﺪود ۳۵ درصد ﺑﻮده اﺳﺖ. اﻳﻦ
آﻣﺎر در ﻃﻮل چهار ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﻴﺰ اﻓﺰاﻳﺶ چشم‌گیری ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ.
این استاد دانشگاه در ادامه افزود:
می‌دانیم ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻧﻬﺎد اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻫﻤﻮاره ﻣﻮرد ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬار
ﺑﻮده و ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻣﺘﻌﺪدی در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﻬﺎد وﺿﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ. همچنین ﺟﺪای از
ﻗﻮاﻧﻴﻦ، ﺧﺎﻧﻮاده از ﻧﻈﺮ ﻣﺬﻫﺐ، اﺧﻼق و ﻋﺮف ﻧﻴﺰ از ﺣﻘﻮق وﻳﮋه‌ای ﺑﺮﺧﻮردار
اﺳﺖ؛ از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ ﺣﻘﻮق ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ تحکیم ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺧﺎﻧﻮاده، ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻓﺮزﻧﺪان،
اﺧﻼق ﺣﺴﻨﻪ و ﺣﺴﻦ ﻣﻌﺎﺷﺮت، رواﺑﻂ ﺳﺎﻟﻢ ﺟﻨﺴﻲ و ﻓﻀﺎی ﻋﺎﻃﻔﻲ و ﺻﻤﻴﻤﻲ ﺧﺎﻧﻮاده
اﺷﺎره ﻛﺮد . ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺣﻘﻮق ﻧﻬﺎد ﺧﺎﻧﻮاده در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی
ﻣﺎﻫﻮاره‌ای و ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺣﻤﺎﻳﺖﻫﺎی ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻗﺎﻧﻮن، ﻋﺮف و اﺧﻼق ﺑﻪ
ﻛﻤﺘﺮﺷﺪن و ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﻴﺪن آﺳﻴﺐﻫﺎ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
وی معتقد است: ماهوارهﻫﺎ ﺑﺎ
ﻗﺒﻀﻪﻛﺮدن اوﻗﺎت ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ داﻣﻦ زده‌اﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از
اﻫﺪف آنها ﻧﻬﺎد ﻣﻬﻢ و ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار ﺧﺎﻧﻮاده اﺳﺖ . اﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻧﻮﻋﻲ ﻧﻔﻮذ
اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ آن ﻛﺸﻮری اﺳﺎس ﺗﺼﻮرات، ارزشﻫﺎ، ﻣﻌﻠﻮﻣﺎت و ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎی
رﻓﺘﺎری و ﻧﻴﺰ روشﻫﺎی زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎی دﻳﮕﺮ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ.
دکتر روشن با تاکید بر این که ﺑﺪﻳﻬﻲ
اﺳﺖ ارزشﻫﺎ و ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎی ﻧﻬﺎد ﺧﺎﻧﻮاده ﻧﻴﺰ از اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﺴﺘﺜﻨﻲ نیست، تصریح
کرد: در اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ، ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲآﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﻜﻞﻫﺎی ﻓﺮﻳﺒﻨﺪهﺗﺮ و پنهان‌تر
ﻫﺠﻮم ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﻠﻄﻪﺟﻮ را ﺑﺮﺗﺮی ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ و ﻣﻠﻲﻛﺮدن ﺳﺒﻚﻫﺎ و اﻟﮕﻮﻫﺎ را ﺷﻜﻞ
ﻣﻲدﻫﺪ. اﻳﻦ ﭘﺮاﻛﻨﺪن ارزشﻫﺎ و ﻋﺎدتﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در ﻣﻴﺎن ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎی
ﻏﻴﺮﻣﺘﺠﺎﻧﺲ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ اﺑﺰارﻫﺎی رﺳﺎﻧﻪای از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﻣﺎﻫﻮاره‌ای ﺻﻮرت
ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد..
این محقق با بیان این که اﻣﺮوزه
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و ﻓﻴﻠﻢﻫﺎی ﻣﺎﻫﻮاره‌ای ﺣﺎوی ﻣﺤﺘﻮاﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در آن ﭘﺎﻳﺒﻨﺪی و
وﻓﺎداری ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده و ارزشﻫﺎی اﺧﻼﻗﻲ، اﻣﺮی ﻣﻀﺤﻚ و ﻋﻮاﻣﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ
گفت: در ﻣﻘﺎﺑﻞ داﺷﺘﻦ رواﺑﻂ آزاد ﺟﻨﺴﻲ، رواﺑﻂ ﻣﺘﻬﻮراﻧﻪ ﺟﻨﺴﻲ و اﻳﺠﺎد ﺗﺮدﻳﺪ
درﺑﺎره‌ی اﻫﻤﻴﺖ و ارزش ازدواج، ﻧﺎﺷﻲ از ﻧﮕﺎه آزاداﻧﺪﻳﺸﺎﻧﻪ و ﻣﺘﺮﻗﻲ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ
و رواﺑﻂ ﻋﺎﻃﻔﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﻮد. ﻃﺮح ﺳوال و اﻳﺠﺎد ﺷﺒﻬﻪ و ﺗﺮدﻳﺪ ﻣﻜﺮر درﺑﺎره
دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎی اﻓﺮادی ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻲ ﺑﻨﺪوﺑﺎری رو ﻧﻴﺎورده‌اﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺸﺘﺮک ﺧﻮد
ﭘﺎﻳﺒﻨﺪﻧﺪ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ اراﺋﻪ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎ و ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺳوالﻫﺎی ﺷﺒﻬﻪاﻓﻜﻨﺎﻧﻪ
ﺑﺮای اﻗﻨﺎع ﻣﺨﺎﻃﺐ درﺧﺼﻮص اﻳﻦ ﻛﻪ زﻣﺎﻧﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮده اﺳﺖ و اﻓﺮاد ﻧﺒﺎﻳﺪ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ
ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲﻫﺎی ﺳﻨﺘﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ، از ﺑﺮﺟﺴﺘﻪﺗﺮﻳﻦ ﻣﻀﺎﻣﻴﻦ ﺑﺮﺧﻲ ﺳﺮﻳﺎلﻫﺎی آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ و
ﻛﻠﻤﺒﻴﺎﻳﻲ و ﻛﺮه‌ای اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ روزﻫﺎ از ﺷﺒﻜﻪ ﻓﺎرﺳﻲ زﺑﺎن ﻣﺎﻫﻮاره‌ای ﻓﺎرﺳﻲ ۱
ﭘﺨﺶ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ .
