سنی‌ها و مسیحیان نیجریه، حامی شیعه و شیخ زکزاکی هستند
به گزارش ادیان نیوز، شیخ ابراهیم زکزاکی حدود چهار سال است که با وضعیت جسمانی بسیار نامناسب در بازداشت ارتش نیجریه است. او با وجود رای قطعی دادگاه این کشور مبنی بر بی‌گناهی و لزوم آزای بی قید و شرط همچنان در اسارت به سر می‌برد. یحیی ناهیروها استاد تاریخ دانشگاه بایرو نیجریه مهمان مرتضی غرقی در جدیدترین برنامه تلویزیونی «بدون مرز» بود و درباره ابعاد مختلف پرونده شیخ زکزاکی سخن گفت.
یحیی ناهیروها یکی از اساتید مبارز سنی مذهب در این کشور است که رابطه منطقی با رهبران همه احزاب و مذاهب اسلامی و غیر اسلامی دارد. او از منتقدان دولت حاکم نیجریه است و معتقد است وهابیت عامل اصلی فشار بر شیعیان نیجریه است. متن کامل گفتگو با این استاد دانشگاه در ادامه می‌آید:
علت فشارها به شیعیان نیجریه و قتل و غارت اموال آنها چیست؟ اوضاع زندگی شیعیان را چطور می‌بینید؟
مشکل این است که شیعیان یک تشکل جدیدی در نیجریه معرفی شده‌اند در حالیکه آنها قبلاً با نام اهل بیت شناخته می‌شدند و همواره تحت فشار و تهدید بودند. بعد از انقلاب اسلامی ایران آنها بیدار شدند و دریافتند که می‌توانند رشد کنند و همچون مردم ایران در مقابل ظلم و ستم بایستند. در حقیقت تفکر انقلاب اسلامی الگو شد و بعنوان جنبشی مردمی و پویا مورد حمایت اهل بیت نیجریه قرار گرفت به گونه ای که اقشار مختلف مردم حتی برخی افراد در دولت نیجریه، در بخش خدمات کشوری و در دانشگاه‌ها به این جنبش پیوستند. من ۴۸ سال است که در دانشگاه تدریس می‌کنم. اساتید زیادی در دانشگاه شیعه شدند و مردم عادی در روستاها و شهرها هم به این جنبش پیوستند.
مردم نیجریه می‌خواهند که نیجریه یک کشور مستقل باشد و فکر می‌کنند شیعیان می‌توانند این هدف را محقق کنند. نقطه قوت پیروان شیعه در نیجریه این است که آنها بسیار ثابت قدم و وفادار هستند؛ آنها مقاومت می‌کنند، کشته می‌شوند ولی کسی را نمی‌کشند. این مردم در زمان‌هایی همچون اربعین یا عاشورا دور هم جمع می‌شوند. آنها مظلومانه فقط گرد هم جمع می‌شوند اما کشته می‌شوند.
چرا چنین رفتاری با شیعیان انجام می‌شود؟
چون شیعیان دولت فاسد نیجریه را قبول ندارند. شیعیان نیجریه می‌خواهند که رفتار و عملکرد دولت اصلاح شود و دولت بدون وابستگی به دیگر کشورها کار خود را انجام دهد. شیعه بر این عقیده است که وضعیت مردم باید از آن چیزی که هست بهتر شود و دولت مسئول فراهم کردن آن است ولی دولت چنین چیزی را قبول نمی‌کند. این یکی از دلایل اختلافات است.
تعداد شیعیان نیجریه چقدر است؟
تعداد آنها در مقایسه با دیگر کشورهای آفریقایی قابل توجه است و بیش از هفت میلیون نفر تخمین زده می‌شوند. در تمام بخش‌های نیجریه شیعیان زندگی می‌کنند. شیعیان بخش مهم و تاثیر گذار جامعه نیجریه هستند حتی مدرسه اختصاصی برای خودشان تأسیس کرده‌اند. آنها با دیگر مسلمانان در کشور ما تفاوت دارند. شیعیان از فرهنگ بالاتری برخوردارند، بچه‌های آنها در خیابان گدایی نمی‌کنند و عمدتاً وضع مناسبی دارند.
