این کتاب مجموعه چهار گفتار شهید دکتر بهشتی در مورد مسائل تنظیم خانواده و کنترل جمعیت است که با عنوان «بهداشت و تنظیم خانواده از نظر اسلام» در سال ۱۳۵۱ در انجمن اسلامی پزشکان ایراد شده است.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، سابقه طرح بحث به اندکی پیش از آن جلسات بازمیگردد. در اوایل دهه پنجاه سازمان بهداشت جهانی تصمیم گرفت کنفرانسی را در رباط، پایتخت کشور مراکش، برگزار کند و دیدگاه اندیشمندان مسلمان را در زمینه تنظیم خانواده به دست آورد. بدین منظور از صاحبنظران ۲۲ کشور مسلمان دعوت کرد تا مقالاتی در این زمینه ارائه دهند.
در میان دانشمندان شیعی از دکتر بهشتی نیز خواسته شد تا به یکی از موضوعات مورد بحث کنفرانس بپردازد. ایشان موضوع نازا کردن و سقط جنین را در فقه اسلامی و بویژه فقه شیعه انتخاب کرد و مورد بحث و بررسی قرار داد و صورت مکتوب آن را با عنوان: «حکم الاجهاض و التعقیم فی الشریعه الاسلامیه» ارسال کرد.
ایشان معتقد بود که بحث پیشگیری تا حد مطلوبی مورد توجه قرار گرفته و در میان فقهای اسلامی تحت عنوان عزل از آن بحث شده است، اما بحث نازا کردن و سقط جنین نیازمند بررسی جدیتری است، لذا این بحث را ادامه داد. پس از آن فرصتی فراهم شد تا ایشان بتواند در داخل ایران، در محفلی علمی، زاویههای مختلف این بحث را بکاود؛ در جمعی که از زبدهترین محققان کشور با تخصصهای مختلف در آن حضور داشتند. حاصل این بحثها نوارهایی بود که پیاده شده و به صورت کتاب درآمده است.
موضوعات اصلی این کتاب عبارتند از:
1.کنترل جمعیت از نظر اسلام
2.جواز یا عدم جواز پیشگیری از بارداری از نظر اسلام
3.سقط جنین از نظر اسلام
مهمترین و طولانی ترین فراز این کتاب بحث از سقط جنین است. این مساله مورد تردید صاحب نظران قرار دارد چرا که شائبه قتل نفس در آن وجود دارد. ایشان در این کتاب قائل به این است که تا قبل از چهار ماهگی که روح انسانی در جنین دمیده نشده، سقط جنین قتل نفس به حساب نمی آید. در مقابل نظر ایشان متفکرینی همچون شهید مطهری و علامه جعفری، نقدهایی وارد می سازند که شهید بهشتی به پاسخ آنها می پردازد. ذکر نظرات مخالفین و پاسخهای شهید بهشتی به آنها، بر ارزش محتوایی کتاب افزوده است.