دکتر روشن در ادامه به تاثیر ماهواره
بر ابعاد مختلف حقوق خانواده پرداخت و از آن جمله به ﺣﺴﻦ ﻣﻌﺎﺷﺮت و تاثیر
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﻣﺎﻫﻮاره‌ای در این زمینه پرداخت و گفت: ﺣﺴﻦ ﻣﻌﺎﺷﺮت، ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ
ﻗﺮآﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از آﻳﻪ ﺷﺮﻳﻔﻪ «ﻋﺎﺷﺮو ﻫﻦ ﺑﺎﻟﻤﻌﺮوف» (ﻧﺴﺎء۱۹) اﺧﺬ ﺷﺪه اﺳﺖ. اﻳﻦ
ﻣﻔﻬﻮم از دﻳﺪ ﮔﺎه ﻣﻔﺴﺮﻳﻦ ﻗﺮآن ﺗﻌﺎﺑﻴﺮ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ دارد، اﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﺗﻔﺎﺳﻴﺮ در ﺟﻬﺖ
ﺑﻴﺎن ﻣﺼﺎدﻳﻖ ﻣﻌﺮوف ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﺮف ﺟﺎﻣﻌﻪ، ﻣﺸﺘﺮک هستند. در ﺣﻘﻮق اﻳﺮان ﻣﻌﻨﺎی
اﻳﻦ آﻳﻪ در ﻣﺎده ۱۱۰۳ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺪﻧﻲ (ﻓﺼﻞ ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ زوﺟﻴﻦ ) وارد ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻣﻄﺎﺑﻖ
اﻳﻦ ﻣﺎده؛ «زن و ﺷﻮﻫﺮ ﻣﻜﻠﻒ ﺑﻪ ﺣﺴﻦ ﻣﻌﺎﺷﺮت ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ».
وی یادآوری کرد: از ﻧﻈﺮ ﺣﻘﻮﻗﺪاﻧﺎن،
ﻣﻨﻈﻮر ﻣﺎده ۱۱۰۳ از ﺣﺴﻦ ﻣ ﻌﺎﺷﺮت زوﺟﻴﻦ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ در ﺣﺪود ﻋﺮف و ﻋﺎدت زﻣﺎن و
ﻣﻜﺎن است ﺗﺎ ﺑﺪﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﺤﻴﻂ آرام ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻳﺪ. زوﺟﻴﻦ ﺿﻤﻦ ﻧﻜﺎح،
داوﻃﻠﺐ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺑﺮﻧﺪ و در ﻏﻢ و ﺷﺎدی ﺷﺮﻳﻚ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻫﻤﺴﺮی
زن و ﻣﺮد ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻠﻮک آنها، ﺑﺎ خوشرویی و ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ و ﻣﻬرﺑﺎﻧﻲ
آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎﻳﺪ از اﻋﻤﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ اﻳﺠﺎد ﻧﻔﺮت و ﻛﻴﻨﻪ ﻳﺎ ﻏﻢ و اﻧﺪوه
ﻓﺮاوان در دﻳﮕﺮی اﺳﺖ، ﺑﭙﺮﻫﻴﺰﻧﺪ.
این محقق درحوزه مسائل خانواده گفت:
اﻣﺎ در ﻳﻚ ﻧﮕﺎه ﺟﺎﻣﻊ ﺗﻤﺎم اﻣﻮری ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺗﻮﻫﻴﻦ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد،
ﻫمچون ﻧﺎﺳﺰاﮔﻮﻳ ﻲ، اﻳﺮاد ﺿﺮب، ﻣﺸﺎﺟﺮه، ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻳﺎ اﻣﻮری ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﺸﻖ ﺑﻪ ﻛﺎﻧﻮن
ﺧﺎﻧﻮاده و اﻗﺘﻀﺎی ﻣﺤﺒﺖ ﺑﻴﻦ دو ﻫﻤﺴﺮ ﻣﻨﺎﻓﺎت دارد، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻲاﻋﺘﻨﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺮ و
ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎی او، ﺑﻲاﺧﻼﻗﻲ ﻋﺎﻃﻔﻲ و ﺟﻨﺴﻲ از ﻣﺼﺎدﻳﻖ ﺳﻮءﻣﻌﺎﺷﺮت در ﺧﺎﻧﻮاده
اﺳﺖ..
