کربلا از نگاه راهب فرانسوی
فلیپ کرملی، شرقشناس، راهب و متکلم مسیحی در سالهای میانی قرن هفدهم میلادی از کربلا دیدن کرده و در سفرنامه خود از التزام شدید مردم این شهر به شریعت و آداب اسلامی و استقبال گسترده از ماه رمضان خبر داده است.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، فیلیپ کرملی در سال ۱۶۳۹ (سال ۱۰۳۹ ه.ق) عازم منطقه غرب و جنوب آسیا و در این سفرها از شام، عراق، ایران و هند دیدن کرد. کرملی از طریق حلب به عراق سفر کرد. وی قبل از سفر به ایران از بصره، بغداد، عنا، حله و کربلا دیدن کرد، بنابراین مشاهدات خود را در این شهرها به تفصیل ثبت کرد.
کرملی در سفر خود به عراق تصریح میکند: اوضاع سیاسی و امنیتی در آن زمان به دلیل تشدید درگیری صفویان و عثمانیها بسیار متشنج بود. شمال عراق در این دوران صحنه درگیریهای گسترده میان عثمانیان به فرماندهی سردار خسرو و صفویان به فرماندهی زینل خان بود. در حله نیز جنگ شدیدی میان طرفین صورت گرفت که در طی آن داوود پاشا حاکم وقت ولایتهای شرقی آناتولی کشته شد.
کرملی مردم کربلا را مهربان و شجاع توصیف میکند. از سویی مردم این شهر را بسیار مؤمن و معتقد به اسلام و آیینهای دینی معرفی میکند. کرملی در دوران حضور خود در کربلا ماه رمضان این شهر را نیز دیده است، به گفته او مردم کربلا در آن زمان با صدای چاووشی که اشعاری در استقبال از ماه رمضان میخواند و همچنین تلاوت قرآن از سوی قاریان و مؤذنان و بشارت رسیدن ماه رمضان، از فرا رسیدن این ماه با خبر میشدند.
کرملی بر فضای معنوی استقبال از ماه رمضان در کربلای آن زمان تأکید و تصریح میکند که چگونه مردم با خریدن روغن، برنج و حبوبات و همچنین سفید کردن ظروف مسی خود، برای ماه رمضان آماده میشدند.
بسیاری از پژوهشگران آغاز رونق مطالعات شرقشناسی را به دوران جنگهای صلیبی نسبت دادهاند. در این دوران در پی آشنایی روزافزون اروپاییها با جهان اسلام، جنبشی برای مطالعه آثار اسلامی رونق یافت. برای سالها این آثار، نوشتههای خشمآلود و جانبدارانه در حمله به پیامبر (ص) و اسلام بود؛ اما رفتهرفته سفرنامهها و آثار علمی و پژوهشی در این میان رونق گرفت. اگرچه بسیاری این سنت را تاکنون دارای رویکردی جانبدارنه و دارای خصومت با جهان اسلام میدانند.
از قرن هفدهم میلادی رفتهرفته کربلا و دیگر مراکز دینی و مذهبی شیعیان همواره یکی از مهمترین مقاصد شرقشناسان بوده است، چرا که درگیری میان صفویان و عثمانیها با توجه به تهدید عثمانیها برای اروپا، بسیاری را متوجه قدرت رقیب آنها یعنی صفویان در شرق ساخت.
یکی از مهمترین این سفرها را باید سفر فیلیپ کرملی به شام، عراق، ایران و هند دانست. این راهب مسیحی که منسوب به فرقه راهبان کرملی از راهبان کاتولیک است که گرایشهای درویشی و پارسایانه دارد.
اسپرت جولیان با نام کلیسایی فیلیپ کرملی، در سال ۱۶۰۳ میلادی در شهر مالوسین در فرانسه متولد شد و در سال ۱۶۷۱ در ناپل ایتالیا درگذشت. این خاورشناس، متکلم و عالم دینی مسیحی در دیر کرمل در لیون فرانسه، پاریس و رم تحصیل کرد و پس از چندی برای سفر به شرق انتخاب شد.
او در دوران زندگی خود مناصب کلیسایی متعددی را عهدهدار شد و دو بار در سالهای ۱۶۶۵ و ۱۶۶۸ میلادی رئیس هیئت راهبان کرملی در رم را بر عهده داشت. وی علاوه بر زبانهای لاتین، فرانسوی، ایتالیایی، به زبانهای اسپانیایی، پرتقالی، فارسی و عربی نیز تسلط داشت و آثار زیادی از او در زمینه علوم دینی مسیحی به ویژه در الهیات به جا مانده است. کرملی در الهیات پیرو توماس آکوییناس بود و آثار وی نیز در این حوزه به شدت متأثر از آکوییناس است.
سفرنامه وی از سوی پطرس حداد، راهب لبنانی از لاتینی به عربی ترجمه و در سال ۱۹۸۹ در چهارمین شماره مجله المورد انتشار یافته است.