حج دوره کوتاه سبک زندگی اسلامی است
گروه حوزه‌های علمیه ــ عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و حدیث و معاون مؤسسه موضوع‌شناسی احکام گفت: حج دوره کوتاهی از سبک زندگی اسلامی است که فرد حاجی در مدت حضور یک ماهه خود می‌آموزد و تمرین می‌کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین حجت‌الله بیات، عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و حدیث، در گفت‌وگو با ایکنا گفت: حج در میان عبادات از جایگاهی ویژه برخوردار است تا جایی که یک سوره به نام حج در قرآن کریم نامگذاری شده است. البته مباحث حج غیر از این سوره در سوره‌های دیگر نیز بیان شده است.
وی افزود: حج از کامل‌ترین و جامع‌ترین عبادات و مناسکی است که خداوند آن را طراحی کرده و ترکیبی از اذکار، اعمال و عبادات در آن هست و نماز، دعا، طواف، قربانی و اعمال متنوعی را در برگرفته است.
بیات با اشاره به اینکه مناسک حج در کنار آنچه به عنوان محرمات مطرح است دست به دست هم داده و برنامه دقیق و منسجم توحیدی را رقم می‌زند، اظهار کرد: در حج حجاج به خانواده توحیدی حضرت ابراهیم(ع) اقتدا می‌کنند تا از آنان فرابگیرند که هدف و محور هر خانواده باید جلب رضایت الهی باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و حدیث با بیان اینکه در حج به تعبیر قرآن کریم آیات بینات وجود دارد، تأکید کرد: نقطه به نقطه این سرزمین ردپای انبیا، اولیا و آیات الهی است که انسان را به توحید دعوت می‌کند و جلال و شکوه آن به حدی است که انسان تا خودش از نزدیک نبیند نمی‌تواند مزه آن را بچشد؛ مناسکی که دقیق و زیباست و تمجید صرف از آن کافی نیست و تجربه‌ای معنوی است که فقط انسان خودش باید آن را درک کند.
این مبلغ حج درباره اینکه فلسفه حج این است که انسان وقتی از این سرزمین بازمی‌گردد فرصت مجددی را برای بازیابی روحی می‌یابد و به اصطلاح همانند لحظه تولد پاک شده است، ولی گاهی می‌بینیم که برخی حجاج بعد از بازگشت تأثیر مورد انتظار را نگرفته‌اند، اظهار کرد: حاجی باید قبل و حین و بعد از سفر خود را آنالیز کند؛ انسان عازم حج قبل از سفر باید معرفت و شناخت از حج را در خود ایجاد کند و مقدماتی مانند توبه و جبران کوتاهی‌های مالی، رد حق الناس و … را داشته باشد تا آمادگی روحی و معنوی برای سفر در او ایجاد شود.
تحلیل اعمال، قبل و حین و بعد از سفر حج
وی بیان کرد: اگر انسان با این شناخت و معرفت عازم سفر شود سفر با کیفیت‌تری خواهد داشت و در حین سفر هم باید اعمالش را تحلیل کند؛ حاجی باید بداند به سرزمینی پا گذاشته که در عالم بی‌نظیر است و باید از لحظه لحظه آن استفاده کند؛ متأسفانه گاهی بازارگردی‌هایی را به خصوص در سال‌های گذشته شاهد بودیم که این کار اصلاً برای زائر بیت‌الله الحرام پسندیده نیست.
بیات با ذکر اینکه حتی نگاه به کعبه هم ثواب دارد و یک نماز در مسجدالحرام معادل صد هزار رکعت در مکان‌های دیگر است، تصریح کرد: انسان اگر نگاه تجارت هم داشته باشد حاضر نمی‌شود این ثواب را با چیز دیگری عوض کند؛ هر کسی که این توفیق نصیب او شده است باید آن را توفیقی ویژه بداند و دستاوردهای زیادی از آن به دست آورد تا در ادامه مسیر زندگی از آنها بهره برد.
وی با اشاره به اینکه حج الگوی سبک زندگی اسلامی و ماکت کوچکی از زندگی مؤمنانه و توحیدی است، گفت: دستاوردهای حج در سه بخش فردی، ملی و بین‌المللی قابل احصاء است؛ در نوع اول، معرفت نفس و پاکی درونی نصیب انسان می‌شود و در بخش دوم، انسان در رابطه با دیگران به تنظیم روابط خود براساس آیه شریفه ۲۸ سوره فتح «مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِینَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْکُفَّارِ رُحَمَاءُ بَیْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُکَّعًا سُجَّدًا یَبْتَغُونَ فَضْلًا مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِیمَاهُمْ فِی وُجُوهِهِمْ مِنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَلِکَ مَثَلُهُمْ فِی التَّوْرَاهِ وَمَثَلُهُمْ فِی الْإِنْجِیلِ کَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْأَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ یُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِیَغِیظَ بِهِمُ الْکُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنْهُمْ مَغْفِرَهً وَأَجْرًا عَظِیمًا» می‌پردازد و در عرصه بین‌المللی دستاوردهای حج هم قرآن در آیاتی به صراحت به آنها پرداخته که از جمله آیه شریفه ۹۶ سوره آل عمران «إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّهَ مُبَارَکًا وَهُدًى لِلْعَالَمِینَ» است.
حج عامل قوام بشریت
معاون علمی مؤسسه موضوع‌شناسی احکام دینی با بیان اینکه مکه و کعبه، ملک مطلق کسی نیست و نسبتی با قوم و قبیله‌ای ندارد و به تعبیر قرآن، حج مایه قیام و شور و برپاخاستن و قوام جامعه انسانی است و اگر به متن این اعمال و مناسک توجه کنیم می‌توان سرنوشت جامعه جهانی را تغییر دهیم ولی متأسفانه حج را به مناسک حداقلی شخصی تنزل داده و روح آن را گرفته‌اند.
وی تأکید کرد: حیات انسان متشکل از ارتباطات او با خود، خداوند، انسان‌های دیگر و محیط زیست است و حج الگوی چگونگی زیستن در این چهار بعد را ارائه کرده است؛ بخش معظمی از مناسک، بحث ارتباط با خداوند است، بخشی رابطه انسان با خود او مانند محرمات حج، بخش دیگر در رابطه با انسان‌های دیگر مانند ممنوعیت جدال و رعایت حقوق دیگران و … است و اتفاقاً در این بخش حج به ما می‌آموزد که باید در طول زندگی اجتماعی این مسیر تداوم داشته باشد.
وی در پایان گفت: در واقع حج دوره کوتاهی از سبک زندگی اسلامی است که فرد حاجی در مدت حضور یک ماهه خود می‌آموزد و تمرین می‌کند و کسی موفق است که این دوره را در همه روزهای زندگی خود جاری کند.
انتهای پیام