به گفته وی، اﻣﺮوزه ﻣﺎﻫﻮاره ﺑﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ
ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺮ ﻓﻀﺎی ﻋﺎﻃﻔﻲ و ﺻﻤﻴﻤﻲ ﺧﺎﻧﻮاده ﻣساله ﺣﺴﻦ ﻣﻌﺎﺷﺮت را ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ
روﺑﻪرو ﻛﺮده و در ﻣﻮاردی آن را ﻣﻨﺘﻔﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺮوز ﺳﺮدی و در
ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺧﺸﻮﻧﺖ و ﺳﻮءﻣﻌﺎﺷﺮت ﺷﺪه اﺳﺖ.
تاثیر ماهواره بر پیوند عاطفی خانواده
دکتر روشن با اشاره به ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻋﺎﻃﻔﻲ و
ﺻﻤﻴﻤﻲ در خانواده ﮔﻔﺖ: ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﻨﺴﺠﻢ، ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻋﺎﻃﻔﻲ اﺳﺖ.
اﻳﻦ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﮔﻔﺖوﮔﻮی ﻣﺪاوم و ﺗﺒﺎدل اﻓﻜﺎر ﻣﻴﺎن اﻋﻀﺎی ﺧﺎﻧﻮاده ﺷﻜﻞ ﻣﻲﮔﻴﺮد
و ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻞ اﻧﮕﻴﺰﺷﻲ، ﺑﺮ اﻧﺴﺠﺎم ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﻲاﻓﺰاﻳﺪ.
به گفته وی، ﺑﺮاﻳﻦ اﺳﺎس، ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻋﺎﻃﻔﻲ
و اﻧﺴﺠﺎم ﺧﺎﻧﻮاده، ارﺗﺒﺎط ﻣﺜﺒﺖ و ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺑﺎ ﻳﻜﺪیگر دارﻧﺪ و ﻋﻮاﻣﻞ
ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ ﺑﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻋﺎﻃﻔﻲ ﺧﺎﻧﻮاده آﺳﻴﺐ ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ
آن را ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎی ﺗﺼﻮﻳﺮی ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻣﺎﻫﻮارهﻫﺎ
هستند..
دکتر روشن در همین زمینه یادآور شد:
ﻓﻀﺎﻫﺎی ﭘﺲزمینه‌ای ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ، ﺑﻪ ویژه سریال‌ها و فیلمها قابلیت زیادی
برای گنجاندن پیام در خود دارند. برای مثال حتی موضوع رفتار شخصیت‌های فرعی
یک فیلم با خانواده و اطرافیان می‌تواند جایگاهی برای ارائه‌ی کلیه
رفتارهای خیلی ساده و پیش پا افتاده، ولی مهم در زندگی خانوادگی یا اجتماعی
باشد . اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺗﻤﺎم رﺳﺎﻧﻪﻫﺎی ﺗﺼﻮﻳﺮی در دﻧﻴﺎی اﻣﺮوز ﺗﻮﺳﻂ
ﻣﺎﻫﻮارهﻫﺎ ﺗﻐﺬﻳﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ در ﺟﺎی ﺧﻮد جای توجه دارد.
وی در ادامه افزود: ﻣﺎﻫﻮارهﻫﺎ ﺑﻪ
دﻟﻴﻞ ﻛﺎرﻛﺮد ﻣﺘﻨﻮع ﺧﻮد و دﮔﺮﮔﻮنﺳﺎزیﻫﺎی ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ، ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ
ارﺗﺒﺎطﻫﺎی دوﻃﺮﻓﻪ از ﻧﻮع ﭼﻬﺮه ﺑﻪ ﭼﻬﺮه ﺷﺪه‌اﻧﺪ و ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ ﻓﻀﺎی اﻧﻔﺮادی
را ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻓﻀﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺧﺎﻧﻮاده ﻛﻨﻨﺪ، ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪای ﻛﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ
از آنها ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻲ ﺑﺎ ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ و دوری از ﮔﺮوه دارد. در اﻳﻦ شرایط،
ارﺗﺒﺎط ﻓﺮد ﺑﺎ رﺳﺎﻧﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮی و ﺑﻲاﺣﺴﺎس ﺷﻜﻞ ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﻧﻮﻋﻲ ﺑﻴﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و
اﻧﻔﻌﺎل ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ در ﻓﺮد اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد که اﻳﻦ آﺳﻴﺐ در ارﺗﺒﺎط ﻣﻴﺎن ﻓﺮزﻧﺪان و
واﻟﺪﻳﻦ و زن و ﺷﻮﻫﺮ، ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ..
