تاثیر مشکلات اقتصادی بر فعالیت های اجتماعی
یادداشتی از فردین نمیرانیان؛
«تاثیر مشکلات اقتصادی بر فعالیت های اجتماعی» عنوان یکی از نوشتارهای شماره ۱۴۶ ماهنامه پارس نامه به قلم فردین نمیرانیان، کارشناس‌ارشد علوم اجتماعی است.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز) – تا همین چند دهه قبل، شرایط زندگی، بخصوص بخش اقتصادی آن قدری متفاوت بود: افراد معمولا صبح از خانه خارج می‌شدند و نیمروز یا عصر به خانه باز می‌گشتند. با پایان یافتن کار، مجالی داشتند برای انجام فعالیت‌هایی غیرشخصی و مشترک با یکدیگر. همان فعالیت‌هایی که مفهومی به نام جامعه را می‌ساخت. از طرفی سبک زندگی مردم به نحوی بود که با درآمد آن‌ها متناسب بود و مردم نیاز چندانی به کار مضاعف نداشتند.
رفته‌رفته اما شرایط دستخوش تغییر شد: ایستگاه‌های مترو از جمعیتی لبریز شد که با عجله سوار بر مترو می‌شدند و چند ایستگاه بعد، دوان‌دوان از آن خارج می‌شدند و به سمت مقصد می‌رفتند. دیگر چندان خبری از بازگشت به خانه در نیمروز و حتی عصر نبود. برای حفظ شرایط اقتصادی تا غروب باید کار کنیم و یا اگر شغل اول‌مان زمان کوتاهی دارد، برای نوبت عصر به کار دیگری باید فکر کنیم. انسان‌ها این روزها، حتی برای بودن در کنار فرزندانشان، همسرانشان و پدران و مادرانشان هم زمان کم می‌آورند. چه برسد برای انجام فعالیت‌های غیرشخصی در کنار دیگران.
به طور قطع این تغییر چندان دلچسب نیست. همه ما دلتنگ آسایش و آرامشی هستیم که پیش از تغییر سبک زندگی در گذشته داشتیم، با این حال نظم جدید اقتصادی با تمام تلخی، ما را وادار می‌کند تا به گونه دیگری زندگی کنیم. از عرصه زندگی فردی افراد جامعه که جدا شویم، سئوالی ذهنم را مشغول می‌کند: سازمان‌ها و نهادهای اجتماعی و تاثیرگذار جامعه ما تا چه میزان، این تغییرات و تحولات حاکم بر جامعه را درک کرده‌اند؟ آیا همچنان بر روش‌های اجرایی پیشین استوار هستند یا در جستجوی راه‌هایی جدید هستند و تغییر را پذیرفته‌اند؟
چند ماه قبل، در حین کار، به پادکستی گوش می‌دادم که موضوع آن پیرامون کارها و رفتارهای بشردوستانه بود.
صحبت از این بود که در نظام اقتصادی امروز، رفتاری که در آن ضرر اقتصادی یا زمانی باشد و البته در راستای خیرخواهی و محیط‌زیست و کمک به دیگران و امثالهم باشد، چندان جایی ندارد. سیستان و بلوچستان قادر نیست با کمک‌های خیریه و صدقه خود را احیا کند و برای تحول و توسعه، نیاز به یک فعالیت اقتصادی پایدار دارد تا بدون ترحم و کمک‌های نوسانی صدقه‌ای به حیات و توسعه خود ادامه دهد. طرح‌های محیط‌زیستی سازگار با آب و طبیعت، برای اجرایی شدن در سطح وسیع نیاز به توجیه اقتصادی دارد تا مردم برای حمایت از محیط‌زیست، هزینه هنگفتی را متحمل نشوند.
جامعه ما هم نیاز به تغییراتی چنین دارد. نهادها و انجمن‌های ما مدت زیادی را نمی‌توانند بدون طرح‌های اقتصادی به حضور موثر خود ادامه دهند. مشغله افراد جامعه، دیگر مجال نمی‌دهد تا بسیاری از افراد وقت زیادی را صرف امور نهادها و انجمن‌ها کنند و نوع نگاه در بسیاری از جایگاه‌ها باید استخدام و استفاده قراردادی و کاری از افراد متخصص زرتشتی باشد که توانایی انجام فعالیت‌های حقوقی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را دارند. اگرچه قدردان بزرگواری تمامی عزیزانی هستیم که عمر خود را برای جامعه زرتشتی وقف کرده‌اند، اما امروز ادامه راه بدون استخدام افراد شایسته و پرداخت دستمزدی به آن‌ها که توجیه اقتصادی داشته باشد ممکن نیست.
اگرچه این صحبت‌ها به طور قطع چندان خوشایند نیست. اگرچه شاید دلنشین‌تر بود همچنان افراد جامعه بخشی از زمان و دانش و درآمد خود را وقف جامعه کنند، اما همانطور که اشاره کردیم، بسیاری از ضوابط و مسائل اقتصادی دچار تغییر شده و پیشبرد کارها با همان فعالیت‌های سابق مقدور نیست. امیدوارم پیش از آنکه نهادها و انجمن‌های ما تاثیرگذاری خود را به طور کامل از دست بدهند، در رویکرد استراتژیک خود بازنگری‌های اساسی داشته باشند.
این نوشتار در پارس نامه امرداد ماه ۱۴۰۰ به چاپ رسیده است.