آزادگی و مبارزه با ظلم مولفه های پیامهای عاشوراست که هیچ گاه کهنه نمی شود

از این رو پیامهای عاشورایی با مولفه هایی همچون آزادگی و مبارزه با ظلم
گره خورده و روز به روز وسیعتر از گذشته می شود، آموزه هایی عاشورایی که
در قالب زیارت نامه ها، خطبه های امام حسین علیه السلام در مکه و شب عاشورا
و در مسیر راه، در خطبه های امام سجاد و حضرت زینب علهیما السلام در کوفه و
شام، در رجزخوانی اصحاب امام حسین علیه السلام و …، فراوان یافت می شود.
از این رو در این نگاشته و با بهره گیری از آراء و اندیشه های آیت الله
مکارم شیرازی مهم ترین آموزه های قیام حسینی به مخاطبان گرامی ارائه می
شود.

اصل غیرت دینی

بی شک غیرت دینی و صیانت از ارزشهای اسلامی از جمله آموزه های بی بدیل
در قیام عاشورا است، به عنوان نمونه هنگامی که حضرت قمر بنی هاشم(علیه
السلام)، دست راستشان قطع شد، بیان داشت: با این که یک دستم قطع شده، باز
هم از دین حمایت می کنم. این سخن نشان می دهد که شهیدان کربلا برای حفظ
وصیانت از دین قیام و شربت شهادت نوشیدند.

اصل برانگیختن به نیکی؛ بازداشتن از بدی

بى شک یکى از آموزه های مهم آن حضرت در قیام عاشورا، احیاى دو فریضه
فراموش شده امر به‏ معروف‏ و نهى از منکر  است، لیکن متأسفانه در عین
اهمّیت این مسئله، عده ای اصرار دارند که پیام امر به معروف و نهی از منکر
در جامعه کم رنگ شود تا چراغ سبزی برای انجام برخی اعمال مغایر اسلام 
فراهم گردد.

لذا سخنان امام حسین علیه السلام در این مسأله این پیام را به ما مى‏
دهد که باید در سایه عزادارى‏ ها معروف‏ ها را گسترش داده و منکرات را
برچینیم، به یقین هر سال باید بر عظمت و وسعت عزادارى‏ها افزوده شود،امّا
اگر همچنان معروف ‏ها فراموش شود و منکرات گسترش یابد، قطعاً به این آموزۀ 
ماندگار از حضرت سیّدالشهدا(علیه السلام) نخواهیم رسید.

هم چنین باید گفت اگر امر به معروف و نهی از منکر به وسیله عموم در سطح
جامعه تسرّی یابد، بسیاری از مشکلات حل می شود لیکن دشمن تلاش دارد این
واجب الهی را با عملی همراه با خشونت نشان دهد، در حالی که امر به معروف و
نهی از منکر به هیچ وجه به معنای خشونت نیست، بلکه با زبانی نرم و از روی
دلسوزی می باشد.

اصل عبودیّت و پاکبازى در راه معبود

بدیهی است لزوم واکاوی چیستی پیام نماز جماعت ظهر عاشورا از سوی امام
حسین علیه السلام و اصحابشان بر این مبنا استوار می باشد که نماز را باید
در سخت ترین شرایط هم به پا داریم.

بدین ترتیب اگر نماز جماعت اول وقت با حضور قلب اقامه شود، بسیاری از آسیبب های اجتماعی و فرهنگی جامعه نیز برطرف می شود.

بنابراین باید گفت این نماز تاریخى و بى نظیر، روح نماز را زنده کرد و
مفهوم نماز را براى راهیان راه حق آشکار ساخت و معنى واقعى عبودیّت و
پاکبازى در راه معبود را نشان داد، و قلم سرخ بر معبودهاى خیالى و بت‏ هاى
شیطانى دنیاپرستان و بندگان زر و زور کشید، و اگر امروز از مأذنه‏ هاى بلند
شهرها صداى تکبیر و اذان بلند است به برکت آن نماز و اذان است و چه زیباست
که در این سال‏ها، دسته‏ جات عزادارى به هنگام ظهر عاشورا در هر کوى و
برزن و هر مکانى هستند، توقّف مى‏کنند و نماز بجا مى‏آورند.

شهادت حضرت علی اصغر(علیه السلام) ؛پیام مظلومیّت اباعبدالله الحسین(علیه السلام)

تشریح همۀ این آموزه های ارزشمند در قیام عاشورا  مبیّن این مسأله است
که پیام‏ هاى عاشورا همه شنیدنى است، لیکن پیام‏ شهادت کودک شیرخوار از همه
شنیدنى‏تر و عبرت‏خیزتر است.

نخستین پیامش این که در مبارزه با دشمنان حق، هیچ کس مستثنى نیست.
سربازان شیرخوار دوش به دوش جوانان و سالخوردگان به میدان مى‏ آیند و به
موقع در صفوف شهدا قرار مى‏گیرند، بدیهى است هر سربازى سلاحى دارد، یکى تیر
و نیزه و شمشیر؛ و دیگرى هم گلوى نازک و چندین قطره خون پاک که گویاترین
دلیل مظلومیت است. خونى که هم به آسمان پاشیده شد و هم بر زمین، و هر دو با
آن شکوهى تازه گرفت.

