کرسی آزاداندیشی ارائه نظر شیوه مواجهه بامخالفان اهل کتاب برگزار شد
به گزارش ادیان‌نیوز به نقل از شفقنا،
سومین کرسی آزاداندیشی ارائه نظر «شیوه مواجهه با مخالفان اهل کتاب در سبک زندگی
اسلامی» سه‌شنبه‌شب در پژوهشکده سبک زندگی اسلامی برگزار شد.
در ابتدا دکتر سید محمد امام به‌عنوان
ارائه‌کننده نظریه گفت: اهل کتاب ممکن است ذمی باشند و یا ازجمله افرادی باشند که
معاهدند و نیز امکان دارد افرادی باشند که با حکم و امان حاکم وارد شده و زندگی می‌کنند.
او با بیان اینکه ما در اینجا به
مواردی غیر از حربی‌ها اشاره داریم گفت: اهل کتاب نیز کسانی هستند که دارای کتاب
مقدس هستند مانند مسیحیان، یهودیان و زرتشتیان.
این محقق و پژوهشگر ابراز داشت:
تعارف زیادی برای سبک زندگی ارائه شده است که جامع‌ترین آنها عبارت است از سبک زندگی مجموعه‌ای از
الگوهای رفتاری نسبتاً پایدار جهت نیل به هدف که از ارزش‌های متعالی متأثر بوده و
در متن زندگی تجلی می‌یابد.
او با بیان اینکه الگوهای رفتاری نسبتاً
پایدار در این تعریف قابل توجه است گفت: باوجوداینکه جامع‌ترین آموزه‌ها در اسلام
وجود دارد می‌خواهیم به سبک زندگی اهل کتاب از منظر اسلام بپردازیم.
محمد امام افزود: این قرآنی که پیش
روی ماست را تمام مسلمانان قبول دارند و تاکنون تحریف هم نشده است بنابراین آیات
قرآن قابل استناد هستند.
او به تکریم اهل کتاب و اینکه موارد
متعددی برای اشاره به این موضوع وجود دارد، پرداخت و تصریح کرد: محور دیگر، آزادی
در عبادت کردن است به‌گونه‌ای که آنها راحت در عبادتگاه‌های خود می‌توانند به
عبادت بپردازند.
این استاد دانشگاه محور سوم که باید
در مقابله با اهل کتاب توجه داشته باشیم را بخشش آنها دانست و بیان داشت: در مورد
بخشش اهل کتاب آیاتی چون ۳۱ مائده وجود دارد.
او مطرح کرد: گفتگوی مسالمت‌آمیز با
اهل کتاب از دیگر محورهای رفتار با اهل کتاب است و برای این نیز آیات فراوانی در
قرآن وجود دارد مانند آیه ۶۴ آل‌عمران و ۴۸ عنکبوت.
محمد امام در ادامه قاعده الزام را بیان
و خاطرنشان کرد: این قاعده از قواعد مهم فقه و بسیار چاره‌ساز است به‌عنوان‌مثال
در وسائل الشیعه آمده که شخصی نزد امام صادق(ع) آمد و بیان کرد من یک طلبی از فردی
داشتم و آن فرد برای این منظور گوشت خوک و مشروبی را می‌فروشد و پولش را به‌عنوان
طلب به من می‌دهد که در اینجا امام می‌فرماید تو طلبت را گرفته‌ای چکار به این
موارد داری آن فرد بر مبنای دین خودش رفتار کرده است.
قاعده الزام راهگشا در جهان امروز
است
او با تأکید بر اینکه قاعده الزام
راهگشا در جهان امروزی است و فقهای شیعه آن را قبول کردند گفت: آیت‌الله جوادی آملی
در مفاتیح الحیات برخورد محتاطانه با اهل کتاب را بیان می‌کند البته خط قرمزهایی
هم دراین‌ارتباط وجود دارد که باید رعایت شود.
این پژوهشگر اظهار کرد: در آیه ۱۱۸ آل‌عمران نیز محرم راز قرار ندادن اهل کتاب مطرح می‌شود و لذا
دولتمردان باید این نکته را توجه داشته باشند و در ارتباطات خود با آنها مراقب
باشند تا رازهای مسلمانان فاش نشود.
شراکت مسلمان با اهل کتاب جایز است
او گفت: شراکت مسلمان با اهل کتاب جایز
است اما اگر این شراکت اتفاق افتاد حق شفعه برای اهل کتاب وجود ندارد چون موجب
سلطه بر مالی می‌شود که شخص ثالث خریده است و فقها آن را از مصادیق سلطه اقتصادی دانسته‌اند.
محمد امام ابراز داشت: آیاتی وجود
دارد که این آیات در واقع مستند کسانی هستند که اسلام را متهم می‌کنند به اینکه دین
اسلام خشونت است و برای این منظور بیشتر به آیه ۴ سوره محمد(ص) مستند می‌کنند
درحالی‌که این‌طور نیست و بحث این آیه در مواقع جنگ است و مربوط به کسانی می‌شود
که حربی و جنگ‌طلب هستند.