چراکه تجربه ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ
اﻧﺪازه ارﺗﺒﺎط ﻣﻴﺎن ﻓﺮزﻧﺪان و واﻟﺪﻳﻦ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ارﺗﺒﺎط ﻣﻴﺎن ﻫﻤﺴﺮان ﺑﻪ دﻟﻴﻞ
ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺨﺎﻃﺐ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ، اﻋﻀﺎی ﺧﺎﻧﻮاده از ﻧﻈﺮ ﻋﺎﻃﻔﻲ و ﻫﻴﺠﺎﻧﻲ و ﻧﻴﺰ از
ﻧﻈﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ، از ﻫﻢ دورﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ..
ماهواره و خشونت خانوادگی
دکتر روشن در ادامه به موضوع ماهواره
و ترویج خشنوت خانگی اشاره کرد و در این باره گفت: در حقوق ایران، خوشرویی
و مسالمت زوجین با یکدیگر، مهربانی و دوری از اعمال موجد کینه و آزاردهنده
و دوری از داد و فریاد یا ناسزا و مجادله، حسن معاشرت محسوب می‌شود.
بنابراین ایجاد فضای خشن و آزاردهنده از مصادیق سوء معاشرت است.
این استاد دانشگاه با تاکید بر این
که تولید برنامه‌های حاوی خشونت از مشکلات رایج دنیای رسانه‌هاست؛ اضافه
کرد: به دلیل تقاضای بازار، هزینه‌ی کمتر و ایجاد هیجانات کاذبی که مخاطبان
را بیشتر به خود جذب می‌کند، تولید اینگونه محصولات (در قالب فیلم،
کارتون، داستان و غیره) در دستور کار شرکت‌های بزرگ رسانه‌ای است.
وی افزود: در واقع ماهواره‌ها
می‌توانند به صورتی پنهان قالب‌های خاص فرهنگی را در ذهن فرد ایجاد کنند،
این قالب‌ها می‌تواند نوعی اقتدار در شکل مردسالاری یا تسلط مرد بر زن و هم
چنین روابط ناسالم با فرزندان باشد.
به گفته این محقق، هنگامی که در یک
سریال تلویزیونی مرد بودن عامل سلطه بر سایر اعضا معرفی می‌شود یا
درخواستهای بجای فرزندان نادیده گرفته می‌شود و همزمان پاسخ زن یا فرزندان
در قالب پرخاشگری به نمایش در می‌آید خشونت خانگی ترویج شده است. همچنین
متقابلا ماهواره‌ها با ترویج فمینیسم و زن‌سالاری به نوعی به خشونت علیه
مردان نیز دست زده‌اند.
وی تاکید کرد: نظریه‌های جدید در
زمینه‌ی خشونت خانوادگی به دنبال شناخت عوامل ساختاری هستند که خانواده را
مستعد بروز خشونت می‌سازد. به عبارتی خشونت بر ضد زنان مشکل شخصی یا
خانوادگی نیست، بازتاب ساختارهای وسیع خشونت مردان بر علیه همسران‌شان به
هیچ وجه تخطی از نظم اجتماعی نیست، بلکه برعکس تایید نوع خاصی از نظم
اجتماعی است و می‌توان آن را ناشی از این باور اجتماعی- فرهنگی دانست که
زنان کم اهمیت‌تر و کم ارزش‌تر از مردان هستند و بدین ترتیب فیلمها و
سریالهای ماهواره‌ای اگر مروج نوعی نابرابری غلط بین زن و مرد هستتد که به
تیرگی روابط میان آنها دامن می‌زند.
این استاد دانشگاه تاکید دارد: نقش
ماهواره‌ها به‌طور عمده در طرح نیازها و خواسته‌ها است، در برخی از
سریالهای تلویزیون مردان متاهل به پنهان‌کاری و داشتن رابطه با زنان دیگر
متهم می‌شوند. حتی اگر چه هدف این سریال‌ها نشان دادن چهره‌ای نامطلوب از
این رفتار باشد، بیننده این سریال‌ها ممکن است با برداشت سطحی از اینگونه
موارد تحت تاثیر آن قرار گیرد.
وی یادآور شد: سازمان جهانی بهداشت
اولین هدف خود در مورد خشونت علیه زنان را «شناخت مساله خشونت علیه زنان»
قرار داده است. پنج اولویت اول برنامه‌های مبارزه با خشونت خانگی علیه زنان
شامل ایجاد سیاست‌های همگانی، ایجاد محیط‌های حمایت‌کننده، بازنگری خدمات
دولتی، تقویت اقدام جامعه برای مبارزه با خشونت خانگی علیه زنان و توسعه
مهارت‌های فردی و اجتماعی مردم برای زندگی عاری ازخشونت دانسته است که
ماهواره‌ها در تمامی این پنج مورد نقش مهمی ایفا می‌کنند. در بعضی موارد
اثرات فوری پخش یک سریال را می‌توان در قالب گفتار یا رفتار افراد مشاهده
کرد. در واقع نفوذ اجتماعی ماهواره‌ها در بسیاری موارد سبب شکل‌دهی به
باورها، ارزش‌ها، سبک و الگوها و رفتارهای درونی خانواده می‌شود..