گزارش‌های زیادی وجود دارد مبنی بر اینکه عربستان سعودی از دولت نیجریه خواسته تا شیعیان را تحت فشار قرار دهد، اینطور است؟
شما حتماً می‌دانید که عربستان سعودی از چه شیوه‌ای استفاده می‌کند. این یک واقعیت است که عربستان سعودی از پول و ثروت خود استفاده می کند تا بتواند تسلط خودش را بر کشورهای فقیر مسلمان داشته باشد. در نیجریه کسانی که در دولت هستند از طرف عربستان سعودی پول دریافت می‌کنند. آنها بدلیل فقر موجود، بخاطر پول هرکاری را انجام می‌دهند. برخی از فرماندهان ارتش و پلیس و یا حتی برخی وزرا از عربستان سعودی پول دریافت می‌کنند و مزدور آنند. عربستان سعودی هم این کار را آشکارا انجام می‌دهد و آن را مخفی نمی‌کند. عربستان از دولت نیجریه خواسته تا مانع گسترش شیعه در این کشور شود.
شیعیان بزرگ‌ترین گروه مخالف در نیجریه هستند که از اگاهی‌های سیاسی قابل توجهی برخودارند و این آگاهی، دولت نیجریه را نگران کرده است. هیچیک از احزاب یا مذاهب چنین تشکل منسجمی ندارند و نمی‌توانند گرد هم جمع شوند. هیچ حزب سیاسی همچون شیعه از پایگاه مردمی برخوردار نیست بنابراین دولت از این وضعیت نگران است و می‌ترسد.
دولت از این می‌ترسد که شیعیان در جامعه رشد کرده و زمام امور را به دست بگیرند چون شیعیان ظرفیت بسیاری برای اتحاد و همبستگی دارند. آنها نگرانند که شخصی همانند امام خمینی قیام کند و قدرت را در دست بگیرد همانند اتفاقی که در ایران رخ داد.
شما به این موضوع اشاره کردید که ذهنیت و خواسته شیعیان تنها از بین بردن فساد موجود در دولت است. چرا اهل سنت از شیعیان حمایت نمی‌کنند؟
درست است؛ رهبران سنی از آنها حمایت می‌کنند. رهبران سوفی و دیگر مذاهب میانه روی اهل تسنن از شیعیان حمایت می‌کنند. تنها گروهی که از شیعیان حمایت نمی‌کند وهابی‌ها هستند و همین وهابی‌ها با حمایت عربستان و آمریکا قدرت را در دست دارند. آنها همچنین قدرت نظامی و قدرت نیروی پلیس را هم در دست دارند و تنها علتش این است که آنها پول دارند و همیشه در طول تاریخ این‌گونه بوده است.
عربستان سعودی از وهابی‌های نیجریه حمایت می‌کند؟
بله. عربستان سعودی در طول تاریخ از آنها حمایت کرده است و این مردم از سال ۱۹۶۶ تحت حمایت عربستان سعودی بوده‌اند.
الان وضعیت شیخ زکزاکی چگونه است؟
او در زندان است.
فرزندان و همسرش چطور؟
آنها نیز در بدترین شرایط در محاصره پلیس هستند. من هم بدلیل حمایتم از شیخ زکزاکی قبل از اینکه به ایران بیایم به زندان رفتم.
آیا از اهل سنت خواستید که از او حمایت کنند؟
مردم نیجریه از هر حزب و تشکل مذهبی همگی از شیخ زاکزاکی حمایت می‌کنند. حتی مسیحی‌ها هم از او حمایت می‌کنند. در هفته‌های گذشته همه رهبران مسیحیان نیجریه در مقابل زندان نیجریه گرد هم جمع شدند و خواستار آزادی زکزاکی شدند.
آیا شما علیه دولت نیجریه به سازمان ملل و دیگر سازمان‌های حقوق بشری شکایت کرده‌اید؟
دولت از این هراس دارد مجامع حقوق بشری وارد این موضوع شوند چون آنها می‌دانند شیخ زکزاکی بی‌گناه است. پرونده زکزاکی به دادگاه عالی نیجریه فرستاده شد. رأی این بود که او بی‌گناه است و باید خساراتی که در اثر حمله ارتش به خانه‌اش وارد شده جبران گردد و حتی باید برای او حسینیه ساخته شود.
