هنر دینی و هنرمند متعهد در اندیشه آیت اله مصباح

چکیده فارسی:
زیبایی، به منزله یکی از ریشه دارترین خواست های فطری آدمی، و هنر، به منزله نمود عملی خواست زیبایی در ساحت حیات انسان، دو مقوله بسیار مهم اند که با دین، اخلاق و اغلب دیگر ساحت های زندگی آدمی پیوند هایی وثیق دارند. از همین روی، و با نظر به فراگیری روزافزون دامنه تاثیر هنر در زندگی فردی و اجتماعی انسان در روزگار ما، ضرورت پژوهش های بنیادی و کاربردی، به ویژه با نگاهی بومی و دینی در این زمینه دوچندان شده است.

در این مقاله، که به بررسی اندیشه های آیت اله مصباح در باب هنر دینی و هنرمند متعهد اختصاص یافته، نخست به آرای ایشان در باب هنر و زیبایی و نسبت آن دو و نیز نسبت زیبایی و هنر با ارزش ها و نسبیت در هنر، اشاره می شود. سپس در باب «هنر دینی و هنر اسلامی»، عناصر قوام بخش هنر دینی و اسلامی بررسی می گردد. نماد و بیانگری در این هنرها گام بعدی این پژوهش است، و همچنین ویژگی های هنرمند متعهد، و پس از آن اولویت سنجی در حوزه هنر در نظام آموزشی دینی کاویده شده است.

چکیده عربی:
إن الجمال هو بمنزله أحد أکثر متطلبات الإنسان الفطریه جذریه، والفن هو بمنزله تحقق عملی لإراده الجمال فی حیاه ابن آدم، وهما مقولتان هامتان للغایه حیث لهما صله وثیقه بالدین والأخلاق ومعظم جوانب حیاه البشر. ومن هذا المنطلق ونظرا لاتساع نطاق تأثیر الفن فی الحیاه الفردیه والاجتماعیه فی عصرنا الحاضر یوما بعد یوم، فإن ضروره الأبحاث الأساسیه والعملیه فی هذا المضمار تتضاعف، ولا سیما فی إطار نظره محلیه ودینیه.

یقوم الباحثان فی هذه المقاله بدراسه آراء آیه الله مصباح الیزدی (حفظه الله) فی مجال الثقافه الدینیه والفنان الملتزم، حیث تطرقا أولا إلی بیان آرائه فی مجال الفن والجمال ونسبه هاذین المفهومین إلی بعضهما، ونسبتهما إلی المبادئ، کما وضحا النسبیه فی الفن. ثم قاما بدراسه العناصر التی یتقوم بها الفن الدینی والإسلامی فی مجال الفن الدین والإسلامی. وبعد ذلک ذکرا خصائص الفنان الملتزم والأولویات فی مجال الفن للنظام التعلیمی الدینی.
 
کلید واژه: کلیدواژه فارسی: زیبایی، هنر، کمال، ارزش، هنر دینی، هنر اسلامی، هنر متعهد، زیبایی شناسی، فلسفه هنر، محمدتقی مصباح (کلیدواژه عربی: الجمال، الفن، الکمال، المبدأ، الفن الدینی، الفن الإسلامی، الفن الملتزم، علم الجمال، فلسفه الثقافه، محمدتقی مصباح (حفظه الله))