دکتر روشن گفت: خشونت خانگی در تمامی کشور‌ها، حتی در کشور‌های پیشرفته‌ای که قوانین حمایتی محکمی جهت جلوگیری از خشونت علیه خانواده
دارند نگران کننده است. بخش تجاری
ماهواره‌ها و بخصوص شبکه‌های تلویزیونی خصوصی و کابلی با نمایش فیلمهای
اکشن به خشوننت در خانواده دامن می‌زنند. این درحالیست که پخش صحنه‌های خشن
در فیلمهای سینمایی رفتار خشن را در افراد بر می‌انگیزد، چرا که خشونت،
تمایل به خشونت را کاهش نمی‌دهد، بلکه خشونت موجد خشونت است، مشاهده خشونت
در تلویزیون موجب افزایش پرخاشگری در میان تماشاگران می‌شود.
ایجاد رهاشدگی رفتاری و بی‌قیدی اخلاقی در مخاطبان
وی در ادامه با اشاره نقش زوجین در
تربیت فرزندان گفت: بر اساس ماده ۱۱۰۴ قانون مدنی زوجین باید در تشیید
مبانی خانواده و تربیت اولاد خود به یکدیگر کمک کنند.
وی تاکید کرد: باید دانست تحکیم
خانواده بیشتر بر مبنای پذیرش و عمل بر اصول و اعتقادات اخلاقی است، نه
حقوق. مبنای حقوق، باید‌ها و نباید‌ها است، حال آنکه در اخلاق قاعده لطف و
ایثار حاکم است. با وجود این‌که حقوقدانان به طور آشکار در تحکیم خانواده
بر مسائل اخلاقی تاکید می‌کنند، ولی در عین حال اذعان می‌کنند که این حکم
ارشادی است..
به گفته دکتر روشن، نقش رسانه‌ها در
تحکیم و فرهنگ‌سازی در جهت تحکیم مبانی خانواده و کمک به یکدیگر در این است
که می‌توانند هنجار‌ها و ارزش‌های اخلاقی موجود در جامعه را تقویت یا
تضعیف کنند. هنگامی که ماهواره باورهای اخلاقی و اعتقادی یک فرد را به تقدس
نهاد خانواده و روابط مبتنی بر اخلاق کمرنگ می‌کند و یا از بین می برد،
نوعی رهایی رفتاری در او پدید می‌آید، به طوری که خود را از قید و بندهای
گذشته رها حس می‌کند.این در حالی است که اگر ماهواره‌ها این باور را در
مخاطب ایجاد کنند که برخی رفتارهای انحرافی او درست نیست، مشارکت در آن
رفتار برای او دور از تصور است.
وی تاکید دارد : البته رسانه‌های
دیگر هم تا حدی این ظرفیت را دارا هستند، ولی با توجه به این‌که ماهواره
دریچه‌ای آسان و متنوع و پرشمار به سوی دنیای کنونی است، لذا از
تاثیرگذاری بیشتری برخوردار است..
دکتر روشن تصریح کرد: مساله دیگری
که در زمینه تحکیم مبانی خانواده باید تاکید شود، آسیب‌های اجتماعی خطرناکی
است که ممکن است در اثر تغییر الگوها و سبک هنجاری نهاد اجتماعی خانواده
اتفاق می‌افتد. یکی از جدی‌ترین این آسیب‌ها طلاق است. تحقیقات نشان‌دهنده
بالا رفتن میزان طلاق و جدایی، به تاخیر افتادن سن ازدواج دختران و تولید
نخستین فرزند آنها، محدود شدن تعداد فرزندان، افزایش تعداد و نسبت زنان
دارای تحصیلات عالی و نشان‌دهنده‌ی تغییرات پدید آمده در نهاد خانواده است.
نمایش رفاه و ارائه صرفا الگوهای سخت دست‌یافتنی برای خانواده‌ها
به گفته وی، طلاق نیز مانند سایر
آسیب‌های اجتماعی تحت تأثیر عوامل متعددی است و تاثیر برنامه‌های
ماهواره‌ای در این مورد می‌تواند به‌صورت غیرمستقیم باشد. در واقع
ماهواره‌ها نقشی کلیدی در تبیین شکل‌گیری فشار ناشی از خلاء ایفا می‌کنند.
ماهواره‌ها ممکن است با ارائه‌ی تصاویری از چشم و هم چشمی عمومی در مورد
برخورداری از یک زندگی مرفه، احساس محرومیت نسبی را تشدید کنند و موجب
وارد کردن فشار برای رسیدن به سطوح بالای موفقیت شوند.
این صاحبنظر در حوزه مسائل خانواده،
تاکید کرد: درواقع صرف نظر از طلاق‌هایی که به علت عدم شناخت زوجین از
یکدیگر صورت می‌گیرد یا طلاق‌هایی که تنها علت اقتصادی دارند، آنچه که به
عنوان یک قاعده کلی مطرح می‌شود برآورده نشدن توقعاتی است که زوجین از
یکدیگر داشته‌اند. برنامه‌های ماهواره‌ای در شکل‌گیری این توقعات و
انتظارات نقش مهمی دارند. انتظاراتی که از طریق نمایش فیلم و سریال یا در
قالب‌های دیگر عرضه می‌کند و افراد به دنبال دستیابی به آنها هستند. مثلا
در یک فیلم الگوی مناسب و سبک زندگی موفق به صورت یک زن و شوهر که هر دو
دارای تحصیلاتند و هر دو مشغول به کارهای مهم و تاثیرگذاری هستند، نمایش
داده می‌شود. شوهر مهندس و خانم پزشک دارای دو فرزند زیبا و باهوش هستند که
تمام امکانات را برای آنها فراهم کرده‌اند. در خانه وسایل و انواع تجهیزات
رفاهی فراهم است. هیچ‌گونه مشکل و دغدغه‌ای وجود ندارد و در واقع الگوی
مطلوب در زندگی از همین نوع است و غیر از این نیست. واضح است چنین الگوسازی
که برای کمتر کسی از افراد جامعه قابل دسترسی است منجر به ایجاد یک خلاء
روانی وعاطفی و در مواردی به طلاق عاطفی و یا شاید به طلاق واقعی بینجامد..