دیگر این که، دشمنان ستمگر قساوت و جنایت را به بالاترین حدّ خود
رساندند که حتّى بر کودک شیرخوارِ زاده زهرا(سلام الله علیها) در آغوش پدر
نیز رحم نکردند!

آخرین پیام این که تحمّل همه درد و رنج‏ها و مصیبت‏ ها در راه خدا آسان
است، چرا که عالم محضر اوست و همه اینها در پیشگاه او انجام مى‏ گیرد.

ترسیم مظلومیّت حسینی در ابعاد مختلف

با این اوصاف باید اذعان نمود مظلومیّت امام حسین علیه السلام و یارانش
در یک بُعد نبوده است؛ بلکه ابعاد گوناگونى از مظلومیّت در حادثه کربلا
دیده مى‏شود: دعوت کردن امام و بى‏وفایى نسبت به آن حضرت، کشتن مهمان، بستن
آب به روى آن حضرت و یاران و زنان و کودکان اهل‏بیت او، جنگ نا برابر سى‏
هزار نیروى مجهّز در برابر ۷۲ تن، کشتن کودک شیرخوار، حمله به کودکان و
زنان، آتش زدن خیمه ‏ها، تاختن اسب بر پیکر شهدا، سرها را بالاى نیزه بردن،
جلوگیرى از دفن پیکر شهیدان، اسارت زنان و کودکان آل پیغمبر صلى الله علیه
و آله و گرداندن آنها در شهرهاى مختلف و جهات دیگر مظلومیّت، همه از جمله
پیام های مظلومیّت حضرت سید الشهدا در قیام عاشورا است که  این حادثه را از
حوادث مشابه دیگر متمایز مى‏سازد.

اصل استقامت و پایداری

لزوم تعمّق و تأمّل روز افزون در آخرین سخنان امام حسین (علیه السلام))
این پیشواى بزرگ ایثار و فداکارى به خوبى نشان مى‏ دهد که آن حضرت از چنان
نفس مطمئنّه و آرامى برخوردار بود که نه تنها مرگى را که در چند قدمى قرار
داشت به چیزى نمى‏ گرفت و نه تنها شهادت عزیزان و یاران- جز در جنبه‏ هاى
عاطفى- تغییرى در روح و فکر بلند او ایجاد نمى ‏کرد، بلکه بر استقامتش
مى‏افزود، و هر زمان آتش شوق دیدار یار در دلش افروخته‏ تر مى‏ شد!

او در این لحظات حسّاس، تنها فرزندش امام سجّاد علیه السلام را آماده
پذیرش مسئولیّت عظیم به ثمر رساندن نهال برومندى را که در کربلا نشانده و
با خون عزیزانش آبیارى کرده بود مى‏ساخت. آخرین وصایایش را با او در میان
مى ‏گذارد و سفارش اطاعت از او را به خواهران و دخترانش مى‏کرد.

امام علیه السلام شیعیان و پیروان مکتبش را در این لحظات بحرانى و
طوفانى نیز فراموش نمى‏ کند و پیام‏ مظلومیّت خود را به وسیله تنها پسرش به
آنها مى‏رساند تا بدانند در ادامه راه از چه حربه ‏اى استفاده کنند.

اصل عزتمندی و سازش ناپذیری

گفتنی است تعمّق در مقولۀ رفتار شناسی اسرای کربلا به عنوان مهمترین درس
ها و پیام های عاشورایی مورد نظر است، به عنوان نمونه  وقتی می شنویم حضرت
زینب سلام الله علیها در مقابل یزید در شام بیان می دارند،این برای من ننگ
است که با تو سخن بگویم؛ من تو را ناچیز و ناتوان می شمارم. این گونه با
شجاعت سخن گفتن در حال اسارت، برای ما درس است که در هیچ شرایطی در برابر
دشمن تسلیم نشویم، از اصول خود عقب ننشینیم و به ذلت تن ندهیم.

در خاتمه باید گفت اینکه می گوییم «یا لیتنا کنا معک»، باید قدم در جای
قدم های شهدای کربلا بگذاریم و خود را با آموزه ها و پیام های عاشورایی 
شهدای کربلا که برای آن شهید شدند، همسو سازیم.

لذا پیروان و عاشقان مکتب آن حضرت، زمانى مى‏ توانند ادّعاى عشق و پیروى
راستین کنند که به مفاسد موجود عصر و زمان خود بیندیشند، و آنچه در توان
دارند براى مبارزه با آن به‏ کار گیرند. و به یقین آن حجم عظیم عزاداران
هرگاه تصمیمى منطقى و حساب‏شده و مدبّرانه براى برخورد با مفاسد و سوق
جامعه به سوى اصلاح بگیرند موفّق خواهند شد.

بنابراین باید در آیین های عزاداری محرم به پیام های عاشورا نیز توجه
داشته باشیم. عزاداری بسیار خوب و لازم است، ولی در کنار این عزادرای باید
به پیام هایی که این حادثه بزرگ تاریخی را به وجود آورد نیز توجه کنیم.

منبع : شفقنا