بازسازی مسجد گوهر آقای بالا در شـهر شـوشی آرتساخ + تصاویر
مسجد گوهر آقای بالا، جاذبه‌ای منحصربه‌فرد و گوهری جدایی‌ناپذیر از فرهنگ و تاریخ غنی شهر شوشی در آرتساخ یا قره باغ است.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، پس از آزادسازی آرتساخ در سال ۱۹۹۱ میلادی دولت آرتساخ معتقد بود، که باید این اثر معماری و دینی شاخص سده نوزدهم میلادی را مرمت کند، زیرا از توانی بالقوه برای تبدیل‌شدن به یک مرکز فرهنگی و آموزشی برخوردار است. همچنین، با بازسازی و با حفاظت از آن می‌توان اشتراکات عقیدتی و فرهنگی اقوام منطقه را آشکارتر ساخت. در سال ۲۰۱۴ م، بنیاد نوآوری‌ها برای رشد ارمنستان از این طرح ابتکاری دولت آرتساخ پشتیبانی کرد. این بنیاد برنامه مرمت مسجد گوهر آقای بالا را مدون ساخت و اجرای آن را تضمین کرد.
بهترین معیارها و روش‌های بین‌المللی، برای اجرای این طرح در نظر گرفته شد و بسیاری از سازمان‌های محلی و بین‌المللی در آن مشارکت کردند. افراد و مؤسسه‌های دیگری چون دفتر معماری پارت سامان جهان ایران؛ دفتر معماری تی اف ای ارمنستان؛ دفتر مجموعه بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی (ایکوموس) در ارمنستان؛ لورنزو یورنیا، استاد دانشگاه پلی‌تکنیک میلان؛ دانشکده مطالعات شرق‌شناسی دانشگاه دولتی ایروان و کارشناسان مرمتگر وزارت میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ایران از همراهان و مشاوران وزارت فرهنگ آرتساخ در اجرای این برنامه بودند.
برنامه بازسازی مسجد گوهر آقای بالا در شهر شوشی (در سال ۲۰۱۶ م) در پی ملاقات نگارنده در مقام مدیر پایگاه کلیساهای تاریخی ایران، با بنیان‌گذار بنیاد نوآوری‌ها برای رشد ارمنستان، پروفسور وارطان گرگوریان، طراحی شد.
استادکاران آرتساخ صحن مسجد و مدرسه را کاملاً پاک‌سازی و آن را به وسایل روشنایی مجهز کردند.
مدیریت امور تخصصی بر عهده آقایان رضا گلی و آلن گریگوریان بود. کار بازسازی مسجد با همکاری ایرانیان و مردم خونگرم آرتساخ صورت پذیرفت.
مسجد و مرکز فرهنگی آن در حضور نخست‌وزیر و هیئت‌وزیران آرتساخ، مدیران بنیاد گسترش و احیای میراث تاریخی ارمنستان، مهمانان عالی‌رتبه و روحانیان در ۱۴ اکتبر ۲۰۱۹ م/ ۲۲مهر ۱۳۹۸ ش رسماً گشایش یافت.
منبع: فصلنامه پیمان