بررسی چارچوب‌های نظری درباره مواضع جریان‌های حوزوی نسبت به انقلاب (۱۳۵۷ ـ ۱۳۴۰)

چکیده:
برای تحلیل مواضع جریان‌های حوزوی از دهه چهل تا پیروزی انقلاب اسلامی، چارچوب‌های نظری متفاوتی قابل طرح است. نویسندگان غربی معمولاً از سه جریان «کاملاً غیر سیاسی»، «میانه‌رو» و «تندرو و رادیکال» و برخی نویسندگان داخلی نیز از سه جریان «محافظه‌کار و غیر سیاسی»، «میانه‌رو» و «انقلابی» نام می‌برند.
طبق دیدگاه اکثر فقهای شیعه که انقلاب بر ضد حاکمان جور را جایز یا واجب می‌دانند، جریان «انقلابی» به رهبری امام خمینی(ره) و جریان «معارض رژیم شاه» به هدایت آیات عظام گلپایگانی و نجفی قابل شناسایی است. البته دیدگاهی که قیام در عصر غیبت را جایز نمی‌داند، مبنای فقهی ندارد و غالباً از دیدگاه سیاست‌‌پرهیزی حاکم بر حوزه متأثر است.

کلیدواژه: جریان‌های حوزوی، انقلاب، جریان انقلابی، جریان معارض رژیم، جریان پرهیز از سیاست، جریان میانه‌رو، جریان وابسته.