غم‌های زیبا را ادامه ندهیم/ اثرات زندگی موزاییکی/ افزودن خطوط قرمز بر خطوط قرمز در رسانه‌ها!
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)؛ مجید ابهری، آسیب‌شناس و رفتارشناس اجتماعی کشورمان، به تشریح شرایط اجتماعی کنونی ایران پرداخت و در پاسخ به این سؤال که جامعه ایران اکنون در چه درنگ تاریخی از منظر اجتماعی قرار دارد؟ گفت: جامعه ما از نظر رفتاری یک جامعه احساسی ـ هیجانی است و گاهی بر اثر حوادث مختلف دچار تموج هیجانی می‌شویم. گاهی این هیجان‌ها متأثرکننده و گاهی شادی‌آور است. البته میزان شادی از هیجان‌های ناراحت‌کننده کمتر است. اکنون در مقطع زمانی تأسف‌باری قرار داریم که از هر طرف امواج غم، غصه و مرگ و میر به طرف جامعه سرازیر شده است.
وی با اشاره به اینکه چنین اتفاق‌هایی در سایر کشورها هم رخ می‌دهد، ابراز کرد: اما رخ دادن این وقایع در مقطع زمانی کوتاه و پشت سرهم جامعه را در فضایی غم‌آلود، رکود، رخوت احساسی و فکری قرار داده و روحیه ناامیدی و افسردگی را بر جامعه حاکم کرده است.
این رفتارشناس ضمن هشدار در مورد کاهش امید به آینده در میان مردم، ادامه داد: در چنین فضایی مردم در برابر اتفاقات حساسیت‌های بیشتری پیدا می‌کنند و به دنبال خبرهای واقعی می‌گردند و گاهی مجبورند رسانه‌های داخلی، خارجی، معاند و مجازی را بررسی کنند تا از میان اخبار آنها مطلبی را بفهمند.
جامعه در حیرت و حرمان احساسی گیر کرده است
وی در پاسخ به این سؤال که بزرگ‌ترین آسیبی که در حال حاضر مردم ایران را تهدید می‌کند چیست؟ گفت: اکثریت جامعه ایران را افرادی دانا تشکیل می‌دهند. حتی برخی از افرادی که تحصیلات آکادمیک ندارند، به درک بالایی از شرایط جامعه رسیده‌اند. متأسفانه جامعه در شرایط حیرت و حرمان احساسی گیر کرده است و کسی هم به کمک مردم نمی‌آید. اینکه فقط همه تسلیت بگوییم کافی نیست. اکنون زمانی است که باید صاحب‌نظران رفتاری، مددکاری، روانشناسی، جامعه‌شناسی و … دور هم جمع شوند و برنامه‌ریزی کنند.
وی ادامه داد: مصیبتی رخ داده و مردم عزادارند اما از این پس چه باید کرد؟ اگر برنامه‌ای برای حل این مسئله نداشته باشیم و نخبگان علوم انسانی برای آینده برنامه‌ریزی نکنند، دیگرانی که منتظر حال حیرت جامعه‌اند و می‌خواهند چیزهایی را به خورد جامعه بدهند، از این فرصت استفاده خواهند کرد، همچنان که می‌بینیم خیلی‌ها در حال سوء استفاده از این شرایط هستند.
ابهری ضمن هشدار درباره اینکه رسانه‌های خارجی در کنار یک خبر حقیقی و درست ۱۰ خبر غلط و همراه با سوگیری را به خورد افکار عمومی می‌دهند و در شرایط موجود مسائلی را پیش می‌کشند که تطابق زمانی، علمی و عاطفی با شرایط کنونی ندارد، گفت: بنابراین مردم ما دچار دودلی و افسردگی عصبی و روحی شدهاند و اگر از این وضعیت نجات پیدا نکنند، مشکلات روحی و عصبی آنها پررنگ‌تر می‌شود، خانواده‌ها مورد تهدید قرار می‌گیرند و ممکن است جوانان و نوجوانان آسیب‌های بیشتری از این مسائل ببینند.
غم‌ها را تداوم ندهیم
وی در پاسخ به این سؤال که چگونه می‌توان جامعه را از شرایط غم و اندوه خارج کرد؟ گفت: ما یک غم پسندیده داریم و یک غم ناپسند. غم‌های کنونی جامعه پسندیده است. نخبگان ما کشته شدهاند، یکی از چهره‌های بی‌نظیر ایران، سپهبد سلیمانی، شهید شده و … اینها غم‌های زیبایی هستند اما اگر این غم‌ها را تداوم بدهیم موجب می‌شود فضای غم‌آلود ادامه پیدا کند و غم ماندگاریش بیشتر از شادی و تأثیر مخرب آن عمیق‌تر است.
ابهری به تأثیراتی که غم و اندوه در عملکرد افراد می‌گذارد نیز اشاره کرد و افزود: غم موجب می‌شود فرد بازدهی کاری، امید به آینده، توجه به خانواده و … را از دست بدهد. باید اکنون رسانه‌های ما و در رأس آنها صدا و سیما و نخبگان علوم اجتماعی و انسانی برنامه‌ریزی کنند و به سرعت جامعه را از این وضعیت نجات بدهند.
