علوم انسانی بدون معنویت ثمر نمی‌دهد
آیت‌الله جوادی آملی:
آیت‌الله جوادی آملی در پیام تصویری به همایش معنویت و علوم اسلامی، تأکید کرد: معنویت میزان عالم شدن است و علوم انسانی اگر با این میزان همراه نباشد، نتیجه نمی‌دهد.
به گزارش ردنا (ادیان نیوز)، آیت‌الله عبدالله جوادی آملی، مفسر قرآن کریم امروز ۲۵ آبان‌ماه در پیام تصویری به مراسم افتتاحیه همایش معنویت و علوم اسلامی، گفت: علوم تجربی یک موضوع، مبادی و مسائلی دارد که میزان آن را منطق و ادبیات و صرف و نحو تشکیل می‌دهد؛ یکسری مبادی حقیقی و تصوری دارد که راه حل آن هم منطق است، چون صغرا و کبرا و قیاس و استقراء دارد و اگر دانشوری بخواهد محصول علم خود را با بیان و بنان ارائه دهد، منطق و صرف و نحو می‌طلبد.
وی افزود: یک وقت تحصیل علوم است، اما گاهی سخن در این است که آیا رهاورد علم در جان انسان اثر دارد یا خیر؟ سنجش این مسئله میزانی دارد و آن میزان، منطق و دستور زبان و صرف و نحو نیست، علوم انسانی هم یافتن لازم دارد و این یافتن میزان دارد و میزان آن باز، منطق و دستور زبان فارسی نیست بلکه این میزان، معنویت است؛ کسانی که در علوم ربانی تلاش می‌کنند برای این یافتن باید به تقوا و طهارت روح بپردازند تا فرشته‌خو شوند و اگر به اینجا نرسند، دریافتی نخواهند داشت.
این مفسر قرآن اضافه کرد: علم استدلالی مبادی و مبانی و موضوع و محمول و … و میزانی برای فهم و گفتن و نوشتن مانند دستور زبان دارد، اما آیا این علم را عالم یافت و در جان او اثر گذاشت و او پاک شد یا خیر؟ بحث دیگری است؛ آیا او از خودخواهی و غرور و برتری‌طلبی به سمت پاکی و صداقت و تواضع هجرت کرد یا خیر، برای آن موضوع و مبادی و منطق کافی نیست.
آیت‌الله جوادی آملی تصریح کرد: معنویت میزان، عالم شدن است و علوم انسانی اگر با این میزان همراه نباشد نتیجه نمی‌دهد؛ قرآن کریم فرمود ما ملکوت آسمان‌ها و زمین را به ابراهیم(ع) نشان دادیم و به همین دلیل ابراهیم، خلیل‌الله شد و به ما هم فرموده‌اند در ملکوت آسمان و زمین بنگرید تا هرکسی به قدر فهم خود این ملکوت را ببیند.
استاد سطح خارج حوزه علمیه گفت: اگر بخواهیم محبوب الهی باشیم چون فرزند خلیل‌الله هستیم باید نگاه به ملکوت بکنیم و منطق و صرف و نحو میزان این ملکوت نیست. معنویت است که سحرخیزی و عبادت و درستی و راستی را برای انسان تأمین می‌کند تا انسان در قیامت روسفید باشد و با اولیاء الهی محشور شود. هر کسی بین خود و خدای خود باید ببیند این را یافت یا خیر؟ اگر یافت، عالم است.
آیت‌الله جوادی آملی افزود: ما یک مشرک داریم که کلا خدا را عبادت نمی‌کند، بت را شریک او قرار می‌دهد و عبادتش را مخصوص صنم و وثن می‌کند؛ نه اینکه گاهی خدا را عبادت کند و گاهی نکند، اما خطرناک این است که در آیه شریفه بیان شده که اکثر مؤمنان، مشرک هستند؛ یعنی قدری خدا و قدری منیت و هوا، این همان است که در آیه ۱۰۶ یوسف فرمود «وَمَا یُؤْمِنُ أَکْثَرُهُمْ بِاللَّهِ إِلَّا وَهُمْ مُشْرِکُونَ؛ اکثر مؤمنان، مشرک هستند»؛ ریا هم همین است؛ ریا شرک به این معناست، هم خدا و هم هوا؛ هم خدا و هم نفس.
وی تأکید کرد: برای اینکه انسان ببیند مبتلا به این شرک شده یا خیر، آیا محقق و عالم شده یا نه و اینکه مجاز است وقتی به بارگاه رفیع اهل بیت(ع) بار یافت بگوید: «انی محقق لما حققتم و مبطل لما بطلتم»؛ رویش بشود بگوید من محققانه به زیارت شما آمده‌ام و شاگرد شما هستم، این، میزان لازم دارد که معنویت است و این معنویت باید در همه گفتار و رفتار ما باید وجود داشته باشد و اگر آن را نداریم، باید تحصیل کنیم.