وی با اشاره به مواد ۱۱۶۸ و ۱۱۷۸
قانون مدنی مبنی بر نگهداری از اطفال و تربیت و مهمل نگذاشتن آنها تصریح
کرد: هدایت طفل در شناسایی محیط و آموختن تجربه زندگی و عادات و رسوم آن
در شمار تکالیف مربوط به تربیت کودک است. امروزه با صنعتی‌شدن جوامع و
تحولات در عرصه خانواده تربیت فرزندان با مشکلاتی مواجه شده است که نقش
رسانه‌ها در این زمینه به صورت مثبت و یا منفی مهم ارزیابی می‌شود. مهمترین
پیامد گذار از خانواده سنتی به خانواده صنعتی شهری، جانشینی خانواده
هسته‌ای به جای خانواده گسترده بوده و در نتیجه خانواده نقش خود در تربیت
اجتماعی فرزندان را به مدارس و آموزشگاه‌ها واگذار کرده و می‌توان گفت
روابط سودجویی به جای مهرجویی و منفعت در مقابل اخلاق قرار گرفته و خانواده
با کارکردهای گذشته‌اش به حاشیه رانده شده است.
به گفته وی، با توجه به ویژگی آنلاین
بودن عصر ارتباطات و دسترسی روز‌افزون و نامحدود کودکان به برنامه‌های
ماهواره‌ای این نگرانی جدی وجود دارد که آنها الگو‌هایی نامتناسب با مختصات
فرهنگی، اقتصادی، خانوادگی و ملی خود انتخاب کنند که از پیشینه و هویت
تاریخی خود جدا شوند..
دکتر روشن معتقد است: ماهواره‌ها از
طریق تأثیرگذاری بر ارتباط منفی بین والدین و فرزندان منشأ تحولات بزرگی در
تربیت فرزندان می‌شوند. نسل جوان امروز در مقایسه با نسل‌های گذشته کمتر
زیر بار ارزش‌های دیکته شده توسط خانواده می‌رود و به طور خلاصه می‌توان
گفت امروزه تنها مدارس و مساجد و سایر نهادهای اجتماعی جایگزین نقش تربیتی
فرزندان نشده‌اند، بلکه رسانه نیز نقش مهمی در این میان دارد و فرزندان
الگوهای رفتاری خود را در بسیاری موارد از رسانه اخذ می‌کنند؛ بنابراین جای
تعجب ندارد که هنرپیشگان و بازیگران فیلمها و سریال‌ها بیش از معلمان
مدارس و اساتید دانشگاه‌ها به‌عنوان الگو شناخته می‌شوند.
حق آموزش خانواده و کارکرد ماهواره
وی تاکید دارد که فقدان یا ضعف کنترل
فرزندان در خانواده احتمال بروز ناهنجاری‌ها را افزایش می‌دهد. ضعف کنترل
اجتماعی و کنترل خانوادگی نشان از نابسامانی دارد و فرزند می‌تواند دست به
اقداماتی بزند که موافق عقاید والدین خود نباشد. یکی از دلایل مهم این
وضعیت شفاف نبودن روابط اعضای خانواده است. بسیاری از والدین در شیوه
برخورد با معضلات فرزندان خود شدیداً اظهار عجز می‌کنند. اینجاست که نقش
فعال و مؤثر برنامه‌های تلویزیونی ماهواره با موضوع مشاوره خانوادگی و
اراده راهکارهایی که والدین به وسیله آن بتوانند بر ضعف کنترل خود غلبه
کنند، مطرح می‌شود. در واقع نهاد خانواده در مقابل برنامه‌های ماهواره‌ای
از حقوق آموزشی برخوردار است، زیرا همان‌طور که در قوانین تصریح شده است
یکی از وظایف اصلی رسانه‌ها آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی در زمینه‌های گوناگون
می‌باشد.
به گفته این استاد دانشگاه،
برنامه‌های ماهواره‌ای می‌تواند از طریق تأثیرگذاری بر روابط بین زوجین،
فرآیند تربیت فرزندان را تحت تاثیر قرار دهند و هم به صورت مستقیم بر
اندیشه و طرز رفتار فرزندان مؤثر واقع شوند.