آیا دانشگاهیان از شیخ زکزاکی و شیعیان حمایت می‌کنند؟
بله برخی از آنها حمایت می‌کنند. البته در میان اساتید دانشگاه بعضی شیعه و بعضی وهابی هستند. بعضی هم بی‌طرف و فقط خواستار برقراری عدالت هستند اما همه اذعان دارند که زندانی کردن زکزاکی بی‌عدالتی است. حتی دادگاه عالی نیجریه هم رأی به آزادی زکزاکی داده است اما دولت او را آزاد نکرده است.
آیا می‌توان گفت که دولت نیجریه یک دولت دیکتاتوری تحت حمایت آمریکا و عربستان سعودی است؟
دولت نیجریه تحت حمایت عربستان سعودی است اما نمی‌دانم که آمریکا هم از آن حمایت می‌کند یا نه. عربستان سعودی یک کشور فاسد است. افراد مختلفی که به سعودی‌ها وابستگی دارند در دولت نیجریه هستند.
می‌دانید که در حال حاضر چه تعداد از شیعیان در زندان‌های نیجریه هستند؟
تعداد آنها زیاد است.دولت آمار دقیقی اعلام نمی‌کند و تعداد دقیق را نمی‌دانم اما تعداد آنها زیاد است.
از نظر شما چه کاری باید در رابطه با این وضعیت انجام شود؟
شیعیان نیجریه باید به مبارزات خود ادامه دهند چراکه یک روز همه ما با هم پیروز خواهیم شد. من خیلی خوش‌بین هستم. شیعیان بسیار گسترده شده‌اند و مردم آنها را قبول دارند.
خواسته شما از سازمان ملل و دیگر مجامع حقوق بشری برای حمایت از شیعیان نیجریه چیست؟
ما از آنها می‌خواهیم از ما حمایت کنند و مانع از ادامه جنایات دولت نیجریه شوند. ما در مورد این پرونده شکایتی به طور رسمی به سازمان ملل ارسال نکرده‌ایم؛ اما اگر این کار را بکنیم فکر می‌کنم آنها مجبور خواهند شد که به ما گوش کنند. این کار را انجام می‌دهیم و دولت هم می‌داند که از حقوقمان کوتاه نمی‌آییم.
به جهان اعلام می‌کنیم که ملتی مظلوم در نیجریه تحت ظلم و ستم قرار دارد که باید به خواسته‌های آنها توجه شود. فرقی نمی‌کند چه کسی برای برقراری عدالت در نیجریه به ما کمک کند، ما خواستار بر قراری عدالت در نیجریه هستیم و این کار را خواهیم کرد.
کشورهای غربی تبلیغات عظیمی علیه مسلمانان به راه انداخته‌اند؛ اما حالا که شیعیان زیادی در نیجریه کشته شده‌اند آنها سکوت کرده‌اند.
بله آنها سکوت کرده‌اند چون منافع و مصلحت آنان اقتضا نمی‌کند از حقوق شیعیان و بر قراری عدالت در نیجریه دفاع کنند. متاسفانه منافع کشورها و دولت‌ها نقش مهمی در مواضع بین‌المللی آنها دارد و عدالت قربانی اهداف سیاسی آنها می‌شود. اکنون غربی‌ها در نیجریه چنین رفتاری دارند.
از برخورد آنها با این موضوع متوجه می‌شویم که شیعیان جزو منافع آنها نیستند اما اگر ما پا فشاری کنیم متوجه حضور شیعیان در نیجریه خواهند شد. به زودی در نیجریه انتخابات برگزار خواهد شد و شیعیان با شرکت در این انتخابات می‌توانند یک دولت جدید را به قدرت برسانند.
آیا صحبتی با دیگر مسلمانان جهان در رابطه با آنچه در نیجریه اتفاق افتاده است، داشته‌اید؟
ما می‌خواهیم که دیگر کشورهای اسلامی وضعیت ما را درک کنند. من با همتایان خود در دیگر کشورهای اسلامی مذاکراتی داشته‌ام و از آنها کم خواسته‌ام اما فکر می‌کنم ما نیجریه‌ای‌ها باید خودمان به وضعیت خودمان رسیدگی کنیم.
