موضوعی با عنوان دولت‌سازی شیعیان عراق

ردنا (ادیان نیوز) -آقای علی طاهر الحمودی کتابی دارد با عنوان اخگر گداخته‌ی حکومت که به تجربه‌ی دولت‌سازی شیعیان عراق در روزگار پس از صدام حسین می‌پردازد. او در بخشی از این کتاب، پاسخ شماری از شخصیّت‌های سیاسی و دینی عراق را به یک پرسش اساسی آورده است؛ پرسشی که برای ما ایرانی‌ها نیز جذّاب و پر اهمیّت است.

علی طاهر الحمودی از سیاست‌مداران عراقی پرسیده است: «چرا شیعیانِ عراق خواستار تأسیسِ یک دولت شیعی نیستند؟ آن‌چنان که کردهای عراق در زمینه تأسیس حکومت کردی پافشاری دارند؟ او پاسخ‌های دریافتی خود را این‌گونه فهرست کرده است:

ایاد علاوی (نخست‌وزیر وقت و رئیس جنبش وفاق ملّی): چون شیعیان خواستار حکومت مخصوص خودشان نیستند.

ضیاء اسدی (یکی از رهبران جریان صدر): به دو دلیل: دلیل نخست اعتقادی است مبنی براین‌که برپایی پروژه‌ی حکومت شیعه وظیفه آن‌ها نیست؛ بلکه وظیفه شخص امام مهدی (ع) است. و دلیل دوم: یک دلیل پراگماتیسمی است؛ چون اگردر عراق فراخوان حکومت شیعه داده شود، این موضوع منطقه را نابود می‌کند و شیعیان سعودی و بحرین را به خطر می اندازد.

نوری مالکی (نخست وزیر سابق و دبیرکل حزب اسلام‌گرای الدّعوه): مطالبه فدرالیسم و امتیازات ویژه عقب گرد است و با فقه و عقیده شیعی تناسبی ندارد؛ واقعیت سیاسی به نفع کشورهای بزرگ است. شیعیان اگر در یک کشور کوچک منزوی شوند، نمی‌توانند تأثیرگذار باشند.

مهدی حافظ( سیاست‌مدار مستقل): شیعیان در تعالیم دینی شان آرمانی برای تأسیس حکومت ندارند شیعیان اصولا هیچگاه جز حکومت اخیر ایران، هیچ حکومتی در دست نداشته‌اند.

هاشم موسوی (دبیرکل حزب اسلام‌گرای الدّعوه): شیعیان معتقدند فرزندان و اهالی عراق هستند و برای خودشان هویت دیگری قائل نیستند که آنها را از عراق جدا کند.

همام حمودی (از رهبران مجلس عراق): ما براساس فرهنگ خصوصی شیعه فرهنگ‌سازی نمی‌کنیم.

هیثم جبوری (رئیس جمعیّت شایستگی‌هت و توده‌ها): شیعیان، عراق را کشور خودشان می دانند.

آن‌گونه که از پاسخ‌ها بر می‌آید، دلیل این که شیعیانِ عراق یک حکومت شیعی را مطالبه نمی‌کنند، از نگاه برخی اعتقادی است (چون شیعیان آرمانی برای تأسیس حکومت نداند و مطلبه‌ی حکومت، با فقه و عقاید شیعه تناسبی ندارد.) و از نگاه برخی دیگر اجتماعی( چون شیعیان هویّت شیعی خود را برجسته نمی‌کنند.) و در نگاه بعضی یک موضع استراتژیک است. (برای این که اثرگذاری بیشتری داشته باشند.)

آن‌چه خواندن این کتاب را برای ما جذّاب‌تر می‌کند، نیم‌نگاهی است که نویسنده و نیز سیاستمداران عراقی به تجربه‌ی تأسیس حکومت شیعی در ایران دارند.

یادداشتی از مهراب صادق‌نیا