ماهواره و اخلاق جنسی در خانواده
دکتر روشن در ادامه با اشاره به
موضوع اخلاق جنسی در خانواده و تاثیر ماهواره در این بعد بر خانواده‌ها
گفت: علاوه بر تاکیدات دین مبین اسلام بر اهمیت سلامت جنسی در خانواده،
امروزه از لحاظ اجتماعی ثابت شده است مهمترین اصول خانواده اعتماد،
وفاداری، اخلاق، ثبات و آرامش است. از طرف دیگر روابط نامشروع زن و مرد،
گناه و جرم تلقی شده و مستوجب مجازات است. این امر برای حفظ نظام و آرامش
اجتماعی ضروری است. به همین دلیل حقوقدانان، وفاداری را نیز جزء تکالیف
زوجین نسبت به یکدیگر و از مصادیق حسن معاشرت شمرده و معتقدند که وفاداری
همسر تنها یک تکلیف اخلاقی نیست، بلکه عرف و عادت مسلم نیز بر آن تاکید
دارد. قانون نیز روابط جنسی نامشروع با دیگران را ممنوع کرده و از آن به
عنوان زنا یاد می‌کند.
اما واقعیت‌های موجود از تاثیرگذاری
عمیق برنامه‌های ماهواره‌ای خصوصا فیلمها و سریال‌ها بر اخلاق جنسی،
فرهنگ جنسی و حتی فرهنگ زیبایی و آرایش حکایت می‌کنند.
به گفته این صاحبنظر در امور
خانواده، روابط جسورانه دختران و پسران با جنس جوان، نمایش مکرر
مشروب‌خواری و مزخرف‌گویی‌های هنگام مستی، آموزش راه‌های دوستی با جنس
مخالف و نیز ظرافت‌ها و مشکلات و مسائل مربوط به جنس مخالف، نمایش روابط
خارج از چارچوب‌های اخلاقی، ابراز علاقه‌های شهوانی و اغوا‌کننده، عدم
وفاداری زنان و مردان متاهل به همسران خود که بعضا به نیت انتقام از همسر
به علت عدم وفاداری او صورت می‌گیرد، دیالوگ‌های جنسی و توصیه به خیانت از
مضامین برجسته سریالهای ماهواره‌ای خصوصا فیلمهای آمریکایی و کلمبیایی
شبکه فارسی۱ بوده و نتیجه آن، امری است که به بی‌حیایی جنسی دامن می‌زند.
بی‌حیایی جنسی نیز سر از خویشتن‌نمایی و چشمچرانی و باقی قضایا درمی‌آورد.
تاثیر ماهواره‌ها بر فرهنگ منحرف جنسی و عرضه زیبایی‌های بدن در اماکن عمومی
به گفته این محقق، امروزه
ماهواره‌ها همچنین از طریق برنامه‌های حرفه‌ای و موثر خود به تغییر و
انحراف فرهنگ واخلاق جنسی از طریق مد اقدام می‌کنند. مبتکران مدهای تازه
همواره در کار تنظیم نسبت میان برهنگی و پوشیدگی هستند تا بتوانند حداکثر
جلوه و جاذبه را در این جنس و حداکثر اشتیاق را در آن جنس دیگر ایجاد کنند.
صنعت تبلیغات بازرگانی در ماهواره‌ها از بدن زنان به ویژه بدن نیمه‌برهنه
یا برهنه به عنوان عناصر تزئینی برای به فروش رساندن همه چیز از جمله
محصولات و خدمات زیبایی، نوشیدنی‌ها، خودروها و ابزارهای مختلف، استفاده
می‌کند..
به گفته وی، یکی از عناصر فرهنگ
پدرسالار غرب که امروز از طریق ماهواره‌ها القا می‌شود، نشان دادن زن به
عنوان منظره‌ای است که می‌توان به آن نگاه کرد. سینمای هالیوود مدت‌هاست که
از زن به عنوان منظره‌ای برای لذت بردن بصری و چشمچرانی بهره برده است.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد:
تخیل، آرزوپردازی و فانتزی‌های جنسی ناشی چیزی است که از آن تحت عنوان
اروتیسم یاد می‌شود. بت‌سازی مستمر و اروتیزه کردن زنانه در فیلمهای
ماهواره‌ای به زنان یاد می‌دهد که بدن خود را بت‌سازی کنند
وی اعتقاد دارد: تنظیم نسبت بین
پوشیدگی و عرضه زیبایی‌ها در اماکن عمومی و تاکید رسانه‌های فرامرزی روی
برهنگی، موجب جنسی شدن اماکن عمومی از جمله خیابان‌ها، پارک‌ها، محیط‌های
آموزشی و یا حتی محل کار شده است. در واقع بخشی از عواطف و انرژی و احساسات
جنسی زن و شوهر که باید در خانه به منصه ظهور برسد، در اثر تبلیغات
ماهواره‌ای در اماکن عمومی صرف می‌شود. خودنمایی‌ها یا دلربایی‌ها،
چشم‌چرانی‌ها، متلک‌گویی‌ها، سوء‌استفاده از مراکز تجاری مدرن و پرسه‌زدن
همه از نتایج مضامین برنامه‌های ماهواره‌ای است که در آن نوعی آموزش پنهان و
ضمنی در رابطه با این موارد دیده می‌شود.
آموزش زن‌صفتی به مردان و حساسیت‌زدایی از تابوهای زبانی
به گفته وی، یکی‌دیگر از مسائلی که
به شدت بر تحکیم نهاد خانواده تاثیر‌گذار آموزش زن‌صفتی به مردان است.