آیا شیعیان می‌خواهند قدرتی در دولت به دست بیاورند و یا اینکه تنها خواستار از بین بردن فساد هستند؟
شیعیان خواستار آزادی مذهبی، آزادی برای حرکت، آزادی عمل و آزادی بیان هستند. ما از دولت نیجریه می‌خواهیم تا به قانون اساسی نیجریه احترام بگذارد. ما قانون اساسی داریم و در ایجاد آن مشارکت داشته‌ایم. از دولت نیجریه می‌خواهیم تا از قانون پیروی کند. همه در نیجریه بر این عقیده هستند که شیعیان بی‌گناه هستند اما دولت نیجریه مخالف است.
خانواده و یا افراد دیگری می‌توانند با شیخ زکزاکی ملاقات کنند؟
هیچ‌کس نمی‌تواند با او ملاقات کند مگر اینکه دولت اجازه دهد. یک خانه خاص به او اختصاص داده شده و افرادی در اطراف او هستند و او آزادی ندارد. ما می‌خواهیم پزشکان او را معاینه و درمان کنند اما اجازه نمی‌دهند. پزشکانی که از جانب دولت فرستاده می‌شوند به قدر کافی صلاحیت ندارند.
درخواست شما از کشورهای مسلمان و مسلمانان جهان در حمایت از شیعیان نیجریه چیست؟
فکر می‌کنید من چرا اینجا هستم؟ من برای اتحاد مسلمانان اینجا هستم. مسلمانان با هم برادرند. اگر شیعیان در نیجریه مشکلی دارند یعنی هم‌کیشان ما در ایران و یا در دیگر کشورهای اسلامی مشکل دارند. همانگونه که تحریم‌های آمریکا علیه ایران تنفر جدی از رفتار آمریکا در بین مردم نیجریه ایجاد کرده است پس ما همه باید غمخوار یکدیگر باشیم. امروز شیعیان در نیجریه، اهل تسنن در عراق و سوریه و لیبی در رنجند پس همه باید به هم کمک کنیم و این کمک‌ها تنها به پول و کمک‌های مادی خلاصه نمی‌شود بلکه تبادل عقیده و یا حمایت‌های سیاسی در مجامع بین المللی از شیعیان نیجریه نیز می‌تواند بخشی از دردهای مردم را کم کند.
نشانه‌ای از دخالت رژیم صهیونیستی و حمایت این رژیم از دولت نیجریه وجود دارد؟
بله آنها با هم همکاری می‌کنند. عربستان سعودی، رژیم صهیونیستی و دولت نیجریه با هم همکاری می‌کنند. تأمین پول و ایدئولوژی بر عهده عربستان سعودی است و اسرائیل هم استراتژی قتل و غارت شیعیان در نیجریه را می‌نویسد. این موضوعی آشکار است که صهیونیست‌ها و وهابیون با هم در نیجریه علیه شیعیان توطئه می‌کنند، و شکی در آن نیست.
نظر شما در مورد بوکوحرام چیست؟
بوکوحرام تشکلی است که توسط عربستان سعودی ایجاد شده است، تحت حمایت مالی و رهبری عربستان سعودی هم هست. این نهاد علیه شیعه و تمام مسلمانان است، و رفتارهای وحشیانه‌ای دارد. این استراتژی عربستان سعودی برای از بین بردن سنت اسلامی است. شما می‌دانید که اسلام وهابی و اسلام سنی با هم تفاوت دارد. تمام سازمان‌های های تروریستی مثل الشباب، داعش، بوکوحرام همه تحت حمایت عربستان سعودی و ایدئولوژی وهابی آن هستند.
چرا برخی از جوانان جذب این گروه‌ها می‌شوند؟
به هر فقیری پول بدهید می‌توانید او را در استخدام خود در آورید و نیجریه هم چنین وضعیتی دارد.
چرا دولت نیجریه با گروه الشباب یا بوکوحرام برخورد نمی‌کند؟
این موضوع کمی پیچیده است. توافقنامه‌هایی بین برخی از رهبران نظامی دولت نیجریه و گروه بوکوحرام امضا شده است. رهبران نظامی عربستان هم به ایدئولوژی بوکوحرام و عربستان سعودی باور دارند. بوکوحرام در نیجریه خیلی فعال است و مخالف شیعه و سنی هستند.