او به اقلیت‌های مسلمان پرداخت و
افزود: اینکه غرب نشینی و زندگی در کشورهای اهل کتاب چه حکمی دارد در وسائل الشیعه
آمده که حماد به امام صادق در این خصوص می‌گوید و امام می‌فرماید حماد اگر در کشور
کافری به سر می‌بری و مرام ما را رواج می‌دهی و مردم را به‌سوی حقیقت فرامی‌خوانی
و در همان‌جا از دنیا بروی به‌مثابه یک امت محشور می‌شوی و نور تو پیشاپیش تو در
روز قیامت می‌درخشد.
رعایت قوانین کشورهای اهل کتاب از
نظر آیت‌الله سیستانی
این استاد در خصوص مسلمانان اقلیت و
مواجه آنها با اکثریت اهل کتاب گفت: بر
اساس کتابی از مجموع استفتائات آیت‌الله سیستانی اگر کسی به کشورهای اهل کتاب سفر
کند در زمان گرفتن ویزا تعهدی از آنها گرفته می‌شود و اگر این شخص تعهد داد و ویزا
را گرفت و به کشورهای اهل کتاب سفر کرد رعایت تمام قوانین بر او واجب می‌شود چون
عهد و پیمان بسته و عهد و پیمان حتی با مشرک هم لازم‌الاجراست.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین غلامحسن محرمی
نیز به‌عنوان ناقد در این نشست اظهار کرد: این مباحث جدید است و خیلی مطرح نشده
لذا ضمن تشکر از ارائه‌کننده آن برخی نکات را نه از باب نقد بلکه برای تکمیل این
موضوع جدید بیان می‌دارم.
او گفت: ارائه‌کننده کمتر به جنبه
سلبی پرداخته و بیشتر جنبه اثباتی و مدارا کردن مسلمانان با اهل کتاب را مطرح
نموده است.
عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه
اسلامی با بیان اینکه مدارا کردن یک اصل کلی است و نمی‌شود آن را انکار کرد افزود:
ما به جنبه‌های سلبی این موضوع هم نیاز داریم.
او با اشاره به اینکه ما در ارتباط
با اهل کتاب خیلی پیش رفته‌ایم تصریح کرد: مشکل ما این است که در مدل ارتباطی که
داریم فکر نکردیم که این مدل چه میزانی به ما ضربه زده است و به ارائه راهکار نپرداخته‌ایم.
محرمی خاطرنشان کرد: اینکه طریقه لباس پوشیدن،
آرایش کردن و رفتار ما همانند اهل کتاب باشد نکته‌ای است که بسیار اهمیت دارد و باید
به آن توجه کنیم به‌گونه‌ای که در نهج‌البلاغه آمده موی سفید خود را رنگ کنید که
شبیه به یهودیان نشوید.
نباید از اهل کتاب تأثیر بگیریم
او بیان کرد: این مهم است که با اهل
کتاب فاصله داشته باشیم و آن فاصله را حفظ کنیم و نباید از آنها تأثیر بپذیریم.
استاد حوزه علمیه مطرح کرد: باوجوداینکه
اسلام در برخوردهایش جنگ را آخرین مرحله می‌داند اما این‌گونه هم نیست که به‌راحتی
با آنها کنار بیاید لذا در روابط سیاسی ما
که جناحی معتقد است باید طرف مذاکره را راضی نماید اشتباه است چون قرآن می‌فرماید
اینها در صورتی راضی می‌شوند که دین خود را رها کنید بنابراین باید رابطه ما با
آنها به‌گونه‌ای دیگر و از جنبه قدرت باشد بدون اینکه تنشی ایجاد شود.
اسلام با اهل کتابی که در قلمرو مسلمانان‌اند
با سیاست نرم فرهنگی رفتار می‌کند
او با بیان اینکه ما در زمینه فرهنگی
و اجتماعی از آنها تقلید می‌کنیم گفت: اسلام بیان می‌دارد که با اهل کتاب مدارا کنید
اما حقانیت آنها را قبول نکنید ازاین‌جهت ما قائل به حقانیت خودمان هستیم اما مدارا
می‌کنیم و اسلام با اهل کتابی که در قلمرو مسلمانان هستند رفتار سیاست نرم فرهنگی
و جذب آنها را دارد.
حجت‌الاسلام‌والمسلمین غلامحسن محرمی
ابراز کرد: در مورد تبادلات علمی، اسلام محدودیتی ندارد و سیاست این‌گونه بوده که
مسلمانان علوم آنها را بگیرند مانند علم طب که اغلب اطبا تا قرن چهارم مسیحی
بودند.
او افزود: با همه این موارد اما باید
گفت اساس اسلام بر عدالت است و این‌گونه نبوده که مسلمانان با اهل کتاب هر طوری که
می‌خواهند رفتار کنند.
انتهای پیام/م