تبلور زن‌صفتی برخی از مردان را می‌توان در برخی شبکه‌ها و خوانندگانی
مانند «مایکل جکسون» با صدای نرم و ملایم و چهره بی‌مو مشاهده کرد
وی در ادامه تاکید کرد: یکی‌دیگر از
مظاهر انحراف اخلاق جنسی اباحه‌گری و حساسیت‌زدایی نسبت به حریم‌ها یا
تابوهای زبانی است؛ امری که امروز مکرر توسط فیلمها و سریالهای جهانی
ماهواره‌ای نقض می‌شود..
دکتر روشن توضیح داد: هرجامعه زبانی،
مجموعه‌ای از تابوهای زبانی دارد که با توجه به فرهنگ آن جامعه زبانی
مردم غیرمسلمان آمریکای جنوبی یا اروپا متفاوت است. همچنین تابوهای رفتاری
به همین ترتیب است و بسته به فرهنگ هر جامعه، تابوهای رفتاری آن جامعه با
جوامع دیگر متفاوت است، اما تابوهای مشترک نیز بین جوامع مختلف وجود دارد.
هرجا که چاره‌ای جز اشاره به عناصر ممنوع نباشد، گویندگان اغلب مجازند از
عبارت غیرمستقیم استفاده کنند.
بنابراین کلمه ممنوع و استفاده از یک
تعبیر غیرمستقیم دو روی یک سکه‌اند. تغییر دادن تابوهای زبانی و نیز
رفتاری و به تدریج حساسیت‌زدایی از واژه‌هایی مثل دوست دختر، دوست پسر و
الفاظ مربوط به مشروب‌خواری و روابط جنسی که منجر به انحرافات خطرناک در
اخلاق و فرهنگ جنسی می‌شود یکی از نتایج برنامه‌های غیراخلاقی ماهواه‌هاست.
در سریالهای بعضی شبکه‌ها مثل فارسی ۱ که بیشتر سریالهای خانوادگی خارجی
پخش می‌شود، نوعی اباحه‌گری همان‌طور که اشاره شد با آوردن به اصطلاح حسن
تعبیر‌هایی مانند «بیا با هم خوش بگذرانیم»، «دیشب شلوغ‌کاری کردیم» و …
علاوه بر این‌که خانواده‌ها را جلوی تلویزیون نگه داشته است، فرصت نمایش
رفتارهای جنسی را به اعضای بسیاری از خانواده‌ها می‌دهد..
خیانت جنسی،قاب نخست بعضی از شبکه‌های ماهواره‌یی
این عضو هیات علمی دانشگاه، یکی‌دیگر
از مسائل برنامه‌های ماهواره‌ای را تحلیل «قاب» آنها دانست و در این باره
گفت: قاب کلان بعضی از شبکه‌های ماهواره‌ای مثل فارسی ۱ در حال حاضر،
تداعی‌کننده خیانت و روابط جنسی است؛ به ویژه در بعضی از سریال‌ها این
موضوع بسیار حاد است و مخاطب این دسته از سریال‌ها هر لحظه منتظر یک صحنه
اروتیک جنسی است..
ماهواره و جهانی‌شدن خانواده
دکتر روشن در ادامه این گفتوگو به
بحث جهانی شدن اشاره کرد و گفت: واژه جهانی شدن عرضه‌کننده مفهومی بسیار
متراکم از جهان و هوشیاری روبه افزایش نسبت به آن است و این در حالی است که
عمیق‌سازی هوشیاری درباره‌ی جهان، خود را در مفاهیم فرهنگی متجلی می‌کند.
به گفته وی، در جهانی که روز به‌روز
کوچک‌تر می‌شود و به سوی دهکده جهانی گام بر می‌دارد، فرهنگ از طریق
رسانه‌ها تولید و منتشر می‌شود. در این میان ماهواره از تاثیر فراگیری
بهره‌مند است، زیرا نماد یا الگوی پوشش، سبک سخن گفتن و رفتار و سلوک فردی و
خانوادگی از طریق برنامه‌های ماهواره تبلیغ می‌شود. ماهواره از آنجا که از
مهمترین ابزار‌ها در پیدایش فرهنگی فراگیر است باید بر خرده‌فرهنگ‌ها
غالب شود و همه اشکال را جهانی کند.
دکتر روشن افزود: از آنجا که ماهواره
نیز همچون سایر وسائل ارتباطی نوین یکی از فناوری‌هایی است که تحت سلطه
قدرت‌های بزرگ غرب قرار دارد، روشن است آنچه ارائه و اشاعه می‌شود در جهت
حفظ و هم‌رنگی با فرهنگ غربی است.
وی در پایان این گفتوگو تاکید
کرد: تدوین لایحه‌ای در جهت حمایت از نهاد خانواده در برابر پخش برنامه‌های
ماهواره‌ای که در آن از مبانی و اصول بومی و مذهبی این نهاد مقدس در قبال
برنامه‌های مخرب ماهواره‌ای به صورت کاربردی و واقع‌گرایانه حمایت کند،
خالی از فایده نخواهد بود، چون علم حقوق و قانون‌گذاری مرتبط با نظم جامعه
است و برهم خوردن نظم نهاد خانواده به عنوان مهمترین واحد اجتماعی یکی از
دغدغه‌های این علم است و لذا به نظر می‌رسد پرداخت به این موضوع ضروری است.
منبع : شفقنا