چکیده :
از موضوعات مهم در مسأله معاد، خلود کفار در جهنم با توجه به رحمت بیپایان الاهی است که از یکسو ظاهر آیات قرآن و روایات بر آن تصریح دارند و از سوی دیگر، ادله عقلی و مکاشفات عرفانی، ایدههایی دیگری را مطرح میکنند. در این مقاله، بعد از طرح اهم دلایل مخالفان و موافقان خواهیم دید که صدرالمتألهین دیدگاه خود را با طرح نظریه تغییر سرشتِ نوعی کافران، بهسوی جمع نظرات ملهم از قرآن، برهان و عرفان معطوف کرده است.
او در پایان با یک مکاشفه عرفانی اندکی به دیدگاه اهل خلود متمایل شده است؛ لیکن بهنظر میرسد هم راه عقل و هم راه عرفان در این زمینه، امکان حل مشکل را ندارند و تنها باید با تمسک به آیات و روایات مسأله را حل کرد.
کلید واژه : معاد، عذاب، خلود، رحمت، طبیعت نوعی.