وی ادامه داد: اگر در این برهه بمانیم، عواقب ناخوشایندی برای ما خواهد داشت که کم‌ترین آن کاهش شادمانی و نشاط اجتماعی و به دنبال آن مرگ‌های غیرقابل پیش‌بینی در سنین پایین در اثر سکته و … است. مشکلات خانواده‌ها نیز باعث کاهش عاطفه در جامعه، افزایش فاصله بین افراد و حکمفرمایی روحیه بی‌تفاوتی می‌شود.
با وجود شبکه‌های اجتماعی هیچ توجیهی برای سانسور وجود ندارد
ابهری در پاسخ به این سؤال که وضعیت رسانه‌های داخلی در شرایط کنونی چگونه است و چه باید بکنند؟ گفت: رسانه‌ها قیف عبور اخبار و مسائل از حاکمیت به مردم و برعکس هستند. رسانه‌های ما براساس یک سنت ناپسند همواره چند فاز عقب‌تر از مردم‌اند. با وجود شبکه‌های اجتماعی هیچ توجیهی برای سانسور وجود ندارد و هیچ‌گونه مخفی‌کاری قابل قبول نیست. رسانه‌های ما علاوه بر خطوط قرمز سیاسی و امنیتی، که دولت‌ها تعیین می‌کنند و البته این خطوط در همه کشورها وجود دارد، خودشان هم دچار خودسانسوری شدهاند و خودشان هم خطوط قرمزی بر خطوط قرمز موجود افزوده‌اند.
وی اضافه کرد: با این شرایط وقتی مردم می‌توانند اخبار مورد نظرشان را از رسانه‌های بیگانه در اسرع وقت بگیرند چه نیازی دارند که به سراغ رسانه‌های رسمی کشور بروند؟ با تداوم شرایط حاکم، رسانه‌های ما جایگاه، اعتبار و اندیشکده فکری جامعه را از دست می‌دهند و رسانه‌های بیگانه به خصوص معاند جایگزین آنها می‌شوند و همین رسانه‌های معاند یک خبر راست را در کنار ۱۰ داستان دروغ به خورد مردم می‌دهند و هدایت جامعه را در دست می‌گیرند.
ابهری با ابراز تأسف از اینکه اکنون شبکه‌های معاند و بیگانه هدایت فکری جامعه ما را به دست گرفته‌اند و به راحتی می‌توانند در گوشه‌ای از شهرها تظاهرات راه بیندازند، گفت: رسانه‌های داخلی در این رقابت تاریخی تنگاتنگ، هم کند حرکت می‌کنند و هم عقب مانده‌اند. باید فکری به حال رسانه‌ها کرد تا ارزش و اعتبار گذشته خود را به دست بیاورند و دوباره مردم به رسانه‌های داخلی بیشتر اعتماد کنند.
بیشتر وقت ما به جر و بحث سیاسی می‌گذرد
این آسیب‌شناس اجتماعی در تشریح وضعیتی که در آینده پیش رو خواهیم داشت، بیان کرد: در آینده‌پژوهی، آینده محتمل، آینده قطعی و آینده مطلوب مطرح است. در آینده قطعاً با توجه به جنگ ظالمانه اقتصادی، فشارهای اقتصادی بیشتر خواهد شد؛ مردم تا اینجا ایستادگی فوق‌العاده‌ای از خود نشان داده‌اند، اما آنچه آنان را ناراحت می‌کند، فقدان رفتار صادقانه مسئولان است. عده‌ای در رسانه‌ها علناً به مردم دروغ می‌گویند. اگر وضعیت اینگونه تداوم داشته باشد، آینده ما خیلی خوشایند نیست. متأسفانه در مقابل حوادث آماده نیستیم و برنامه‌ای برای پیشگیری و کنترل آسیب‌ها نداریم و بیشتر وقت ما به جر و بحث سیاسی می‌گذرد.
مرگ طبقه متوسط ایران
وی هشدار داد: اکنون دیگر طبقه متوسط نداریم و جامعه به گروه غنی و نیازمند تبدیل شده که خطرناک و ممکن است بی‌سامانی‌های سیاسی و اجتماعی را به وجود بیاورد. جامعه زندگی موزاییکی دارد و ارتباطی با هم نداریم؛ بی‌سامانی اجتماعی در چنین حالتی رخ می دهد. اکنون ورزشکاران ما در حال مهاجرت هستند و باید مسئولان به مردم جواب دهند که چرا چنین چیزی رخ می‌دهد، اما مسئولان خودشان را جوابگو نمی‌دانند و جوابگو نبودن باعث شده جامعه دچار تزلزل سیاسی شود که اگر تداوم یابد، عوارض ناخوشایندی خواهد داشت.
ابهری در پایان گفت: مردم به احترام مقام معظم رهبری و ارزش‌های دینی خیلی از سختی‌ها را تحمل می‌کنند ولی دولتی‌ها نباید از این وضعیت سوء استفاده کنند. متأسفانه مردم در مضیقه هستند و هنوز نتوانسته‌ایم موانع فرهنگی رشد را از میان برداریم.
انتهای پیام / ص