زمینه‌های شکل‌گیری اندیشه‌های احمد بن حنبل
نویسنده: زهرا روح اللهی امیری
چکیده:
اندیشه ها در بستر مسائل سیاسی و اجتماعی شکل می گیرند. سده های نخستین اسلامی و مشکلات سیاسی فراوان آنها زمینه ساز پیدایش اندیشه هایی بود که با دغدغه حفظ سنت پیامبر(ص) در عرصه های مختلف سیاسی و فرهنگی جلوه گر شد. احمد بن حنبل (۲۴۱ ق) را می توان یکی از صاحبان چنین اندیشه ای در آن دوران شمرد.
در این مقاله سعی خواهد شد تا با روش درک منطق درونی نظریه سیاسی که الگویی برای شناخت نظریه سیاسی است و با رویکردی تاریخی نظریه احمد بن حنبل درباره حاکمیت جائر بررسی شود. براساس روند پیشنهادی اسپریگنز، ابتدا اوضاع سیاسی – اجتماعی و بحران های قرون دوم و سوم هجری را مورد بررسی قرار میگیرد و در ادامه علل اصلی بحران ها و تأثیر آنها در ایجاد اندیشه های احمد در قالب مؤلفه هایی چون درگیری های سیاسی، مناقشههای فکری، جهت دهی خاص به روایت ها و احادیث، مناقشه های کلامی و سرانجام اقتداری شدن فقه سیاسی دنبال می شود. مهم ترین نتیجه این عوامل، بروز اندیشه ای برای حفظ حاکمیت جائر و حمایت از قدرت های سیاسی بوده است.
کلیدواژه: احمد بن حنبل؛ نظریه سیاسی؛ حاکمیت جائر؛ حاکمیت عادل؛ استیلا؛ شورا
زمینه‌های شکل‌گیری اندیشه‌های احمد بن حنبل